wat gaan daar aan?”
Sy gee hom ’n vinnige opsomming van wat Gustav haar vertel het. En dis skielik vir haar belangrik dat oupa Janus meer positief oor Mossgas moet wees.
“Tannie Emma van Glentana het my ook nou die dag ’n interessante ding vertel toe sy daar in my winkel was,” sit sy haar storie voort. “Ek weet nie of Oupa nog onthou van die houer met gifstof wat daar op Glentana se strand uitgespoel het nie?”
“Ja, ek herinner my so iets. Dit was ’n hele paar jaar gelede. Begin 1992 of daar rond. Wat sê ou Emma daarvan? Ek kan nie onthou dat ek in die koerant gelees het wat toe daarvan geword het nie.”
“Dit was Bisteril en vermoedelik van ’n Amerikaanse skip afkomstig. Glo ’n sterk senuweegif, uiters toksies en daar bestaan geen teengif daarvoor nie.”
“Ja,” sê oupa Janus, “ek onthou hulle het gesê dis so dodelik.”
“Nou wel, daardie gif is deur Mossgas verwyder en onskadelik gestel. Hulle het die fasiliteite gehad om dit te kon doen. So, Mossgas is darem nie nét sleg nie. Hulle doen ook goeie dinge daar. ’n Vrou wat van een van die plase daar naby die Blinderivier af kom, het my weer vertel van al die voëlspesies wat nou langs die rivier aangetref word. Volgens haar word van die landaanleg se oortollige water gesuiwer en in die rivier gestort. Dit maak dat die voëls nou ná jare teruggekom het om daar te kom nes maak. Sy sê by die stortingsterrein se damme by die landaanleg word glo net so baie skaars voëlsoorte aangetref. Ek kan nie onthou watter soorte sy almal opgenoem het nie, maar sy het onder andere van die steenloper gepraat wat van die Noordelike Halfrond af kom om die somermaande hier te kom deurbring.”
“Hm, Opperman het ook gepraat van die Kaapse ooruil en bloukraanvoëls wat daar op die stortingsterrein hul krose kom grootmaak.” Oupa Janus stop sy pyp tydsaam en blaas die rookwolk die lug in. “Hy beweer daar was in 1987 maar ’n skrale drie na vier dae se brandstofvoorraad in die land oor; met die groot vloede in Natal en die brande daar by Sasolburg.”
Esbeth is verbaas om te hoor dat haar oupa en Gustav oor Mossgas gesels het. En oor dinge soos voëls. As oupa Janus niks van ’n mens hou nie, wys hy dit gewoonlik so duidelik dat die gas maar liewer spore maak. Sy sal bitter graag meer van hul gesprek wil weet, maar is te bang om uit te vra. As oupa Janus agterkom sy is nuuskierig, sal hy dalk dink daar is meer tussen haar en Gustav as wat sy te kenne wil gee.
Oupa Janus vertel ook niks verder nie, en sy moet maar later met haar nuuskierigheid gaan slaap. ’n Rustelose slaap, want sy word weer die hele nag geteister met drome oor Richard en oor Gustav.
Die Sondagoggend ná ete, toe Eben slaap, neem sy haar kans waar om self ’n bietjie slaap in te haal. Dis egter nie lank nie, of oupa Janus kom maak haar wakker. “Daardie vent is hier. Hy wil jou sien.”
“Watter vent? Wie?” vra sy deur die slaap.
“Gustav Opperman.”
Sy is onmiddellik wawyd wakker. “Waaroor?” wil sy verskrik weet.
“Hy sê jy het belowe om saam met hom na Kleinbosdam toe te ry.”
“O? … Goed, sê vir hom ek kom.”
“Jy moenie draai nie. Ek weet g’n wat om met die man te praat nie.”
Ondanks oupa Janus se vermaning, vertoef sy tog langer as wat nodig is in die kamer. Daar is skielik ’n tinteling dwarsdeur haar lyf en ’n bloesende kleur op haar wange wat nie deur die slaap veroorsaak is nie.
