ovaria en ander dele gestuur het, is verwyder. Nou lê die stryd voor om daardie tumor se aanwas uit te roei.
Die kleur was terug in haar wange, die sprankel in haar blou oë. Sy het so goed gelyk. Moeg, ja, maar so gesond . . .
Adri-Louise het altyd alles met deeglikheid en deursigtigheid aangepak. Getrou aan haar aard het sy daarom haar pa en susters vooraf in kennis gestel dat ek tydelik by haar sou intrek om haar te versorg. Op haar kenmerkende manier het sy verduidelik dat hierdie verblyfreëling ’n versorgingsaksie was. In haar toestand – ’n woord wat sy dikwels gebruik het om ’n treurige situasie te beskryf – was sy nie in staat tot enige amoreuse gedrag nie! Maar haar oë het geblink. Vir haar was my teenwoordigheid die beloning ná die swaar. Ons wou reeds vroeër getrou het, maar daar was ’n rede of twee waarom ons dit uitgestel het. Het ons maar . . .
Die belangrikste was dat Adri-Louise moes rus en van die twee uitmergelende operasies moes herstel. Van groot belang was ook dat ons tot verhaal moes kom. Toe ons die oggend van die hospitaal af by die huis kom, het die bekendheid van die huis haar verwelkom en getroos. Ek het die eerste van baie koppies tee gaan maak, terwyl sy op die bank gaan sit en die twee katte gegroet het.
Daar sit ons toe. Albei van ons het ’n ineenstrengeling van dankbaarheid en ongeloof beleef. Die kontras kon nie skreiender gewees het nie. Hoe ons drie weke vantevore by die huis uit is op pad lughawe toe, opgewonde oor die naweek wat voorlê, en hoe ons nou ingehak en voetjie vir voetjie die voordeur genader het.
Hoe moeilik was dit tog om die huislikheid met die gebeure van die afgelope drie weke te vereenselwig. Die wêreld van die hospitaal waaruit ons toe gekom het, het onwerklik gevoel. Dit was soos ’n nare nagmerrie wat verby was. Maar dit was nie. Die nagmerrie het voortgeduur, net op ’n ander vlak. Nuwe dieet, nuwe roetine, nuwe fokus wat jou aandag daglank gevange hou. Nuwe onsekerheid. Nuwe behandeling. Operasiewonde wat moet genees. Reëlings by die kantoor. Reëlings met die mediese fonds. Dit was ’n omwenteling en ’n situasie wat aanpassing geverg het.
Die aanvanklike skok wat die diagnose gebring het, het nou plek gemaak vir ’n mengelmoes van emosies. Verslaentheid, ongeloof, teleurstelling, verdwaasheid, sprakeloosheid. Ontkenning was nie deel van ons gemoed nie – ons het te veel gesien. Adri-Louise het dit te diep in en aan haar lyf gevoel. Ons het geweet waaroor dit gaan. Hierdie bombardement van opeenvolgende emosies oor daardie drie weke wat sy in die hospitaal was en die voortsetting van die nimmereindigende onwerklikheid wat hom elke dag aan ons opgedring het, het ons in ’n toestand van skok gelaat. ’n Naskok, soos die trillings ná ’n aardbewing.
In aansluiting by Alvin Toffler was die skok wat ons toe beleef het, die gevolg van die verpletterende stres en disoriëntering wat by ons veroorsaak is deur te veel verandering in ’n te kort tyd. Maar bowenal het ons eerstehands die hindernisse van die lewe beleef asook die lyding wat daaruit spruit. Hierdie hindernisse is die gedeelde grond van alle lewende wesens, maak nie saak wat jou posisie in die samelewing is nie. Ons kom almal te staan voor dieselfde hindernisse: hartseer, verlies, siekte, sterwe en die dood.
Intussen het die huishouding aangegaan. Dit het ons gehelp om ons aandag ook op ander dinge te fokus. Die eerste paar weke is ons elke dag, heeldag besig gehou met die aanpassing by die nuwe roetine. Ons het wel by vriende gaan kuier, maar op aanbeveling van die onkoloog het ons die malls vermy – volgens hom is dit net plekke waar Adri-Louise ’n kiem kon optel. Saans wanneer daar stilte gekom het en ek by haar gesit het, was ons dankbaar vir die oomblik, vir die saamwees, dat ons nog bymekaar is. Ons wou nie oor môre dink en wat môre mag bring nie.
Uys Krige skryf iewers: “Ek voel die Tyd soos ’n gewas wat aanhou vreet. Waar is die dag? Waar die geluk? Wie weet?” In my kop het ek dit omgedraai: Ek voel die gewas, wat soos die tyd aanhou vreet. Ons lewe het gaan stilstaan, maar die tyd het aanhou tik. En soos die tyd meedoënloos aangehou het, het ons bewus gebly van die Krukenberg-trawante wat nog daar was en God weet wat besig was om in Adri-Louise se lyf te doen.
