hissettiniz, dünyanızda neye karşılık geldi bu?
Annemin düşkünlüğü, hassasiyeti, merakı yeni bir olay değildi. İçimde bir şey cız etmedi, hiç böyle bir ihtimal kondurmuyordum. Şimdi bir hafta önce 29 Nisan, 28 Nisan hatta 23-24 Nisan olabilir. Onun bir gün öncesi İzmit’te temel atılacak, kurdelesi kesilecek yerler var, babam, “Aydın da gelsin.” demiş. Bir kere kendisini 1957’de, Fatih’te konuşurken dinlemiştim ama onun haberi yoktu. Bu, kendisinin arzusuyla katıldığım tek yurt içi seyahati oldu, İzmit’teydik. Büyük bir sevgi vardı. 1959’da Ankara’da, uçak kazası sırasında annemin yanındaydım. Ankara Garı’ndan TBMM binasına o günkü şartlarda açık araba, Menderes’in arabası gidemedi. O trenin girişini hatırlıyorum gara, yerlerde koyunlar vardı kurban edilmek üzere, millet getirmişti.
Ne yapmıştı da babanız, bu kadar muktedir olduğu dönemde kitleleri harmanlayabildi? Hâlâ Anadolu’nun her yerinde Menderes denilince insanların yürekleri niye kalkar, niye mahzunlaşır insanlar? Neyi başardı da babanız, hiçbir siyasi liderin ulaşamadığı yüzde 52 oy oranını elde etti? Niye bugün siyaseti devam ettirenler de siyasete başlayanlar da Menderes’in ulaştığı siyasi seviyeye erişmek isterler?
Menderes 1950’de başbakan olduğu vakit ilklerin adamı hâline gelmiştir. Önce milletin diliyle Adnan Menderes’i anlatmaya çalışayım. Sonra kendi düşünce ve yorumlarımı da gerekirse ekleriz. Son derece iyi niyetli ve alçak gönüllü bir insandı. Bu, ona öğretilmemiştir; Menderes kendi kendini yetiştirmiş bir insandır. Kendi kendini yetiştirmiş bir insanda mürit ve mürşit birleşebilir mi? Onda birleşmiş, herkes bir yerde kendi kendisinin eseridir ama ben burada özellikle onun devlet adamlığına, siyaset anlayışına dikkat çekmek istiyorum. Aydın’a gittiğinde her tabakadan insanlar, köylüler gelir, onun yanında otururdu. O günkü şartlarda arazilerimiz çok daha genişti. Derlerdi ki: “Hepimizi tanırdı, hepimizin elini sıkar, yanımıza gelip oturur, yemek yeniyorsa mutlaka tadına bakar, ‘Güzel olmuş.’ der, güler; hiç adam ayırmaz, iyiliğinin sonu, hududu yok, topraklarının büyük bir kısmını bize dağıttı.”
Hibe anlamında mı dağıttı?
Çok cüzi bir karşılıkla dağıttı. Şimdi “Roman” diyoruz, “esmer vatandaşlar” diyoruz. Onlar da bizim oralara gelir ve Anadolu’da kamış denen ürünler -kargı denir bizim bölgede- toplanır, kurutulur, ayrıca bunlardan kola asılan bir çeşit sepet yapılır ve içine pamuk toplanırdı. Kimi gelir karnını doyurur, zaten karşıdaki küçük bir binada, 1952 yılına kadar gelen geçene yemek verilirdi. Aşçı kadın orada yemek yapacak hem çalışanlar hem de aç olanlar orada yemek yiyecek, öyle bir düzen. Derlerdi ki: “Bizim yanımıza gelip otururdu, onu bile yadırgardık. Derdik ki ya bu nasıl bir bey? Nasıl güzel bir insan? O, Romanların da gider yanına oturur, onlarla şakalaşır, konuşur, yemek yiyorlarsa onların yemeğinden alır, yerdi. O zaman bir sürü kişi hayret ederdik, biz bugün bile yapamıyoruz.”
Oysa köylü mütemadiyen Ethem Menderes’le beraberdi. Köylü onu çok fazla sevememiş… Ethem Bey’e kinaye olarak da “Has Bey” derlerdi. Nedenini sorunca dediler ki: “Bu adam (Adnan Menderes) bu toprakların sahibiyken bir günden bir güne biz onu at üstünde görmedik, nereye gidecekse yaya gitti. Buna mukabil Ethem Bey’i hiç yayan görmedik, hep at üstündeydi. Bir de o zaman mantar şapkalar vardı, lejyonerlerin veya bizim askerlerin çölde giydikleri şapkalar gibi mantardan imal edilmiş, üstüne bez konulmuş, ondan takardı.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
