kupowałam przewodniki, rysując w myślach mapy wycieczek, jednak zawsze moje zwiedzanie musiało zostać ograniczone do pięknego folderu o danym kraju, który przeglądałam w samolocie, i widoku z lotu ptaka, gdy lądowaliśmy tuż nad stolicami tych państw.
Nie było czasu na zwiedzanie. Czasem siedząc na nudnej kolacji z moim klientem, myślałam, jak wiele bym dała, by móc teraz pooddychać powietrzem otaczającego miasta, pochodzić tymi ścieżkami, którymi chodzili zawsze jego mieszkańcy. Byłam zła, gdy na Białorusi podali francuskie wino. Wiem, chcieli mnie ugościć, ale ja widziałam to inaczej.
Tylko raz, w Wilnie, spędziłam cudowną noc, przechadzając się uliczkami starego miasta.
– Nie puszczę cię samej. Tu może być niebezpiecznie – powiedział Wiktor, z którym wtedy spotkałam się służbowo. Wypiliśmy chyba zbyt dużo krupniku. Szybko uderzał do głowy, a smak miodu bardzo mi odpowiadał. Zwierzyłam mu się, że podczas służbowych podróży nie mogę nic zwiedzić, zobaczyć. Powiedziałam mu, że wiele bym dała za kawałek bułki jedzonej na ulicy. Z widokiem na coś pięknego. Zawołał kelnera. Chwilę szeptał coś po litewsku. Nie słyszałam, o czym rozmawiali, w restauracji panował gwar.
– Wychodzimy – powiedział.
– Jak to wychodzimy? – zapytałam zaskoczona. – A poważne rozmowy o biznesie?
– Poważne rozmowy o biznesie możemy przeprowadzić, jedząc bułkę na ulicy z widokiem na jakieś ładne miejsce.
– Ale ja mogę sama… – próbowałam powiedzieć.
– Nie puszczę cię samej. Tu może być niebezpiecznie.
Podszedł kelner i przyniósł dwie zapakowane torby z jedzeniem.
– Wziąłem na wynos. – Uśmiechnął się.
Potem ten uśmiech towarzyszył moim myślom każdego dnia.
W Wilnie byłam jeszcze kilka razy. Jednak wtedy bardziej zajmowałam się Wiktorem niż podziwianiem zabytków architektury. Spotykaliśmy się ze sobą półtora roku. W jednym miesiącu przyjeżdżał on, a w kolejnym ja jechałam do Wilna. Chyba zbyt mało czasu spędzaliśmy razem, by się dobrze poznać. Rozstaliśmy się. Nie mogliśmy się dogadać, gdzie w końcu zapuścimy korzenie. On nie chciał zostawiać Wilna, gdzie jego rodzina mieszkała od zawsze, a ja nie wyobrażałam sobie innego miejsca do życia niż Gdańsk.
Gdy spotkaliśmy się ostatni raz, umówiliśmy się, że zastanowimy się nad naszym życiem. Zastanawialiśmy się długo. Nasz kontakt był coraz rzadszy, a potem już ustał zupełnie. Gdy kilka lat później pojechałam do Wilna, by spotkać się z przedstawicielem firmy, w której pracował Wiktor, na jego stanowisku był już zupełnie ktoś inny.
Powiedział mi, że Wiktor się zakochał i przeprowadził do Krakowa. Poczułam lekkie ukłucie w sercu. Dla mnie nie mógł, a może nie chciał tego zrobić. Widocznie nie byliśmy sobie pisani.
Moja mama była chyba bardziej załamana tym rozstaniem niż ja. Zostałyśmy na świecie już tylko we dwie, nie licząc dalszych krewnych, i bardzo chciała, by rodzina się powiększyła. Wiedziałam, że marzy o gromadce wnuków, którym będzie czytała książki, a później lepiła pierogi. Moja mama była stworzona do roli babci. Starałam się na siłę szukać jej zajęcia. Ku mojemu zaskoczeniu, niebawem znalazła je sobie sama.
