Japon Kültürü. Masaharu Anesaki

      Rafları olan bu girintinin yanında, zeminin biraz üzerinde yükseltilmiş başka bir girinti veya oyuk vardır. Bu, genellikle güneye veya doğuya bakar ve odanın merkezi bir özelliğidir. Toko-no-ma olarak adlandırılır ve basit güzelliğe tapınmaya adanmış bir tür tapınaktır. İçinde bir kaké-mono yani dikey kaydırma üzerine monte edilmiş bir resim veya bir kaligrafi örneği asılıdır. Kaké-mononun önünde, zaman zaman değiştirilen çiçeklerle dolu bir vazo durur. Bu girintide ayrıca bir sis gibi ince bir dumanın çıktığı bir tütsü kabı vardır.

      Bu girintide asılı kalan tablo mevsimlere göre değişmektedir. Ev sahibi, odaya girip sanat eserine hayran olan bir misafir için bunu yapmanın bir nezaket göstergesi olduğunu düşünür ve misafir resmin önüne oturup ona saygıyla bakmazsa bu bir nezaketsizlik göstergesidir.

      Güzellik kültü, bu toko-no-ma oyuğunda korunur ve onurlandırılır.8 Çok ciddi bir anlamda olmasa da bunu bir kült olarak adlandırıyorum, çünkü bu girintiyi odanın diğer bölümlerinden ayrı tutma uygulaması ve onu güzelliğe veya saflığa adamak, doğanın güzelliğinden sakince ve düşüncelere dalarak keyif almanın büyük bir rol oynadığı bir din olan Zen Budizminden türetilmiştir. Japon odası, batının gözünde çıplak ve sanatsal dekorasyondan yoksun olsa da, rafine bir sanatsal anlayışın ürünü olup samimi bir estetik zevke göre döşenmiş bir yer veya sakin bir meditasyon yeridir.

      Doğal olarak, içinde ağaçlar ve taşlar olan bahçe, evin etrafına dikilen çitler ve parmaklıklar, verandanın dışındaki su testisini temsil eden taş9 gibi evi çevreleyen her şey aynı ruh veya “atmosfer ahengi” içinde tasarlanmıştır. Japon bahçesi gerçekten de evin devamı niteliğindedir, evdekiler odalarından direkt olarak bahçeye geçebilirler ve evden dışarı adım atmadan bahçenin güzelliğinin ve kokusunun tadını çıkarabilirler. Bahçe her zaman tek tek veya gruplar halinde tepeler, dereler, köprüler, tapınaklar ve bodur ağaçlarla ufak bir manzaraya benzeyecek şekilde tasarlanmıştır. En yoksul evin bile bir bahçesi olmalıdır. Dr. Morse’tan tekrar alıntı yapmak istiyorum.10 Şöyle diyor:

      “Bir Japon bahçesindeki sır, çok fazla girişimde bulunmamalarıdır. Bu insanların tüm dekoratif ve diğer sanatsal işlerinin karakterini ortaya koyan ihtiyat ve nezaket duygusu burada mükemmel bir şekilde görülür. Dahası bu kadar fani şeyin ortasında, küçük göletler ve köprülerde, tuhaf şekilli taş fenerler ve yazıtların olduğu kayalarda, yazlıklar ve taşraya özgü çitlerde, ilginç taş ve çakıl yollarda ve bir dizi yaprak dökmeyen ağaç ve çalılıkta, kalıcı ilgi noktaları bulmanın gerekliliğini görüyorlar. Bahçe; temizlik, sadelik, birkaç küçük yaprak dökmeyen çalılık, bir veya iki küçük çiçek demeti, evin yan tarafından çıkıntı yapan köye özgü bir çit, birkaç seçkin bitki içeren tuhaf şekilli bir veya iki saksıyla en basit şeklini alır. Japonlar bahçelere ve bahçe işlerine o kadar hayranlar ki, en küçük toprak şeritlerini bile bu amaç için kullanıyorlar.”