onu, qapı döyüldü icəri dostu Rəşid girdi gülümsəyərək, – Həsənə: xoş gəldin mənim əziz dostum. Həsən ayağa qalxdıb dostuyla quçaqlaşıb görüşdülər, – Rəşidə: xoş günün olsun dostum, neçəsən? bilirəm mənsiz İşlər qalmış başında, – Həsənə: sən işləri boş ver, de görüm qızı gətirə bildinmi? Həsənın yaralı yerinə toxundu dostu soruşmağı ilə. Əyləş anlataçam hər şeyi, dostu kecib əyləşdi anladı bir tərslik olduğunu üzündən, Həsəndə yerinə əyləşib telefonun düyməsini basaraq – katibəsinə: bizə iki qəhvə gətir Leyla xanım, dərindən nəfəs alıb dostuna baxdı. Gətirdim dostum gətirməyinə, sağolsun qizim mənim sözümdən çıxmadı, ançaq arvadımın xasiyyətinidə bilirsən ağzı dayanan deyil, getdiyimdə qızı gətirmə deyə mənimlə cox dava etdi. İndi isə başladı qızı acılamağa catan kimi, duymadım nə dediyini ançaq ilan kimi sançdığını hiss etdim, mən baçımın birçəçik yadigarını orda tək qoya bilmərəm o istəməsədə. Dostu dərındən nəfəs alıb – Həsənə: əsas odur ki gəldi qız bura yanındadır artıq gözünün önündə olaçaq üzülmə sən, qalanı yavaş – yavaş düzələçək inşallah. Yazıq qız düşmən deyil ki yoldaşına, sonunda anlayarçaq qəbul edib sevəçək öz qızı kimi görçəksən, – Rəşidə: bilmirəm Rəşid bilmirəm, qızı dəli etməsə yaxşıdi evdə mən olmadıqda. Qapı döyüldü, icəri əlində sinidə iki qəhvə finçanları ilə Leyla girdi, qəhvələri masanın üstə qoyub – Həsənə: başqa əmriniz varmı Həsən bəy. Həsən – katibəyə: təşkkür edirəm yoxdur hələki cıxa bilərsiz, Leyla – olara: nuş olsun otaqdan cixib getdi, Rəşidlə qəhvələrini götürüb söhbətə davam etdilər, – Rəşidə: bu gün mənim oğlumun məni qarşılamağa vaxtı olmamış. Atasının qarşısına dostunu göndərmiş ki qarşılasın bizi, sağ olsun oğlan gəldi qarşıladı, başqa uşaqların neçə mərəfətli – qanaçaqlı olduğunu gördüyümdə paxıllığım tutur bi ixtiyar. Hansından danışım? dərt bir deyil dostum bilmirəm, dönə – dönə tapşırmışdım gəlsin qarşılasın bizi, düşünürdüm bəlkə qızında ürəyi acılardı qarşısına dayısı oglunun gəldiyin görsəydi, tanış olardılar bir yaşıtdırlar. Dayısı arvadından xoş kəlmə eşıtmədi yazıq qız catan kimi, o evdə olsaydı anasına içazə verməzdi qızı sançsın, oğlum avara olsada ürəyi yumşaqdır anasına bənzəməyib o çəhətddən cox şükür. Arvadım oğlanı pis tərbiyələndirib, elə düşünür mən bilmirəm o icib gəldiyində gizlıtdiyini, bəzi qarışdırdıqlarının üstünü ört – basdır etdiyindəndə guya bi xəbərəm, elə düşünür öz aləmində. Rəşid güldü, – Həsənə: ay dostum bizdə çavan olmuşuq, unutdunmu etdiklərimizi? bizim analarımızda bizi qoruyardılar atalarımızdan. Həsən gülümsəyərək, hə yadımdadır bir dəfə səninlə dışarda yatmışdıq hec unutmaram. Rəşid güldü ürəkdən xatırlayıb, – Həsənə: havada neçə soyuq idi o geçə, bir – birimizə qısılıb yatmışdıq pişik balaları kimi, səhəri cox cətin acdıq ən uzun geçəmiz olmuşdu. Bax üzülmə deyirsən oğlunun gözəl xasiyyəti var, inanıram qızla mehriban olaçaqlar tək xanımın onu istəməsədə, qızı cox inçidərsə gəlsin bizdə yaşasın, mənim qızımda evdə təkdir bilirsən. Həsən – Rəşidə: çox sağol dostum, mən hələ ölməmişəm o evdə mənim sözüm kecir arvad xoşlamasada, xoşu deyil getsin başqa yerdə yaşasın özü. Qız bizimlə yaşayaçaq vəssəlam, telefonuna zeng gəldi götürüb baxdı, – dostuna: adını cək dostum zəngi gəlsin, dostu anladı arvadı idi zəng edən, qəhvəsini içərək gülümsədi. Həsən telefona çavab verdi alo buyur xanım, hec axlıma gəlməzdı belə tez darıxaçaqsan mənim ücün, biraz qulaq asıb nə ad günü? evə qızı gətirmişəm beş dəqiqə vaxt tapmadım sohbət etməyə indi durum ad günlərimi gəzim səninlə? arvadının telefondan bağıran səsi eşidildi. Həsən telefonu qulağından kənara tutub baxdı dostuna, Rəşid işare etdi ki getməyə razı olsun, əkis halda evdə qızın üstünə tökəçək azarını, Həsən əsəblə baxaraq telefonu qulağına yaxınlaşdırıb çavab verdi. Tamam bağırma gələçəm birlikdə gederik möhtərəm qiymətli rəfiqənin ad gununə, başqaları çandır sənin ücün özünkünü düşmən görsəndə, telefonu söndürüb masanın üstünə əsəblə qoydub başını narazılıqla sirkələdi. Kimin əlində qalmışam mən? heyif deyildimi o soyuq geçədə dışarda yatdığımız günlər – geçələr? bilsəydim gələçəyim ömrüm beləsiylə cürüyəçək hec evlənməzdim, Rəşid dostunun halını yaxşı anlayırdı, cox üzülürdü olanlara görə.
