can! Classic slumming, dis wat dit is, maar party mense is te agter die klip om dit te verstaan. Ek hou ook daarvan as die skoolhoof ongemaklik kug wanneer hy verby my loop. En die meeste van alles hou ek daarvan as Karel sy hande begerig oor die vreemde klere – en wat daaronder is – laat dwaal. Soms.
“Ek wil nie deel van die meublement wees nie,” het ek al teenoor Karel gebieg. “’n Tafel, ’n stoel, of ’n ou kas van hout waarin vismotte floreer, uitgereik deur die onderwysdepartement. Dateer nog uit die dae van die ou bestel. Al wat kort, is ’n KPA-stempel op my maag: Eiendom van die Kaapse Provinsiale Administrasie.”
Dit was ’n fout om hom aan my demone bekend te stel. “’n Mens is veronderstel om onderwys te gee vir die liefde van die saak,” het hy begin preek asof dít sy nering is. Asof hy nie ook maar net ’n lewensoriëntering-onderwyser is wat meer op die liggaamsoefening-aspek daarvan fokus nie.
“Maklik vir jou om te praat. Jy sit jou dae buite op die rugbyveld om. In die winter in ’n sonkolletjie en in die somer in ’n skadukolletjie.”
Hy’t hom vreeslik gewip dié dag, is daar weg sonder ’n nagsê-soen. Sou eerder ’n pofadder soen as om sy lippe naby myne te bring. Die een of ander tyd sal ek en Karel die dinge waarvoor ons lag gesinchroniseer moet kry, want op die oomblik is daar niks wat ooreenstem nie.
Liefde vir die saak? Watwou. My liefde vir die saak het verlore gegaan as gevolg van baie dae soos vandag. Waar die bose amper tasbaar tussen die skoolbanke deur beweeg. Ek is net hier sodat ek my woonstel kan bekostig en kan eet ook. En veral sodat ek klere kan koop. Niks val in my skoot nie, ek werk vir my geld. Ek offer my sanity daarvoor op, dankie. Vandag weer, ’n dag waarop daar meer van my gevra word as wat ek het om te gee.
Dis hoofsaaklik die agterbankers wat onbeskof en intens na my staar. Die agterbankers is die trailer trash van ’n skool. Dis die rokers wat hier saamgekoek sit, die lyfwegstekers, die ouens wat diep in hul banke wegsink en jou van daar af kan treiter as hulle wakker is. Altyd ’n paar minute laat vir klas omdat hulle pouses iewers ’n dampie slaan. Of ander kwade dinge doen. Ook niks nuuts daaraan nie. Daar sal altyd skelm gerook word op skool. As dit nie agter die kraalmuur is nie, dan onder die pawiljoen. Dis ook hierdie ouens wat hulle verbeel hulle het die minste om te verloor. Dis die Siphiwe Leshilo’s van die samelewing daardie, die suurstofdiewe wat nie kan wag om die stof van die skoolgrond van hul voete af te skud nie. Daar buite wag the good life op hulle.
Die arme goed streef daarna om soos hul helde te wees, dié wat hulle op televisie sien, blink menere wat met goud behang die aarde bewandel, liefdeshappies van blink, kaal lywe af eet en weeldewiele ry. Hulle begeer die hande vol blink goed wat lok, vroue wat hulle met die klingelinge van Mabalêl-enkelringe nader wink, wulpse lywe vol beloftes. Jong seuns wat droom daarvan om blindelings agterna te strompel. Sonder om te weet van Lalele, die essensie van alles wat boos is, die wreedheid self, meedoënloos – sonder om te weet dat die lewe met die kake wyd oopgesper op hulle wag.
Uit die hoek van my oog sien ek hoe hulle aan mekaar stamp en openlik na my wys. Dit kan net my outfit wees wat die apatie laat wyk het. Nou is almal wakker genoeg om aandag te gee, die swernote. Die Peter Blum-gedig is lankal vergete. My kopvel kriewel asof ek iewers ’n paar luise opgetel het.
“I can see you had it all this morning,” merk een van die agterbankers op.
“Sy is seker nog in ’n trance daarvan,” voeg ’n ander by. “Daarom dat haar hele wêreld onderstebo is.”
“Mêm is in luv,” laat hoor Palesa, met drome in die oë. Sy gluur die agterbanker aan. “Haibô, you leave her alone.”
