мүлкін (мысалы, көлік құралын) өзіне мүліктік пайда ала отырып қолданады, бірақ оларға ол үшін тиісті ақысын төлемейді.
Мүліктік зиян келтірудің үшінші нысаны – нәтижесінде мүліктің иеленушісі табысының айыпты иеленіп алған белгілі-бір сомасын толық алмайтын компьютерлік жаңғырту.
Қарастырылып жатқан қылмыстық құрамы материалдық болып табылады. Қылмыс жәбірленушіге едәуір мөлшерде материалдық зиян келтірген сәттен бастап аяқталған болып саналады. ҚК-тің 6 тарауының 175 бабына сәйкес, қылмыс жасалған күні белгіленген он еселенген айлық есептік көрсеткіш зиян елеулі зиян болып табылады. Он еселенген айлық базалық мөлшерден аз зиян келтірілген жағдайда әкімшілік жауапкершілік қарастырылады.
Субъективті жағынан қарастырылып жатқан қылмыс тікелей ниетпен және пайдакүнемдік мақсатпен сипатталады. Тұлға алдау, сенімді теріс пайдалану немесе компьютерлік ақпаратты өзгерту арқылы материалдық пайда алып отырғанын және әрекеттерінің нәтижесі иеленушіге немесе өзге тұлғаға елеулі мөлшерде зиян келтіретінін түсінеді және соны қалайды.
Жасы 16 толған жауапқа қабілетті кез-келген тұлға субъект болып табылады.
Сот-тергеу тәжірибесінде тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, тұрмыстық қызмет көрсету, көлік пен медициналық мекемелер және азаматтардан немесе ұйымдардан ақшаны көрсетілген қызмет үшін ақы ретінде иеленетін қызметкерлердің әрекеттерін бағалау кезінде белгілі-бір қиындықтарға тап болады. Олардың әрекеттері әртүрлі бағалануы мүмкін. Егер қызметкерлер төлемді қабылдауға уәкілетті болса, ақша түбіртектің жазылған-жазылмағанына қарамастан алынған кезде кәсіпорынның қорына түсті деп саналады. Сондықтан олардың алған ақшаны кірістемеуі және оларды өзінің я жақын адамдарының пайдасына айналдыруы иелену немесе ысырап ету түріндегі бөтеннің мүлкін заңсыз айналымға түсу деп танылады. Кәсіпорын қызметкерінің көрсетілген қызмет үшін ақы алуға уәкілеті жоқ болған жағдайларда оның ақшаны өзінің немесе жақын адамдарының пайдасына айналдыру бойынша әрекеттері сенімді теріс пайдаланып мүліктік зиян келтіру деп бағаланады, себебі мүлік кәсіпорынның қорына әлі түсіп үлгерген жоқ. Халыққа қызмет көрсету саласы қызметкерінің кәсіпорынның шикізаты мен материалдарын қолданып клиенттерден прейскурант бойынша жұмыстарды орындағаны немесе қызмет көрсеткені үшін алған ақшалай қаражаттарын иеленуі қолданылған шикізаттар мен материалдардың құны мөлшерінде бөтеннің мүлкін заңсыз айналымға түсу және бөтеннің мүлкін заңсыз айналымға түсу белгілері жоқ мүліктік зиян келтіру ретінде бағалануы тиіс. Кәсіпорынның шикізаттары мен материалдары қолданылмаған жағдайларда жасалған әрекет ҚК-тің 214 бабы бойынша бағаланады.
Айтылғандарды қорытындылай келе, қасақана ниетпен пайдакүнемдік мақсатпен жасалатын қоғамға қауіпті, мүлікке қарсы бағытталған пайдакүнемдік меншікке қарсы қылмыстарды айтамыз.
Автомобильді
