karbassowa tkanina — delikatna, lniana tkania, wytwarzana w rzymskich prowincjach na Płw. Iberyjskim, na terenie dzisiejszej Hiszpanii.
32
Armenia — kraina na południe od Kaukazu, w I w. n.e. odgrywała istotną rolę w rywalizacji między Rzymem a Partami. Armenia właściwa obejmuje dzisiejszą Armenię, a także tereny dzisiejszej wsch. Turcji.
33
Bitynia — prowincja rzym. w Azji Mniejszej, nad Morzem Czarnym, na terenie dzisiejszej Turcji. Petroniusz był tam prokonsulem, pełniąc funkcję jej zarządcy.
34
Heraklea Pontica (a. Herakleja Pontyjska) — miasto portowe w Bitynii, w Azji Mniejszej. Obecnie Eregeli w Turcji.
35
Kolchida — historyczna nazwa krainy na wybrzeżu Morza Czarnego, na terenie dzisiejszej Gruzji.
36
Poppea Sabina (ok. 30–65 r. n.e.) — słynąca z urody żona prefekta pretorianów Rufiusa Kryspinusa, potem Othona, a od 62 r. n.e. żona Nerona. Prowadziła wystawny tryb życia. Niektóre jej zabiegi kosmetyczne zyskały wielką sławę (np. kąpiele w mleku). To ona namówiła Nerona, aby zamordował swoją matkę, Agrypinę Młodszą.
37
Wologezes, Tyrydates, Tygranes — wodzowie Partów w I w. n.e.
38
barbaria — kraje barbarzyńskie, czyli zamieszkane przez ludzi nienależących do cywilizacji grecko-rzymskiej.
39
Bakchus (mit. rzym., gr. Dionizos) — syn Zeusa i Symele, wynalazł wino; był patronem odbywających się co roku ku jego czci bachanalii.
40
Mars (gr. Ares) — bóg wojny, jeden z najważniejszych bogów w starożytnym Rzymie.
41
Pyrron (376–286 r. p.n.e.) — filozof gr., główny przedstawiciel sceptycyzmu, szkoły filozoficznej odrzucającej możliwość poznania prawdy.
42
paszkot — ptak wędrowny z rodziny drozdów.
43
mulnik — właściciel mułów.
44
Porta Capena — jedna z bram Rzymu.
45
asklepiada — uczeń i naśladowca rzym. lekarza Asklepiadesa (128–56 r. p.n.e.); asklepiadzi tworzyli tajne stowarzyszenia przy świątyniach Asklepiosa(w Epidauros, na wyspie Kos, W Rzymie), będących zarazem lecznicami (asklepiadą był m.in. Hipokrates); tu po prostu: lekarz.
46
inkubacja (z łac.) — spanie w świątyniach w celu otrzymania od bogów wskazówek.
47
hypocaustum (łac.) — w starożytnych domach centralne ogrzewanie powietrzem krążącym w przewodach podłogowych i ściennych.
48
ambra — substancja używana jako kadzidło i do wyrobu perfum.
49
Amor (mit. rzym.) — bóg miłości, gr. Eros, przedstawiany jako chłopiec z łukiem i strzałami.
50
Charytki (mit. gr.) — boginie radości życia, zabawy i urody.
51
epilator (z łac.) — niewolnik usuwający zbędne owłosienie, wykonujący depilację.
52
był cię widział (daw.) — forma czasu zaprzeszłego oznaczającego czynność wcześniejszą w stosunku do innej przeszłej.
53
Herkules (mit. rz.) — syn Zeusa i Alkmeny; cechował się nadludzką siłą, odwagą, urodą; patron kultury, atletyki, handlu.
54
lector (łac.) — niewolnik czytający na głos wskazane teksty.
55
termów (przestarz. forma D. lm.) — dziś: term.
56
codicillum (łac.) — pismo na drewnianej tabliczce, tu: utwór szydzący z cezara; por. kodycyl jako dodatek do testamentu.
57
Odys — bohater Odysei Homera, opisującej jego długi i pełen przygód powrót spod Troi do wiernej żony Penelopy i syna.
58
scandala (łac.) — skandal, zgorszenie.
59
pater (łac.) — ojciec.
60
histrio (łac.) — komediant, aktor, błazen.
61
frigidarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni przeznaczone do ochładzania się.
62
heksametr — miara antycznego wiersza
