daarna nie, dood is. Jy het ook ’n skok weg en ek sal jou oppas.”
“Ons sal mekaar oppas,” glimlag Olivia. “Ek sal Ouma neem waar Ouma wil wees.”
“Dankie, my kind, maar ek kan nog ry.”
“Is Ouma se motor nog padwaardig?”
“Wat? Beslis. ’n Rolls Royce Silver Ghost is gemaak om te hou. Hy makeer nog niks.”
Olivia wil lag, maar sy hou haar in. Die Shimansky’s het met dié Rolls gery toe haar ma nog ’n kind was.
Olivia kies nie haar ma se ou kamer nie, want dit is soos ’n heiligdom bewaar, presies net soos sy dit gelos het: die bed, die muwwe klerekas en die ornamentjies op die spieëltafel – alles. Haar ouma moes haar ma gemis het en gehoop het sy keer eendag terug. Sy kry ’n seer knop in haar keel. Hier maak sy kennis met die Lea Shimansky van die verlede. Die een wat bevoorreg grootgeword het en nog nie deur die lewe gekou en uitgespoeg was nie.
Olivia kies ’n kamer wat oor die roostuin uitkyk en naby die badkamer is. Dit lyk na die lekkerste kamer. Daar is ’n yslike bed waarin drie mense gemaklik sou kon slaap. Sarie bring vir haar beddegoed wat baie oud lyk, maar dit is pragtig geborduur en iets besonders. Dit ruik na potpourri, asof dit lank in ’n linnekas gebêre is. Terwyl sy uitpak, maak Sarie die slaapkamervensters oop om van die muwwe reuk ontslae te raak, stof af en maak skoon. Gou ruik die kamer na lugverfrisser en rose.
“Hierdie was eentyd Miss Sarah se kamer,” vertel Sarie. “Sy was mos ounooi Bekka se ma. Toe bring sy haar man ook hierheen. Die een wat sy daar ver gaan kry het, en vir ounooi Bekka. Nadat Miss Sarah getrou het, het sy en haar man in die groot kamer aan die punt van die gang geslaap. Daar waar ounooi Bekka nou slaap.”
Sy maak die buitedeur na ’n oulike klein patio oop. “Miss Sarah het mos graag hier gesit en borduur.”
Olivia loop uit op ’n geplaveide skuilhoekie met rankplante en ’n fonteintjie, pragtige, gegote ysterstoele en ’n tafel, alles oud, krullerig en verweer, maar steeds mooi. Op die tafel lê ’n wit kat.
“Dis lieflik, die kat ook,” sê Olivia.
“Hy is ook een van dié wat sommer eendag hier aangekom en gebly het. Die ounooi kon mos nooit ’n kat wegjaag nie en hulle teel aan. Ons het soveel van die goed, ek tel nie meer nie. Vreet! Ons voer net heeltyd, maar hulle vang darem die muise ook. Dié een is Gideon. Hy lê altyd op hierdie tafel. Ek hoop Nooi gee nie om dat hy hier is nie.”
“O nee, ek is lief vir katte.” Olivia streel die sysagte pels. Die kat het uitsonderlike blou oë en hy spin van lekkerkry.
Dit voel vir haar onwerklik. Sy is na ’n ander tyd verplaas, veilig en geborge, waar koerante se saktye, spertye, bendelede, nagtelike aanvalle, verkragters en muggings soos dinge op ’n ander planeet voel. Hier is onverwagse liefde en aanvaarding. Balsem vir haar gemoed.
Wanneer sy aan die aanval op haar oupa dink, tree daar ’n bietjie onrus in. Maar hy was ’n juwelier en hulle word maklik geteiken, stel sy haarself gerus. Hier in dié ou huis is dit veiliger as onder in die dorp waar die bedelaars en straatkinders rondloop.
Sy loop deur die huis na die sitkamer waar daar niemand is nie, maar sy hoor iets wat soos ’n radio klink. Sy tref haar ouma in ’n kleiner sitkamer aan, besig met die knoppies van ’n ou radio.
“Ek soek iets om na te luister,” sê sy. “Elke dag luister ek my stories.”
“Ek gaan Ouma nie pla nie, maar mag ek maar deur die huis stap? Dit fassineer my.”