Mieszkałyśmy z mamą we dwie. Miałyśmy dwupokojowe mieszkanie z wielką kuchnią w starym Wrzeszczu. Zawsze wieczorami siadałyśmy przy stole i rozmawiałyśmy. To była nasza tradycja. Niestety przez moje wyjazdy nasze spotkania przy szarlotce były coraz rzadsze, a potem mama zaczęła wychodzić.
– Znowu gdzieś idziesz? – pytałam. – Mamo, ja czasem zapominam, kto tutaj ma chodzić na randki. – Śmiałam się. Nie brałam wtedy pod uwagę, że moja mama naprawdę może chodzić na randki, traktowałam to jak dobry żart.
Nie wtrącałam się w życie mojej mamy. Ona w moje, w miarę swoich możliwości, również. Z czasem zaczęła wychodzić jeszcze częściej, to na kolację, to do kina, teatru. Kiedyś zadzwoniła, że nie wraca na noc do domu.
– Mamo! – zawołałam z oburzeniem.
– Dziecko, przecież jestem już dorosła.
– Mamo, nawet dorosły może robić głupoty!
– Kochanie, wszystko jest w porządku.
Krótko potem przedstawiła mi Jurka. Swojego przyjaciela. Podobno spotykała się z nim od roku. Bała się mi o nim powiedzieć, bo myślała, że będzie mi przykro, że ona układa sobie życie po raz drugi, a ja wciąż jestem sama.
– Mamo, cieszę się twoim szczęściem.
Naprawdę się cieszyłam. Kilka tygodni później mama wyprowadziła się do Jurka. Oczywiście nie obyło się bez troski o swoją jedynaczkę.
– Jak ty sobie sama poradzisz? Pamiętaj, na obiad zawsze możesz przyjść.
– Mamo!
– Tak, wiem, przesadzam – mówiła, wtulając się w Jurka.
Był naprawdę fajnym facetem.
– Jurek, szkoda że nie masz syna – mówiłam zwykle, gdy się widywaliśmy. – Zainteresowałabym się nim z wielką przyjemnością.
Jurek nie miał dzieci. Był wdowcem od kilkunastu lat. Kiedyś pracował razem z moim ojcem. Nie wiem, czy się znali, ale najwyraźniej w tych dwóch marynarzach było coś, co przyciągało moją mamę jak magnes.
Szczęście było chyba zaraźliwe, bo niedługo po wyprowadzce mojej mamy poznałam Marcina. Dość szybko się do mnie wprowadził, nawet planowaliśmy wspólną przyszłość. Dwoje dzieci, ślub, niekoniecznie w tej kolejności.
Niestety idylla trwała pół roku. U mnie. Bo u mojej mamy trwa do dziś. Zaczęłam zazdrościć jej takiego uczucia. Miłości po raz drugi. Ja do tamtej pory nie skosztowałam jej prawdziwego smaku. Marcin się wyprowadził. Wspólne mieszkanie wszystko zweryfikowało. By z kimś być, trzeba umieć się z nim również nudzić. My nie potrafiliśmy spędzać ze sobą czasu. Nie umieliśmy trwać ze sobą w codzienności. W pewnym momencie zorientowałam się, że razem tylko śpimy. I to nie zawsze, bo czasem ja zasypiałam z książką w dłoni na kanapie w salonie, a Marcin w fotelu przed swoim komputerem, na którym puszczał filmy wojenne. To z tych właśnie filmów, które na początku próbowałam z nim oglądać, znałam Azję. Nie spodziewałam się, że kiedyś do niej pojadę, że poznam inne oblicze Wietnamu, nie tylko wojenne. Że przywiozę stamtąd najbardziej drogocenny skarb mojego życia. Ale do tego czasu musiało upłynąć jeszcze kilka długich lat. Na razie był Marcin, który wyprowadzał się z mojego mieszkania i ja, zupełnie sama. Sama w dwupokojowym mieszkaniu z pustą połową szafy i z białym śladem na ścianach po obrazkach, które były chłopak zabrał ze sobą.
Przez pierwsze dwa dni niczym bohaterki komedii romantycznych leczyłam się lodami i winem. Białe wino i lody kawowe oraz cytrynowe. Zabójcze połączenie. Pomagało, ale na krótko.