Soos die dae aangestap het, het ons besef dat ons lewe en leefwyse nooit weer sal wees soos vóór 11 Junie nie. Ons het nou ’n ander lewe gehad. ’n Lewe waaroor kanker geskryf staan. Kanker in vetgedrukte letters. Dit sou voortaan elke faset van ons lewe oorheers. Dikteer. Die baie drome en planne wat ons vir onsself gehad het en waarin ons ons saamwees wou uitdruk en gestalte aan gee, was nou net idees op ’n lysie.
Kan dit wees? het ons elke dag gedink. Kan dit wees dat dit met ons gebeur? Ons was nugter genoeg om te weet dat kanker nie onderskei nie, dat die keiser nie omstandighede in ag neem nie, dat hy hom min steur aan ouderdom en kalender. Op ons ouderdom het ons al gesien en gehoor dat geluk en ongeluk, in die woorde van TT Cloete, in dieselfde plasenta lê – geluk en ongeluk is Siamees. Dit sou ons ook stelselmatig ontdek.
Te midde van hierdie ontnugterende slag wat ons getref het, was ons liefde ’n bron van buitengewone vertroosting en ’n stabiliserende faktor. Ek het probeer verstaan hoe sy moet voel en wat deur haar gedagtes gaan. Op 47 is haar wêreld as suksesvolle tydskrifredakteur tot stilstand geruk. Ons nuutgevonde liefde wat haar lewe verander het en waaroor sy nie uitgepraat kon raak nie, was nou op die periferie van die swaar werklikheid wat ons lewe oorheers het.
Teen daardie tyd was ons ’n maand agter met die skedule van reëlings vir ons troue wat oor ’n bietjie meer as sewe weke sou plaasvind. Alles moes met e-posse en per telefoon gedoen word. Gewillige vriendinne het ingespring en gaan navorsing doen oor troudagdinge. Hulle het kom verslag doen oor of Adri-Louise se voorkeure haalbaar is.
Sy het weer haar selfoon by haar gehad, maar ons het ooreengekom dat sy ’n maksimum van twee uur per dag via haar rekenaar met die redaksie kon kontak maak. Dit moes haar nie vermoei of laat stres nie. Dit was wel belangrik vir haar gemoedstoestand – dat sy “betrokke” bly.
Terug by die huis het Adri-Louise vir geen oomblik gaan sit om haar begrafnisbrief te begin skryf nie. Sy het ook nie haar roudiens begin beplan nie. Sy het ’n troue gehad om te reël! En daar was die volgende tydskrif wat in samewerking met haar bekwame redaksie uitgegee moes word! Die immer energieke Adri-Louise – al kon sy aanvanklik nie sonder hulp uit die bed uit op nie . . .
Begrafnisbrief. Ek onthou goed toe sy dit gesê het. Dit het my hart ineen laat krimp en ’n ongekende angs het my oorval. Ek het sommer vroeg geleer om haar in haar positiewe aanslag te ondersteun, in die opsig dat ek my hartseer en angs weggesteek het ter wille van haar. By hoë uitsondering sou ek my vrees met haar deel. Maar dit was veral wanneer ek vir ons gebid het, en ’n mens so broos en pleitend voor die Here staan, dat ek gehuil het. Gelukkig het sy geweet ek huil maar maklik.
Ons het ook baie gelag. Nadat sy uit die hospitaal ontslaan is, moes ek vir 12 dae elke aand vir Adri-Louise ’n inspuiting gee. Dit was nodig om klontvorming in die bloed en ander dinge te voorkom. Ons het die opsie gehad dat sy die inspuiting elke dag by die hospitaal kon kry – of ek moes dit gee. Adri-Louise het dadelik die laasgenoemde opsie gekies. Die gee van hierdie inspuiting het vir groot vermaak gesorg.
Die eerste aand het ons hierdie ritueel gehad waar Adri-Louise haar nou eers wou “instel” voordat ek met die spuit naderkom. Dit was ’n bron van groot pret, alhoewel ek verstaan het dat die dae in die hospitaal en die vampiertannies met hul tassies – soos sy die susters van die patoloë genoem het – haar bestaande afkeur van naalde vererger het. Elke spuit was afsonderlik met naald, spuitstof en ontsmettingslappie verpak. Wanneer ek saans met daardie pakkie nadergekom het, het Adri-Louise se gesig gesak en haar oë het al hoe groter geword. Die naald was klein, byna soos dié waarmee diabete hulleself inspuit. Vir haar was dit ’n naald, en ’n naald is ’n nare ding. Die voorskrif was dat die inspuiting op haar maag moet wees – dit sou die mins gevoelig wees.
Toe die “instellery” nie werk nie, het sy Irma Joubert se boek, Anderkant Pontenilo op die bedkassie gegryp en daarin begin lees in die hoop dat dit haar aandag sal aftrek. Sy sou