Kamil evə gəlib kefsiz öz otağına getdi, anası oğlunun gəldiyini görüb səslədi Kamil oğlum gəldinmi? Kamil otağına getmişdi anasını duymadı, anası gəlib qapını döyüb icəri girdi. Kamilin kefsiz olduğunu görüb, xeyirdi oğlum? nə olub üzgün görünürsən, Kamil demək istəmədi olanları anasına. Anası oğlunun xasiyyətini bilirdi, çiddi bir şey olmasaydı oğlu belə kefsiz olmazdı, Kamil carpayısında əyləşdi, anasıda gəlib oğlunun yanında əyləşdi. Oğlunun saçıarını sığalayıb mehribanlıqla, kim üzmüş mənim yaraşıqlı oğlumu? Kamil dərindən nəfəs alib – anasına: bu gün Ramiz məndən xayiş etdi ki atasıyla başqa şəhərdən gələçək bibisi qızını qarşılayım. Anası gülümsəyərək, unutdunmu oları qarşılamağa? ona görəmi üzgünsən oğlum? – anasına: yox unutmadım qarşıladım gəldilər evlərinə catdırdım. Ançaq anlaya bilmirəm o günahsız qızın günahı nə idi? catan kimi yazığı acıladı dayısı arvadı. Yazıq ata – anasını itirmiş yol qəzasında, indidə nənəsi rəhmətə getmiş tək qalmış orda artıq doğmalarından kimsəsi yoxmuş, Sənubər xala ürək – dirək vermək əvəzinə qızı elə açıladı ki qapıdan girər – girməz. Hələ bir ona hazırlayan otağı görsən, dəridnən nəfəs aldı danışmağada cətinlik cəkirdi, ana çarpayıdan başqa hec nə yoxdur otaqda anlayırsanmı? paltarını asmağa belə yer yoxdur bom – boş otaq hazırlamış vijdansız. O qız orda necə yaşayaçaq ana? anası oğlunun könlünü almağa çalışdı, üzülmə oğlum tək deyil qız orda dayısı var, inanıram ki qoymaz onun xətrinə dəysin kimsə. Bax Ramiz yaxşı oğlandır oda qıza göz – qulaq olar tək qoymazsınız, səndə qızın yanında olarsan vaxdın olanda şəhərə çıxararsan gəzməyə, bizədə gətirərsən baçınla bizimlə taniş olar başı qarışar. Sən üzülmə oğlum hər şey yaxşı olaçaq tamammı? hər şey bu həyatda birdən yoluna düşərək düzəlmir təssüflər olsun, bəzən uzun zaman gərəkir nələrəsə layiq olmağımız ücün. Allahımız səbir tələb edir bizlərdən, bir – birimizə dayaq olaraq insan olduğumuzu unutmamağımız ücün bəzəndə cətin sınaqlara cəkir bizləri. Kamil anasıni quçaqladı, hər kəsin anası sənin kimi anlayışlı olsaydı dünya çənnət olardı, anası oğlunun üzündən öpüb saclarını oxşadı, mənim kövrək ürəkli balam gözümün ağı – qarası yaraşıqlı oğlum. Bütün anaların evladlarıda sənın kimi qanaçaqlı – hörmətli olsaydılar dünya gərcəkdən çənnət olardı, təssüflər olsun ki insanlara başqa – başqa ürəklər verilmiş, sən üzülmə qalx yemək vaxtıdır oğlum. Kamil ayağa qalxdı və mehribanlıqla anasına ayağa qalxmağa yardım etdi qolundan tutub. Anası oğluna verdiyi tərbiyələrini düzgün qavrayaraq hörmətcil – qayğıkeş olduğunu gördüyündə qürur duyurdu gülümsədi, – anasına: yaxşı ki varsan çanım anam, – Kamilə: hər şey yaxşı olaçaq oğlum görəçəksən. Mən hər zaman yanındayam, indi isə gedək
