икән. Әмма җавап табылмады.
Беркөнне Барый абый безгә иртәнге сигезләрдә килеп керде. Киңәшкән кебек сөйләшеп китте.
– Гандәлифләр өй салмакчылар, ике меңләп акча бирмичә булмас, син нәрсә дип әйтерсең?
– Дөрес эшлисең, Барый, – диде әни, – акча белән тун тегеп булмый. Картаймыш көнеңдә, бәлки, сеңлең балалары карар сине, белеп булмый бит. Авылда бердәнбер туганы син аның.
– Шулай дип әйтәсеңме, Хөснурый? – диде ул. – Өйләнергә кирәк инде, бер карт маймылга булса да…
Абыйның йөзендә елмаюның әсәре дә юк иде.
– Моңа кадәр гел кызлар дидең бит.
– Әй, болай гына иде лә ул, миңа гомергә яшьләр кирәк булмады, берәр карчык булса гына, диюем. Хәзер була инде, үзем дә 60 ка җитәм.
Шул ук өстәл янында утырсам да, сөйләшүгә катнашмадым. Читтән караганда, барысы да әйбәт күренде. Бу без белгән шалтырама Барый түгел иде. Сабый көлүе белән дә көлми. Нәрсә булган моңа? Яңагында мускуллары да уйнап ала. Ике мең сум акчасын кызганамы? Алай дисәң, аның акчасы әле җитәрлек, кирәк икән, бүген үк машина ала. Аңа ул акча нәрсәгә?
– Алай булгач, бирергә кирәк, дисең, Хөснурый? Бүтән җавап көтмәгән идем, рәхмәт. Синең дә балаларың үсеп җитте, Хөснурый. Кече малаең Үзбәкстанга эшкә китте. Балалар үстереп ята, икәү дисеңме әле? Хатлары киләме соң?
– Килә, Барый, онытмыйлар. Посылкалары да бар, кунакка да чакыралар.
– Олы улыңны Казанга алсалар, аның белән китәсеңме?
– Юк, безгә күченеп йөрергә соң инде, әле ул да бүген китәм дип тормый, китаплар чыгарсам, эш күрсәтсәм генә барам, ди.
– Соң ул китсә, син нишләрсең, дип кенә соравым. Ярар, акчаны биреп төшим әле.
Кышкы көннәрнең берсендә Барый абый авырый башлады.
– Зарифа карчыкның сараен төзәткәндә, суык тидердем, – диде ул. – Медпунктка көн дә менеп йөрим, менеп килгәнне күреп торалар, биклиләр дә китеп баралар. Кайгыртмыйлар сугыш ветераннарын, бетәбез инде, – диде ул.
Барый абый берничә көн күренмәде. Күрше карчыкка кереп әйткән: «Медпункттан төшсеннәр әле, дигән. Аяк шеште».
Төшмәгәннәр.
Барый абыйны Мамадышка илтеп салганда, инде гангрена узынган була. Бер сәгатьләп кычкырып ята да китеп бара бичаракай…
Кешеләрнең эшен бушка дип әйтерлек эшләп йөргән, үз гомеренә кеше әйберенә кагылмаган, өйләнмичә йөргәнгә, җүләр дип саналган Барый абый инде дөньяда юк. Шабашниклар каннарын суыра башлагач, и сагынырлар әле аны карт-корылар, ялгызаклар. Ул чистартып торган чишмәләр, ул дөньялыкка кайтарган чүмечләр, комганнар, тагын әллә нәрсәләр. Өе каршындагы су колонкасының язмышы бүгеннән билгеле, ул мәңге эшләмәячәк. Көн дә урамнарында чылтырап йөрүче көмеш кыңгыравын югалтканын аңлар микән авыл?
Без аны юдык. Бот төбендә тирән ярасы булган икән.
Аның капка төбенә ияреп төшеп, капка дөбердәткән кызлар, мин сезнең күзегезгә ничек карармын?
Мин аның кабере