“Natuurlik, jy moet tog weet waar alles is. Dis mos nou jou huis ook.”
“Dis so groot en interessant. Wanneer is dié huis gebou?”
“Dié huis is in 1906 deur die bekende argitek Charles Bullock, vir jou grootoupagrootjie Chaim Wolowsky ontwerp en deur ’n boukontrakteur en die plaaslike klipkappers gebou. Die sandsteen het uit die rantjies om Oudtshoorn gekom, maar die hout is ingevoer. Die meubels is per trein en wa van Kaapstad en die Baai aangery.”
“Oupa se verhaal het my nog altyd gefassineer. Hy het van swaarkry na welvaart gegaan.”
“Ja, hy was ’n harde werker, maar so was al sy mense. Hy was eers ’n smous, toe ’n verekoper en handelaar. Dis die volstruisvere wat hom so ryk gemaak het, soos jy weet. Verken gerus, my kind. Die huis is baie groot. Daar is ’n solder en ’n kelder ook, maar ek beveel nie aan dat jy dit gaan bekyk nie. Daar is te veel spinnekoppe en goggas. Daar is ook trappies na die toring, maar ek was lanklaas daar bo. My ou bene wil nie die trappe meer lekker klim nie.”
“Ek wil alles omtrent die huis en ons familie weet, Ouma.”
“Wil jy?” vra sy en lyk verbaas. “Dan gaan ek elke dag vir jou stories vertel sodat jy ’n geskiedenis en ’n verlede kan hê. Sodat jy weer een van ons kan word.”
Olivia kry die indruk dat haar ouma haar besoek nie juis as tydelik beskou nie.
“Speel jy klavier?” vra haar ouma.
“Ja, Mamma het my tot op gevorderde vlak laat lesse neem, want sy het gehoop dat ek dalk oupagrootjie Piotr se aansienlike talent geërf het. Ag, maar ek het kwalik so ’n virtuoos soos hy geword. Eintlik het ek dit die afgelope tyd verwaarloos.”
“Ja, maestro Piotr Fedorowitsj Ussakov was ’n wêreldklas- pianis. Sy vleuelklavier wat my moeder nog vir hom gekoop het, staan in die musiekkamer en jou oupa se viool is nog daar. Jy moet asseblief vir my klavier speel. Die klavier was te lank stil.”
“Ek het nie bladmusiek nie, maar ek veronderstel hier is nog?”
“Hier is baie ou goed. Sý bladmusiek is nog hier; myne en jou moeder s’n ook. Makliker goed as syne. Kom ek gaan wys jou die musiekkamer en die foto’s van my moeder en die maestro.”
In die musiekkamer wat eintlik so groot soos ’n klein saaltjie is, staan die yslike Grand-klavier, ’n musiekstaander, twee stoeltjies en ’n viool in sy kassie wat oud en verweer is. Daar is ook ’n kas met glasdeure, waarin daar netjiese stapels musiek is, en ’n paar rye stoele vir ’n klein gehoor.
“Hier het die maestro soms konserte gehou vir ’n uitgesoekte gehoor wanneer hy tuis was,” vertel haar ouma.
Olivia is ingenome. “Hier is baie bladmusiek. Ek gaan dit deurkyk en weer oefen. Klavierspeel is terapeuties. Dit sal ’n belewenis wees om op die ou konsertpianis se klavier te kan speel. Weet Ouma, ek het geen idee hoe hy of my oumagrootjie gelyk het nie. ”
“Daar is my moeder-hulle,” sê haar ouma en neem haar om na ’n portret van haar oumagrootjie Sarah en haar Russiese man te kyk wat teen die muur hang.
“Sy was sowaar mooi,” sug Olivia, en kyk na die vrou se fynbesnede gesig, hoë hals en pêrels, gekartelde, donker hare en groot, donker oë.
“Ja, en jy trek nogal op haar,” sê haar ouma. “Buiten die oë.”
Olivia kyk lank na die vrou en herken in haar haar eie reguit neus, hoë wangbene, vol lippe en spitserige ken, maar sy weet sy sal nooit so koninklik soos Sarah kan lyk nie. Iets wat Sarah uitsonderlik gemaak het, ontbreek by haar. ’n Soort waardigheid. Trots. Iets wat die moderne mens te maklik verloor.
“Oupagrootjie
