gesê en die beheertoring reken ons kan maar laat waai. Mama Afrika sit agter my en eet raserig aan ’n koue skorsie en ’n gebraaide groenmielie gelyktydig. Sy is blykbaar ’n ou vlieger, want sy is g’n niks gesteur deur die vibrasies en skommelinge van die klein vliegmasjientjie nie soos hy regtrek op die aanloopbaan. Hennie loer oor sy skouer na haar.
“Mooi eet, Mama, en moenie jou hande aan die sitplekke afvee nie.”
“Hnjtj-hnjtje …” rammel sy instemmend dat die pitte spat. Hennie trek sy skouers op en gee vet. Mama vat doodluiters met ’n gebotterde hand aan die sitplekleuning voor haar. ’n Ander soort vetgee. Kort voor lank ratel ons rammelend teen ’n hoë genoeg spoed en Hennie trek die stang terug. Daai oomblik wanneer so ’n klein vlieër kontak met moeder aarde verbreek, bly een van die lekkerste sensasies wat daar is. Maak nie saak hoeveel keer jy dit al gedoen het nie, jou maag sweef.
Ek weet net nie waar om te kyk nie. Ek wil alles sien wat Hennie doen om die Cessna in die lug te hou en ek wil die goddelike mooi van die Okavago-delta onder my in my oë indrink. Oral onder my sprei die waterkanale soos lewensare uit tussen rietbos, jakkalsbessie, wildedadel en mopanies wat ál kleiner word. Eintlik is hierdie waterland onder my ’n stuk Kalahari van 15 000 vierkante kilometer waar die watertafel so versadig raak, dit stort 11 000 000 000 000 liter water die woestyn in. Terwyl ek asemloos uitkyk na hierdie waterwonderwerk, hoor ek onwillekeurig Karen Blixen se woorde in my kop waar sy praat oor Denys Finch Hatton wat haar in sy Gypsy Moth laat vlieg het. “He made me see the world through God’s eyes …”
Tog wil ek nie net kyk nie; ek wil vlieg ook. Ná nog ’n vraag of drie aan Hennie vra hy my of ek die stokke wil vat. Ek wil. Ek vat.
“Sien jy daai lesing op die kompas?” vra hy.
Ek knik.
“Sien jy die hoogtemeter se lesing?”
Ek knik.
“Sien jy die horisonmeter se horisontaal?”
Ek knik.
“Sorg dat dit so bly en praat met my as jy Chief’s Island se landingstrook kan sien,” voltooi hy sy vlieginstruksies en haal sy lêer uit om die volgende vlug se vlugplan op sy skoot te sit en voltooi. Ek kyk konstant van die een meter na die ander en na die delta doer voor my. Ek vlieg.
“Draai skerp links!” beveel hy skielik kliphard. En ek draai. Dalk effe te gretig. Mama spoeg my in die nek met ’n paar mieliepitte.
“Draai skerp regs!” Ek doen so. Man, nóú vlieg ek eers! Hennie koggel van die lag.
“Kry nou weer jou lesing op die kompas.” Ek sien ons is effe te noord van die lesing en pik-pik regs totdat die kompas weer op die regte lesing is. Toe sien ek dit. Die aanloopbaan lê penreguit voor my.
“Daar’s die aanloopbaan!” skree ek soos ’n groupie.
“Nou druk jou stuurstang vorentoe en verminder hoogte tot op 300 voet.”
Ek druk daai stang vorentoe en die êrrietjie gaan gedienstig agterna. Reguit grond toe. Mama hier agter my is skielik nie meer so koelkop oor vlieg nie. Sy gooi my met die stronk en gryp my om die keel. Sy brabbel desperaat in haar moedertaal. Wat sy te sê had, weet ek nie, maar ek is seker dit het iets te doen met hoekom kan Hennie nie maar soos gewoonlik die vliegwerk doen nie. Ek trek die stokke terug en kry vir Cessna weer op ’n horisontale horison en sien tot my ontsteltenis ons is nou al op 220 voet. Toe trek ek die stang so effe-effe terug tot ek weer op 300 is. Nou is die aanloopbaan aweregs van voor en ek krink totdat die strook reguit voor my uitlê. Tussendeur is Hennie onverpoos besig om in sy lêer te skryf. Hy steur hom nie aan my nie.
