* * *
Twee jaar ná “what djoe dwieng” het ek nog twee Engelse woorde êrens gehoor. Vir my het dit hoogs belangrik en alte vernaam geklink. Ek het op die daad besluit dit sal goed by Bonnievale pas. Bonnievale Development Organisation. Wat ek van development en/of organisation geweet het, of wie en wat presies ek wou ontwikkel en organiseer, weet nugter alleen. Seker myself. Maar Bondo is gestig. Dit het uit my en my drie beste maats bestaan. Ek was amper vyf en die stigter. Ek was ook die voorsitter en die tesourier en die sekretaris en dit was dit. Geen beurte maak nie.
Ons het vergaderings gehou, wat meestal bestaan het uit die opdragte wat ek vir die ander gegee het. Daar was swemsessies en ’n gepraat in my groot blou swembad. “En nou kan jy praat en dan praat sy …”
Wat op die agenda van ons vergaderings was, kan ek nie mooi onthou nie. Wat dit ook al was, miskien het dit my so effens voorberei vir die vergaderings in die toekoms met uitvoerende direkteurs, ministers en ander hooggeplaastes.
Al wat ek kan onthou wat ons as organisasie ooit regtig gedóén het, was om in die voorhuis vir my ma en ouma te dans.
* * *
Ek is nog jonk, ek weet. Steeds bly dit vir my die opwindendste waarheid in my lewe tot dusver – die goue draadjie wat ek selfs nou al deur my lewe kan sien loop. Vir my is God die wewer van die draadjie én die draadjie self. Dis vir ander mense dalk maklik om te sê hulle het alleen en baie hard gewerk om alles te bereik wat hulle bereik het. Ek het ook hard gewerk en baie opgeoffer, maar wanneer jy na die storie van my lewe kyk, is God se rol as Herder baie duidelik.
Ek glo ons almal kan God in ons stories raaklees as ons maar net doelbewus daarvoor sal kyk.
My en God se verhouding het nie in die kerk of op my ouma se agterstoep begin nie. Hy het my geken nog voordat Hy my in die moederskoot gevorm het; nog voordat ek gebore is. Jeremia 1:5 sê dit, en ek aanvaar dit so.
In die laaste deel van my lewe in Bonnievale, en in die eerste paar jaar in Worcester, was ons uitgebreide gesin deel van ’n tentbediening. Van dorp tot dorp het ons saam met die tent getrek om die Woord tot by mense te bring. Ek en my niggies is van kleins af met ons kopdoeke of barette, Sondagrokkies en kouse en al agterna. Ons het gekoordans voor die Here laat die stof so staan!
Toe ons groter was, het ons voor in die tent gaan staan en sing. Só is ons ingeoefen om deel van ’n kerk se aanbiddingspan te wees. “Ek groet elke broeder en suster in die wonderlike Naam … Dis vir my ’n voorreg om in die huis van die Here te wees …” begin die volwasse broers en susters hulle getuienisse passievol met hulle medemens deel.
Ek onthou hoe ons, toe ons so net-net begin raak het aan tienerwees, ook vorentoe geroep is om te kom getuig. Jy begin huil sommer al direk ná jou groet oor die goedheid van die Here, maar dis eintlik omdat jy so verskriklik op jou senuwees is om voor al die mense te praat. Boonop raak jy halsoorkop verlief op die wedergebore jong man wat die pastoor se Bybel dra. En wanneer die pastoor se vrou vir jou vra om met iets te kom help, wil jy jou morsdood skaam. Tydens die erediens op Sondae onderstreep jy getrou die versies in jou Bybel. Die Here weet en sien alles; so ook die pastoor.
Die Here en die pastoor het immers ’n pact. Hulle vertel vir mekaar goed. Ek het mos gehoor hoe hy profeteer vir suster Sus en broer So wat hulle rokery moet laat staan. Die hele week bid jy jou as af sodat die Here tog nie volgende Sondag voor al die mense jou sondes aan die pastoor moet openbaar nie.
Een van die lekkerste dinge van die tentbediening vir my was die lang ritte tot by die volgende dorp waar die tent ’n week of drie opgeslaan is. My ma vertel hoe een van my ooms ook alewig en oral met my rondgery het toe ek nog ’n baba was. Vandag is ek steeds baie lief vir ry. Soms doen ek dit om myself te kalmeer wanneer ek angstig of bekommerd is; ander kere sommer net wanneer ek lus is om te ontspan. Om te ry is in my DNA ingeskrywe en ek doen dit sommer met my oë toe.