Dit lei tot ’n stortvloed woorde waarvan ek niks verstaan nie. Die klas staan blykbaar nie in ’n verenigde front teen my nie. Die meeste meisies dink ek lyk stunning. Van die seuns het ook besluit ek lyk “hot”. Dis nou baie gaaf en goed en alles, maar dis ook gevaarlik. Dis beter as die klas saamstaan in hul vyandskap teen my as wat daar oorlog ontstaan.
“Ma’am is nie in luv-v-v nie, sy is halsoorkop verlief,” lê Brooke Beneke haar eiertjie.
“Inside out, ja. Sy dra haar hart op haar mou.”
Hmm! Nogal een van die agterbankers. Het nie geweet hy ken die uitdrukking nie. Beslis nie by mý geleer nie, was seker ’n vorige onderwyseres wat dit ingedreun kon kry. Kudos vir haar.
Ek het nog steeds nie ’n clue wat so vreemd aan my klere is nie, maar ek weet as die matrieks skielik spottenderwys Afrikaanse idiome begin uitryg, word daar big time met my gespot.
“Was it as good for you as it was for him?” wil dieselfde voorbarige ventjie weet.
Wát? Ek bloos tot in my tone. Ek verbeel my nie. Seks! Dis van seks wat die melkbaarde praat! Arrogante, vrypostige frieken ape!
“Het die aarde geskud?” vra sy maatjie ook. ’n Mannetjie met ’n moerse snor, hy lyk omtrent dertig jaar oud en is heel moontlik nie ver daarvandaan nie. Seker vasbeslote om in die skoolbanke te sit totdat hy matriek slaag of die skool afgebrand moet word om van hom ontslae te raak.
Hy is hopeloos te onnosel om enige finesse te toon terwyl hy my undress with his eyes, skielik baie geïnteresseerd in wat ek te sê het. Ek weet nie wat die twee agterbankers saam met hul pap ingekry het dat hulle nou so op en wakker is nie, maar ek verkies hulle as zombies eerder as wolwe wat bloed geruik het.
“Amper uitgevang, nè, juffrou?” Nou word ek openlik uitgelag.
Wat die arme bobbejane nie weet nie, is dat ek die hele naweek droëbek by die huis gesit het met net my ouma as geselskap. Al waarmee ek uitgevang kon raak, was toe ek die laaste lekseltjie kondensmelk uit die blikkie met my vinger bygekom het.
Ek staan ’n oomblik lank soos ’n standbeeld waarop die duiwe na hartelus gemors het. Met my mond vol ortodontis-korrekte tande, waarvoor Die Skim glo ook betaal het, sprak ek geen sprook, want ek het geen sprook om te sprak nie.
Toe doen ek maar wat lafaards eeue lank al doen wanneer die wêreld vir hulle te warm word. Ek verlaat die sinkende skip. Ek vlug behoorlik by die deur uit, los die matrieks net daar en gaan poeier my neus, by wyse van spreke. Dis eers toe ek my gesig nader aan die gesig in die spieël bring, dat ek sien waaroor die geskinder gaan. Dis my toppie, iets is verkeerd aan my toppie, my toppie is nie so innig swart soos hy behoort te wees nie, eerder valerig. En die meermin op my bors, wat veronderstel is om helder en duidelik matrose na hul dood te lok, lyk asof sy griep onder lede het. Of ’n hangover.
Dis die spieël, besluit ek. Die ding is sweerlik so vuil dat geen mens jou daarin kan bekyk nie. Die skoonmaakpersoneel staak seker weer vir hoër lone. Ek vat-vat aan my toppie, voel-voel daaraan. Toe eers sien ek wat die pipsqueakies so op hol het. Ek het die top binnestebuite aan … asof ek werklik iewers voor skool ’n quicky ingepas het en baie vinnig weer in my klere geklim het. Ag pleeze! I should be so lucky!
Demmit! Kon Ouma Betta my nie gewaarsku het nie? Eerder as om te kritiseer. Seker nie haar bril opgehad nie, is mos so blind soos ’n mol daarsonder. Of dalk gedink dit moet maar so wees. Weet mos skaars aan watter kant van die wêreld die son opkom.
Natuurlik kan ek nie nou die toppie regom aantrek nie. Dan het die spotters gewen. Ek leer hulle dan juis om buite die boks te dink. As ’n verkeerdom toppie hulle so gooi, is daar nie veel hoop vir hul kreatiwiteit nie.
Hulle moet nou maar spot so lank as wat hulle wil. Daar was beslis en helaas geen minnespel wat in aller yl onderbreek is nie. Al wat daar was, was ’n girl wat verslaap het, geen sensasionele drama nie. Ek hou my dapper, maar toe ek terugstap klas toe, wens ek die hele matriekklas