“Verminder hoogte tot op 180,” steur hy hom toe tog aan my. Genadetjie tog, gaan die man my nou die ding laat land? Dit lyk al vrek naby aan die grond. Hy karring aan iets en ons vlieg stadiger.
“Af 100 toe, asseblief.” Hy trek die versnellerhefboom nog verder terug.
Ek sluk, maar ek af.
Op pad 100 voet toe sien ek ’n ander ding. Reg voor ons op die aanloopbaan staan ’n olifant.
“Daar’s ’n olifant in ons pad,” sê ek en kan nie glo wat ek sê nie.
“Hmm,” sê Hennie net, maar toe maak hy darem die lêer toe, glimlag vir my en vat die stokke oor. My agterent los die sitplek uit. En hervat net so sy greep weer omdat Hennie verwoed op daai olifant afduik. Soos ’n wafferse Messerschmidt swiep Hennie oor die olifant sodat hy sy ore verwoed klap (dis nou die olifant) en ons uit die lug probeer ruk met sy slurp. Ná die derde swiep blaas Olie die aftog en Hennie gaan sit die Cessna grasieus neer.
Stof. Met die uitklim ruik ek Afrika se prima geurmiddel. Stof. Ek voel tuis en gelukkig. Tog nie heeltemal op my gemak nie. Ná alles het ek nou my eerste vlug en olifant-aanval gehad. Dit alles voor ek nog voet aan wal op Chief’s Island gesit het. Daar is ’n paar gidse wat ons ingewag het, elk met ’n stewige .458 Winchester Magnum oor die skouer; ’n goeie kettie vir ’n bedonnerde olifantbul. Hulle lyk ook nie heeltemal op hul gemak nie. Kommerwekkend. Een kom my kant toe gestap, glimlag breed met Afrika-wit tande terwyl hy die 458 van sy skouer afhaal om sy hand uit te steek. Hy is stewig groot met breë skouers, diep, donker oë wat skerp kyk, en toe hy my blad skud, sien ek sy hande sal ’n sokkerbal soos ’n gholfbal laat lyk.
“My naam is System,” deel hy my mee.
“Hallo, System, ek is Gerrit.”
“Dit is goed,” en hy knik plegtig sy kop op en af.
System … Daar is ’n man op hierdie aardbol met die naam System. Ek wonder daaroor en wil net vra toe hy verder praat.
“Ons moet liewerster gou loop. Oddballs is gewoonlik drie kilometer deur die bos, noord-oos. Maar dis verder vandag, want die wind waai oos.”
“En …?”
“Nou ja, kom ons leer van die olifant,” antwoord System. “Die olifant is meer regverdig as die mens. As jy eerste op ’n plek is, respekteer hy dit. Dan sal hy jou niks maak nie. Maar as hy eerste op ’n plek is, moenie hom pla nie. Dan gaan staan sy slurp regop en jy is plat. Hierdie olifant is ook so, maar hy is anderster ook, want ander mense wou sy wit vat. Nou is hy bedonnerd.”
Ná die verduideliking groet ek vir Hennie en staan en kyk eers hoe hy lugpad soek met ’n stofstreep. Soos sy lugkoetsie kleiner raak, wonder ek of ek die lekker mens ooit weer sal sien. Twintig minute saam en hy het ’n wending in my lewe veroorsaak. Hoekom is daar altyd ’n heimwee in ’n vervoerding wat sommerso in die niet verdwyn?
Terug aarde toe. Ons begin stap, reguit deur die veld. Met die wegstap hoor ek hoe System ’n patroon in die loop druk en besef dis nie sommer net praatjies om te beïndruk nie. Ons is nou in die bos. Afrika se bos. Lekker.
En die olifant is hier en hy is bedonnerd vir die mens wat sy tande wou vat. Ek hoop nie hy kruis ons pad nie, ek wil nie hê hy moet een van daai 458’s sluk nie. Dis sy plek dié. Blykbaar kom die stropers rivierlangs in, skiet ’n olifant en vat net die ivoor en gee pad. Ek raak sommer bedonnerd oor hulle gierigheid.
Nadat die vlieger se gerammel weg is, hoor ek sonbesies kliphard, voel droë graspolle onder my stewels en ruik steeds die stofparfuum. Ek proe die son op my lippe. My oë kyk hard deur elke bos en pol deur. Hier is alles. Maar ek sien niks. Later begin ek verveeld raak en besluit om met System te
