te wonder, maar blykbaar is hy een van die ongelukkiges wat van kleins af gewonder het. Nie net oor hoe dinge werk nie, maar veral wat hy kan doen om dinge beter te maak. En solank hy ’n stem het, sal hy praat. Al is dit dieselfde woorde oor en oor, tot dit ’n refrein word. Miskien is dit die enigste manier om ’n boodskap oor te dra. Weer en weer, tot dit ’n mantra word. ’n Inkantasie wat oor die vasteland gehoor word, soos oeroue tromslae.
“Die mense in Afrika moet begin om die hulpbronne met verantwoordelikheid te gebruik. Die oorloë, etniese konflikte en voortslepende onrus het die streek duur gekos en is steeds een van die grootste oorsake waarom soveel state op buitelandse hulp moet staatmaak vir oorlewing.
“Wapenvervaardigers is afhanklik van oorloë om hulle wapens te verkoop. Die lande van oorsprong is afhanklik van hierdie vervaardigers se belastings en die geld wat op so ’n manier in die staatskaste beland, maak dat owerhede té dikwels blind is vir wat die maatskappye aanvang.
“Gedurende 1972 is daar na raming wêreldwyd ses honderd en tagtig biljoen dollar, gemeet teen die 1988-prysindeks, aan wapens en gewapende magte bestee. In dieselfde jaar was die getal oorlogsvlugtelinge ongeveer drie miljoen. Twintig jaar later, in 1992, het wêreldwye militêre spandering gestyg tot net onder die agthonderd biljoen Amerikaanse dollar, weer gemeet teen die 1988-prysindeks, en die getal vlugtelinge het vermeerder tot ongeveer vyftien miljoen. Afrika kan nie oorloë bekostig nie en moet noodgedwonge weer bakhand staan vir die Weste om te help,” gaan hy voort.
Ester kyk om haar rond. Mense sit stil en luister. Hier en daar knik ’n kop instemmend of dalk uit gewoonte en bygeloof, dink sy geamuseerd.
Hy versit sy gewig effens na sy linkervoet. Sy een hand bly egter steeds ontspanne in sy broeksak, wanneer hy nie albei hande gebruik om te beduie nie.
Ester haal haar selfoon uit en begin ’n boodskap tik. Is dokter Doolittle een of ander Messias-figuur? Sy tik Ira se nommer en maak die selfoon toe.
“Afrika het baie probleme en ek wil geensins beweer die oplossings is maklik en voor die hand liggend nie, maar heelwat van die oplossings lê in die streek self en sy mense opgesluit. Julle gaan gedurende die volgende week veral na Oos- en Suidelike Afrika kyk en dis veral hierdie streek wat met van die wêreld se rykste wildernisgebiede geseën is.
“Wildernisgebiede kan egter nie meer net eksklusiewe areas wees waar die wêreld se rykes in luuksheid na die inheemse wild kom kyk of die natuurskoon kom geniet nie. Dit het tyd geword dat plaaslike gemeenskappe ook deur hierdie proses bevoordeel word. Maar terselfdertyd het dit tyd geword dat plaaslike gemeenskappe deel van die bewaring word en help dra aan die verantwoordelikheid om die gebiede te bewaar. Die wêreld stroom om hierdie rede na Afrika, maar ons is stelselmatig besig om die spreekwoordelike gans wat die goue eiers lê, nek om te draai. Ons is soos kinders wat nie net toelaat dat ons ma beroof, verkrag en vermoor word nie, ons help om dit te doen.
“China is besig om soos ’n slapende reus uit die vaalheid van kommunisme of Maoïsme op te staan en ’n ekonomiese entiteit te word waarvan die wêreld met groot oë kennis neem. Die land se behoeftes is onversadigbaar en Afrika is nie altyd onderskeidend genoeg met die vriendskappe wat sy sluit nie.”
Ester voel hoe die moegheid swaar in haar lyf lê en sy verskuif haarself effens op die regop sitplek. Sy het nie vandag lus om na ’n motiveringspraatjie oor Afrika en haar probleme te luister nie. Dis nie asof daar enigsins iets nuuts gesê kan word nie, maar sy kry dit ook nie reg om nié te luister nie.
“Daar lê baie werk voor en oplossings moet gevind word, want die alternatief gaan rampspoedig wees. Daarom vra ek u almal om persoonlike geskille en streeksgeskille opsy te skuif en daadwerklik hande te neem.”
