раней. За свае дваццаць пяць ён бачыў смерць другі раз. Ён ведаў, што прыняць адразу немагчыма. Ведаў, што ўсведамленне прыходзіць пазней. Але яму трэба было зразумець абставіны. Добра, што тут былі людзі, якія маглі дапамагчы з гэтым.
Ліка круціла ў руках любімы Ігнатаў кубак. Назвала поўнае імя навукоўца. Раз, другі. Алена ціха заплакала. Прывід дзядзькі Ігната аб’яўляцца не спяшаўся. Ліка яшчэ некалькі разоў паклікала яго, нарэшце расчаравана паставіла кубак ды пакруціла галавой.
– Мне вельмі шкада. У Даніла мо атрымаецца.
Алесь занепакоена зірнуў на юнака. Ці выкарыстоўваў ён калі-небудзь свае здольнасці на людзях? На памерлых людзях? Ці здалее зрабіць гэта зараз?
Даніл нясмела падышоў да труны. Апусціў далоні на халодныя сухія рукі.
– Ты што такое вярзеш?! Ты б лепш падумаў, што ты са сваёй дачкой робіш, а не што я мог з ёй зрабіць. Дзе гарэлка, Ігнаці?
Дзядзька Ігнат сядзеў у крэсле, падпіраючы галаву далонямі. Па пакоі ўзрушана крочыў Вацлаў Яўгенавіч.
– Гэта не гарэлка, гэта… ― мужчына варухнуў вуснамі, намагаючыся працягнуць, але ў выніку махнуў рукой.
– Трэба ж было шляхецкім напоем так вочы заліць!
– Да Алесіка цябе бацька не падпускаў. Ведаў, што ты, чарцяка, задумаў… А мяне чаго не папярэдзіў? Не чакаў, відаць, што ты і да Аленкі маёй лапы пацягнеш…
Вацлаў моўчкі скідаў кнігі з паліц. Яны пляскаліся на падлогу, узнімаючы ў паветра віхуры пылу. За томам «Славутыя людзі Беларусі» хаваліся самаробныя гліняныя бутэлькі. Мужчына хвіліну глядзеў на іх, задумліва хмыкнуў, сабраў усе і скіраваўся да выхаду.
– Жорсткі ты чалавек, Вацлаў. Нікога ды нічога не любіш. Нават кнігі кідаеш… Кнігі!
– Пайшоў ты. Доўбень, ― пляснулі дзверы.
Дзядзька Ігнат сядзеў у тым самым крэсле. Насупраць ― высокі моцны мужчына ў шэрым вайсковым касцюме «С.О.Н».
– Значит, нет никакой формулы? ― у яго інтанацыях не было агрэсіі, не было пагрозы ― толькі цікаўнасць і адчуванне сваёй улады.
– Богам клянуся. Ні формулы, ні ўколаў, ні таблетак. Чалавека перасмыкнула ці то праз тое, што ён не верыў, ці то праз нянавісць да беларускай мовы.
– Так оно само, что ли? По волшебству?
– Мы з Яўгенам адказаў не знайшлі. Гэты феномен нявытлумачаны.
– Ага, ― змрочна згадзіўся чалавек у шэрым, задумаўся. ― Слушай, а ведь я заплачу. Все твои побрякушки столько не стоят. Квартиру дочке купишь. Нормальную. В Варшаве, например, если Москва тебе не мила.
– Дык было б што прадаваць, паночак, ― з перабольшанай паслужлівасцю мармытаў Ігнат.
– Ладно, тогда объясни мне, что это. Вы же исследования не один год проводили. Так что узнали? Генетическая мутация? Островецкая АЭС? Или всё-таки формула какаято? Прививка сепаратизма?
– Кажу вам яшчэ раз: гэты феномен нявытлумачаны. Аднак я думаю…
– Да как с вами разговаривать-то?! Интеллигенты хреновы. Феномен, говорит,