Toe sy uiteindelik haar moed bymekaarskraap en in die deur van die sonkamer verskyn, staan Gustav galant van sy stoel af op. “Ek is jammer as ek jou gesteur het. Jou oupa het nou eers vir my vertel jy het gelê en slaap.”
“Ag, nee, dis darem nie so erg nie. Eintlik raak ’n mens net bederf deur so ’n middagslapie.”
“Sal jy saam met my dam toe ry?”
“Ja, dis alles reg. Ons kan net nie te laat terugkom nie. Ek moet nog kom inpak om voor donker terug te wees by die huis. Oupa wil nie hê ek moet in die donker ry nie.”
“Vat vir Eben saam,” sê oupa Janus. “Die buitelug sal die kind goed doen.”
Asof Eben nie die hele dag buite gespeel het nie, dink Esbeth sinies. Sy weet maar te goed wat die ware rede agter oupa Janus se versoek is. Maar sy gaan maak tog vir Eben wakker. Dit sál beter wees as hy saamgaan. Want hoe goed ken sy Gustav nou eintlik? Daar is nie mense of huise naby die dam nie. En daar is hierdie verlange in haar … Nee, knip sy haar gedagtes vinnig kort. Sy mag nie verlangens na ’n man koester nie. Moontlik is sy nog ’n getroude vrou.
Toe hulle wegtrek, beloer sy die man langs haar. Hy het ’n donkerblou langbroek en ’n grys windjekker aan. Hy lyk té goed daarin. En sy gesig lyk ontspanne. Toe hy na haar kant toe kyk en sy nie betyds haar kop kan wegdraai nie, sê sy vinnig: “Ons sal ’n hele ent moet stap. Ek weet nie of oupa Janus jou gesê het nie?”
“Ek het so verstaan, ja. Dié dat ek gemaklike skoene aangetrek het.”
Eben kom hang oor die rugleuning. “Ek het tekkies aan,” spog hy. “Oom het nie tekkies aan nie!”
“Nee, maar my skoene kan net so ver en vinnig soos joune loop.”
“Ek was al by die dam,” spog Eben verder.
Esbeth laat hom ’n rukkie lank begaan, maar sit dan sy geselsery stop. “As ek hom toelaat om aan te hou borduur, sal niemand anders ’n beurt kry om iets te sê nie,” sê sy vir Gustav.
“Is alle kinders nie maar dieselfde nie? My seuntjie … kon net so baie babbel.”
Sy hoor die swaarkry in sy stem en sê impulsief: “Vertel my van hom. As jy wil …?”
Hy is verbaas. Gewoonlik skram mense weg van die dood. Tog, vir die eerste keer sedert Norman se dood, koester hy nie ’n verlange om oor sy kind te praat nie. Dis of die lieflike sonskyndag en natuurskoon sy pyn ietwat temper. “Nie vandag nie,” sê hy sag. “Ek het ’n strawwe week agter die rug. Vandag wil ek ontspan.”
“Ek het jou nog nie bedank vir die ruiker nie,” sê Esbeth. “Dit is ’n pragtige bos blomme.”
Hy glimlag skeef. “Dankie dat jy my soenoffer aanvaar het.”
“Moenie jouself verwyt nie. Ek het ook skuld daaraan. Ek kom agter ek is erg oorgevoelig in die laaste tyd.”
“Is dit omdat ek jou aan Richard herinner? Verlang jy na hom?”
“Nee, ek verlang nie na hom nie. Eintlik is ek bang dat hy dalk kan terugkom.”
“Hoekom is jy bang?”
“Omdat ek nie weer kans sien vir ’n lewe saam met hom nie.”
Hy blik haar vinnig aan. “Is daar ’n ander man in jou lewe? De Wet dalk?”
“Nee, daar is nie iemand anders nie. Ek en De Wet is net vriende.”
Esbeth wonder of dit ’n verstandige ding was om in te stem om saam met hom dam toe te gaan. Dis ’n afgeslote gebied. En hy besit nou eenmaal daardie onweerstaanbare aantrekkingskrag wat haar denke