Ontspan, Sanna, ontspan! Ek bedoel dit nie letterlik nie.
Die kerk is waar ek my eerste stories moes vertel, deur my getuienis. Dis ook waar ek die eerste keer op ’n verhoog moes praat, en waar ek vir die eerste keer vir en voor ander mense gesing het.
In die kerk het ek besef ’n mens kan liedjies skryf. Dit was supercool, want mense het soms hulle eie gospelliedjies gesing. Tyd vir skaam of bang wees was daar nie, want met opelugdienste het die kerk die woonbuurte skaamteloos ingevaar! Tyd vir vol fiemies wees was daar nog minder …
As deel van ons werk in die tentbediening het ek en my ouers in ’n stadium in Worcester se Driebruggies-plakkerskamp vir die grootmense en kinders dienste gehou. Ek was toe seker so tussen 8 en 11 jaar oud. Elektrisiteit was daar nie, net die Lig in ons. Daar was geestelike en liggaamlike nood en hongerte. God se voorsiening en ons dankbaarheid. Koue, reënnat winters en die warm gasvryheid en liefde van die Driebruggies-mense. Ons kitaar, ons Bybels en ons God.
“Dis die bloed wat my verlos het toe ek diep in die sonde was,” het ek saam met hulle gesing. Eers jare later het ek regtig verstaan wat dit presies beteken en hoe nodig ék dit het. Daardie tyd het ek nog net geweet dié koortjie kan so lekker koordans.
* * *
In my tienerjare in Worcester het ek vir die heel eerste keer bewus geword van die draad, die tekstuur, van my hare. Dis ook daar dat ek die eerste keer my hare probeer ontspan of relax het. Ek wou dit doen, want die res van die meisies by die skool het gepraat oor hoe hulle hul hare relax.
Daar was nie regtig fout met my hare om mee te begin nie. Die uiteinde was dan ook dat dit meer stokstyf gestaan het as wat dit grasieus gehang het.
Ek het gou agtergekom al wat ek eintlik nodig het, is ’n swirlkous. Om, in die woorde van ’n familielid, die ergste “bruin” daarin te tem.
Dis toe dat ek besef die Indiërhare uit my oupa se bloedlyn gemeng met die wit hare uit my ouma se bloedlyn het nogal ’n orraait kombinasie met en van die Clora-hare gemaak. Later vra ek my oupa so terloops weer oor sy herkoms uit.
“Van my mense was ook Maasbiekers,” vertel hy my. Nóg hy nóg ek het ’n clue gehad wat ’n Maasbieker is. Dit dan daar gelaat.
Feit is, my hare is my eie. En nes ek, is dit gemeng.
Vandaar die swirlkous.
In die verlede was die swirlkous sommer ’n stuk van ’n ou gebruikte sykous wat bruin vroue saans op hulle koppe gesit het. Eintlik om die hare gedraai het, om meer akkuraat te wees. Om en om geswirl. Deesdae gaan koop ons soms ’n nuwe kous bloot om dit vir ’n swirlkous stukkend te knip. “Sarah, jy moet ophou met die swirlkous loop slaap. Dis nie sexy nie,” hoor ons soms die getroude vroue vir mekaar sê.
Die swirlkous is nie sexy nie. Of suksesvol nie, veronderstel ek.
Wanneer ’n mens aan swirlkouse dink, is die eerste ding wat in jou kop opkom nou nie juis ’n suksesvolle besigheidsvrou, polisievrou, joernalis, onderwyseres of regter nie. Dit word nie eintlik met sukses geassosieer nie.
Vandat ek die wonder van die swirlkous ontdek het, is ons egter weinig saans van mekaar geskei. Toe ek nog ’n omroeper by RSG was, het ek een Saterdagoggend vir die luisteraars gevra wat die twee items is waarsonder hulle nie sal kan reis nie. Baie het lekker gelag toe ek oor die lug sê ek gaan nêrens sonder my swirlkous nie. Nee, niggie, kyk, ek weet van beter!
My hare sal nou wel nie die volgende oggend soos ’n voëlverskrikker s’n lyk as ek daarsonder gaan slaap nie, maar ek sal dit beslis weer moet reg zoesh voor ek by die