Sy skrik toe ’n handegeklap rondom haar opklink, maar toe sy haar skouersak van die vloer af wil optel, hoor sy hoe iemand uit die gehoor ’n vraag vra en sy sit weer regop. Sy luister met ’n halwe oor hoe daar vanuit die saal vrae gevra word. Blykbaar het Samuel Mcgreggor op elke vraag ’n antwoord, want sy hoor kort-kort hoe hy sonder aarseling antwoord.
As jy iets met die nodige oortuiging sê, sal mense jou glo. Dit maak nie saak of dit die grootste klomp kak of profetiese woorde is nie. “Lyk net of jy dit self glo en jy sal volgelinge kry”, hoor Ester haar pa se stem in haar kop.
“Is dit nie ’n absolute vermorsing van tyd en geld om die natuurlike hulpbronne van hierdie kontinent te probeer red, terwyl menselewens hier niks werd is nie? Waarom probeer julle nie liewer die volksmoorde keer nie?”
Hy glimlag effens terwyl hy reguit na haar kyk. “Dis ’n baie interessante en relevante vraag, maar ongelukkig nie een met ’n maklike antwoord nie. Ek vermoed dis een van daardie soort probleme waarvoor die antwoord op ’n ander plek gesoek moet word as om slegs vir mense te sê ons moet ophou oorlog maak of bid om vrede. As ons dit kan regkry om mense respek vir lewe op ’n baie basiese vlak te leer, sal ons waarskynlik baie nader aan ’n oplossing kom. As mense leer om respek op mikrovlak vir ’n omgewing met al die lewe daarop te hê, behoort daar minder konflik te wees, want dan kry lewe waarde.
“Om ’n baie basiese voorbeeld te gebruik: dis soos mense wat vir die eerste keer ’n wildernisgebied besoek. Negentig persent van die kere stel hulle slegs in die groot vyf belang. En as hulle dalk nog kan sien hoe ’n roofdier ’n prooi plattrek, word die besoek ’n absolute hoogtepunt. Daarteenoor het ons al dikwels gevind dat, indien dieselfde mense weer en weer kan terugkom, hulle gesindheid gaandeweg verander totdat hulle nie slegs ywerige voëlkykers word nie, maar selfs begin belangstel in die kleinste ekosisteme wat daar binne die groter sisteem bestaan. Dis eers dan dat mense werklik respek vir die aarde en die lewe daarop kry. Vir mens, dier of plant.
“In die Weste word kinders grootgemaak daarmee dat moord sonde is, maar om jou omgewing te vernietig word aanvaar as ’n onafwendbare resultaat van ontwikkeling. Dis egter nie so eenvoudig soos dit nie. Mense moet leer dat mens en omgewing een is en dat die vernietiging van die een lei tot die waardevermindering en vernietiging van die ander.”
“ ’n Inspirerende gedagte, maar ek is nie seker hierdie kontinent het soveel tyd oor nie. Dit klink vir my na ’n effens naïewe beskouing, veral in die Afrika-konteks.” Ester gaan sit en ignoreer die koppe wat na haar draai.
“Dis ten minste beter as om net vir vrede te bid asof dit ’n reënbui is wat oor die kontinent sal uitsak. Vrede is ’n aktiewe proses. ’n Nimmereindigende poging en nie iets wat bestaan of nie bestaan nie. Soos met baie dinge is ons maar voortdurend besig om op ’n kontinuum te bestaan. Indien ons dit regkry om slegs ’n paar tree in die rigting van vrede te beweeg, is ons, wat my betref, suksesvol. Om te hoop vir ’n algehele kanteling van die skaal, is om naïef te wees.”
Ester haal haar skouers op, maar antwoord hom nie en is ná nog omtrent ’n kwartier dankbaar toe dit lyk asof alle vrae gevra is. ’n Ander man stap die verhoog op en bedank die spreker namens al die teenwoordiges, waarna mense opstaan om hande te klap. Dan begin hulle na buite beweeg.
Buite in die ingangsportaal steek sy ’n sigaret aan, maar dieselfde sekuriteitswag wat haar bagasie geneem het, staan nader en lig haar in dat sy nie binne-in die gebou mag rook nie.
“Ek is seker die gebou gee nie om nie.” Toe dit lyk of hy haar wil antwoord, lig sy haar hand en begin buitentoe stap.
Mense staan in groepies en gesels en hier en daar steek van hulle ook ’n sigaret of pyp aan. Medesondaars, wil sy uitroep.
Ester rook stadig en trek die rook diep in. Toe daar net ’n stompie oorbly, laat val sy dit op die plaveisel en trap daarop. Die volgende oomblik buk iemand by haar, tel die stompie op en gooi dit ’n paar tree verder in ’n vuilgoedhouer wat aan ’n paal vasgemaak is. Dan draai hy terug
