mi pójść z tobą – spróbowała znowu. – Nie możesz dopuścić, żebym straciła mojego konia. – Gdzieś daleko czuła ciosy spadające na jej ciało.
Słowik wskoczył w dłoń boga śmierci, a on zamknął delikatnie palce wokół stworzonka. Drugą ręką nabrał garstkę śniegu. Śnieg stopił się w jego dłoni, kilka kropel kapnęło na ptaszka, który natychmiast znieruchomiał i zesztywniał.
Wtedy bóg śmierci podniósł wreszcie wzrok ku jej twarzy.
– Wasiu – przemówił znajomym głosem – Wasiu, posłuchaj…
Ona jednak nie mogła odpowiedzieć.
W prawdziwym świecie tłum cofnął się na słowo wypowiedziane przez mężczyznę o grzmiącym głosie, a ona została wciągnięta z powrotem w moskiewską noc, krwawiąca w zadeptanym śniegu, lecz wciąż żywa.
A może tylko to sobie wyobraziła? Kiedy jednak uniosła oblepione krwią powieki, ciemna sylwetka boga śmierci wciąż była obok, bledsza niż cień w południe, o natarczywym spojrzeniu, bezradna. Z czułością trzymał w dłoni sztywne ciałko słowika.
A potem zniknął. Jakby wcale go tam nie było. Wasia leżała w poprzek ciała swego konia, lepka od jego krwi. Nad nią stał mężczyzna o złotych włosach i oczach błękitnych jak letnie niebo. Odziany był w sutannę i spoglądał na nią z wyrazem zimnego i spokojnego triumfu.
***
Bez względu na wszystkie zakręty i udręki swego życia Konstanty Nikonowicz miał dar, który nigdy go nie zawiódł: kiedy przemawiał, brzmienie jego głosu miało na ludzi hipnotyczny wpływ.
Przez całą tę noc, kiedy szalała śnieżyca, udzielał ostatniego namaszczenia umierającym i pocieszał rannych.
Później zaś, w czarnej godzinie tuż przed świtem, przemówił do mieszkańców Moskwy:
– Nie mogę milczeć. – Z początku jego głos był cichy i łagodny, a słowa kierował to do tej osoby, to do innej. Kiedy zaś ludzie zaczęli skupiać się wokół niego, podniósł głos: – Wyrządzono wam wielkie zło!
– Wyrządzono? – pytali brudni od sadzy, przerażeni ludzie. – Co nam wyrządzono?
– Ten pożar był karą boską – ciągnął Konstanty. – Ale to nie wy popełniliście zbrodnię.
– Zbrodnię? – szeptali niespokojnie, tuląc swoje dzieci.
– Jak myślicie, dlaczego miasto spłonęło? – zadał pytanie Konstanty. Gardło ściskał mu szczery żal. Dzieci, uduszone dymem, umarły w objęciach matek. Naprawdę nad tym bolał. Wciąż był zdolny do współczucia. Głos miał ochrypły z emocji. – Ten pożar był karą boską za udzielenie schronienia czarownicy.
– Czarownicy? Udzieliliśmy schronienia czarownicy? – zaszemrał tłum.
Głos Konstantego stawał się coraz donioślejszy.
– Chyba pamiętacie? Tej, która podawała się za Wasilija Pietrowicza. Ten chłopak był w rzeczywistości dziewczyną. Pamiętacie Aleksandra Pierieswieta, którego wszyscy mieli za świętego, a własna siostra skłoniła go do grzechu? Pamiętacie, jak zwiodła Wielkiego Księcia? I właśnie tej nocy w mieście wybuchł pożar!
Gdy wypowiadał te słowa, poczuł, że nastrój tłumu się zmienia. Ich gniew, żal i lęk znalazły ujście, zyskały cel. Podsycał to jeszcze, rozmyślnie i wprawnie, niczym kowal ostrzący miecz.
Kiedy byli już gotowi, musiał jedynie sięgnąć po tę broń.
– Sprawiedliwości musi stać się zadość – oznajmił Konstanty. – Ale ja nie wiem jak. Może Bóg nam podpowie.
***
Wasia leżała na dziedzińcu pałacu siostry, a na jej rękach zasychała krew ukochanego konia. Wargę i policzek miała ubrudzone własną krwią, a oczy pełne łez. Z trudem oddychała, lecz żyła. Niezgrabnie spróbowała się podnieść.
– Batiuszka – powiedziała. Gdy wymawiała to słowo, ze zranionej wargi popłynęła krew. – Odwołaj tych ludzi. – Urywany oddech sprawiał jej ból. – Odwołaj ich. Zabiłeś mojego konia. Ale oszczędź moją siostrę. I jej dzieci.
Tłum gromadził się wokół nich i przesuwał dalej, żądza krwi nie została zaspokojona. Łomotali do drzwi pałacu sierpuchowskiego. Drzwi nadal stawiały opór, ale do czasu. Konstanty się zawahał.
– Dwa razy uratowałam ci życie – dodała cicho. Ledwie trzymała się na nogach.
Konstanty czuł własną moc, kierował furią tłumu niczym jeździec dosiadający na wpół ujeżdżonego konia.
– Cofnąć się! – zawołał do swoich wyznawców, jakby gwałtownie ściągnął wodze. – Cofnąć się! Czarownica jest tutaj. Złapaliśmy ją. Sprawiedliwości musi stać się zadość. Bóg nie będzie czekał.
Zamknęła oczy, czując bezmierną ulgę. A może to była słabość? Nie padła mu do stóp, nie podziękowała za zmiłowanie.
– Ty pójdziesz ze mną i Bóg wymierzy ci karę – oznajmił szyderczo.
Otworzyła oczy i spojrzała na niego, ale tak, jakby go nie widziała. Jej wargi poruszyły się, wypowiadając jedno słowo. Nie jego imię, nie błaganie o litość, tylko: „Słowiku…”. Nagle skuliła się, bardziej z żalu niż bólu, zgięła się jak trafiona strzałą.
– Koń nie żyje – wycedził i zobaczył, że te słowa są dla niej niczym ciosy pięścią. – Może teraz zwrócisz myśli ku sprawom, jakie przystoją kobiecie. W tym czasie, który ci jeszcze pozostał.
Nie odpowiedziała, wzrok miała błędny.
– Twój los jest przesądzony – dodał Konstanty, nachylając się nad nią, jakby mógł siłą wtłoczyć jej te słowa do głowy. – Ludzie zostali skrzywdzeni i domagają się sprawiedliwości.
– Co to za los? – wyszeptała posiniaczonymi wargami. Jej twarz miała barwę śniegu.
– Radzę ci się modlić – odpowiedział łagodnym szeptem.
Rzuciła się na niego niczym zranione zwierzę. Prawie się roześmiał z niespodziewanej radości, kiedy cios czyjejś pięści powalił ją na ziemię i teraz leżała bezwładnie u jego stóp.
4.
Los wszystkich czarownic
– Co to za wrzawa? – zapytał Dymitr. Niewielu spośród jego wartowników nie odniosło ubiegłej nocy ran, a teraz wyglądało na to, że wszyscy krzyczą. Zza pałacowego ogrodzenia dobiegały wrzaski i tupot wielu stóp depczących śnieg. Dziedziniec oświetlały jedynie pochodnie. Zgiełk w mieście wciąż narastał, nagle rozległ się także potężny łomot. – Matko Boska – jęknął Dymitr. – Jakbyśmy nie mieli dość kłopotów…
