paai die ma’s terwyl hulle die kleintjies terugdra of wegsleep na waar hulle hoort. “Hulle is amper klaar daar op die dorsvloer. Dan begin ons sif.”
“In hierdie lewe, Hanna,” het haar ma eendag in die oestyd vir haar gesê, “is daar eintlik min dinge wat lekkerder is as om die pitte so van die dorsvloer af op te skep en elke stukkie gruis of droë klei of doring wat van die dorsvloer af kom, uit te sif.”
“Dit is lekker, Mamma, maar gebraaide vleis is baie lekkerder,” het Nemuel gegrinnik.
Sy aan sy het hulle gesif – ouma Seruja, ma Ada, sy en Nemuel. Met die beeste en uitwanners van die dorsvloer af, het hul jonger nefies en niggies gillend en jillend in die strooi gespeel.
Ouma Seruja het Nemuel getroef: “Om die giftige drabok2 tussen die koringkorrels uit te haal is hope lekkerder as braaivleis, my seun.”
Hy het sy kop gedraai – haar boetie met sy bos krulhare, haar speelmaat met sy blink oë en skurfgespeelde hande en voete. “Hanna is nes Ouma. Ouma hou daarvan om drabok tussen die koring uit te haal. En Hanna … sy is op haar gelukkigste wanneer sy dorings uit my voete grawe. En sy probeer mens nie seermaak nie.”
Hul ma het soos ’n nuwe mens gelyk in die goue lig van die ondergaande son. “Só, Hanna,” het sy gesê, “so is die Kanaän wat El Yisra’el vir ons gegee het. Die graan op die dorsvloer, die koringkorrels in ons siwwe … Dit is beloftegraan. Selfs die stof in die lug is die stof van die Here se vervulde beloftes.”
Dit was Nemuel se laaste jaar by sy ma. ’n Jaar later het hy sy plek langs hul groot broers ingeneem en gerwe dorsvloer toe help bring. Hul ma wou vir hom kos in sy herdersak pak, maar hul pa het sy voet dwars gesit. As jy met gars of koring werk, dan is dít wat jy doen. Niemand ly honger nie. Almal span etenstye saam uit.
Nou, ’n leeftyd later, het niks verander nie en tog het alles verander. Die gesigte is dié van ’n ander geslag en Nemuel is nêrens saam met die manne op die oesland of op die dorsvloer te sien nie.
Die uitwanners is nog skaars met hul vurke en skopgrawe van die vloer af, of Peninna sê haar kinders aan om van die kaf vir die bakoond te gaan bymekaarmaak. En om die hooi wat hul pa toekom, stoorkamer toe te vat.
“Waarvoor hét ek julle immers?” korswel sy gewoonlik met haar spannetjie. “Moenie draai nie. Wanneer julle by die huis kom, kan ons dadelik eet.”
Hoe gemaklik is Peninna in haar eie lenige lyf. So gemaklik is sy ook by die bakoond, by die kospotte, wanneer sy ’n rietfluit vir Mirjampie sny en haar wys hoe om haar lippies te trek om net reg oor die skerp kant te blaas. So gemaklik soos in haar rats en lenige lyf, so gemaklik is Peninna in haar rol as moeder. So tuis is sy in Elkana se arms, teen sý lyf. Sy houding wanneer hy van haar af kom, laat haar glad nie daaraan twyfel nie. Liefde en hartstog is vloedwaters wat niemand kan stuit nie.
Peninna is lief vir Elkana, té lief. Gevaarlik lief.
“Here, ek wil nie aan hulle dink nie,” bid sy. “Nie hier by die dorsvloer nie. Nêrens nie, want op enige plek is die gedagte aan die plesier wat hulle aan mekaar het, ondraaglik.”
Wees versigtig met wat jy dink, het Ouma altyd gesê. Soos bokke die voorbok volg, so kom elke mens se dade agter sy gedagtes aan. Wat jy dink, is wat jy uiteindelik doen.
“Maar, Adonai,” bid sy weer, “wanneer ’n mens jaar ná jaar alleen hier by die dorsvloer rondstaan en rondsit, geen stowwerige koppie teen jou bors, geen kinderstem wat in jou nek en ore neul en geen seuntjie wat enigiets wat eetbaar is, op jou skoot sit en verorber nie … Dan haat ek Peninna, die indringer in wie my man die een perfek geboetseerde kind ná die ander verwek.”
HOOFSTUK 3
Daar is min tye so eensaam soos die aande en nagte in die oestyd wanneer Elkana saam met die ander boere by die dorsvloer teen graandiewe en brandstigters waak en, soos die meeste van die ander manne, in sy takskuiling skuins bokant die dorsvloer slaap. Buite in die vuur se lig en dieper in die donker rumoer Peninna se kinders. Dis Heman, Gesron en hul maats wat mekaar jaag, iets op hul eie vuurtjie gaarmaak en oral skuil en inkruip terwyl hulle wegkruipertjie speel. In die aangeboude deel van die huis huil Peninna se jongstes omdat hulle uit hul roetine is, nie gou genoeg kos kry nie, hul monde met warm kos brand of wat ook al.
Sy, Hanna, moet help voete skrop en gesiggies afvee, voer, sus, aandgebede bid en kleingoed in die bed sit. Só wil Elkana dit hê – eenheid en samehorigheid voor die aangesig van die Here. So hoort dit.
Wanneer die kleintjies slaap, kan sy opklim dak toe. Soms sing die mans en seuns wat oor die koring op die dorsvloer waak en daar oornag, tot laataand daar onder die sterre en die maan. As die wind van die dorsvloer se kant af waai, dryf die geluid van hul lofliedere hoër en hoër tot bo in die dorp. As sy, Hanna, dan alleen opgaan dak toe, kan sy die gesing van die eerste plato onder die stadsmuur hoor. As die opgeskote kinders op die dak kom wegkruip of speel, gaan sy maar kamer toe.
Die uitsig deur die vensteropening is ’n lus vir die oog. Oral is die onmiskenbare ligspikkels van olielampies wat in ander dorpies op die heuweltoppe brand.
“Snags is die ligspikkeltjies maar klein en die donkerte vol bedreigings,” het Elkana een wintersaand by hierdie selfde venster vir haar gesê. “Môreoggend skyn die son weer. Dan weet ’n mens weer – die Here verhoor gebede. Kom ons sit ’n plank voor die gat, dan verkluim ons nie vannag nie.”
Sy en Elkana was tien jaar getroud toe alles skielik vir altyd verander het. Elkana het een oggend vroeg – die lig van die môrester het nog by die venster ingeskyn – met haar oor sy besluit begin praat. Hy het nie oor ’n gedagte, ’n oorweging of een van baie moontlikhede begin fluister nie. Wat hy haar meegedeel het, was sy besluit.
Sy het orentgekom in die bed. Haar hart wou gaan staan. “Nie dít nie, Here, my God!” het sy in haar hart uitgeroep.
In daardie tyd, die drumpeltyd voordat hulle ’n lewe ingegaan het wat sy nooit vir haarself sou kies nie, het die huis wat Elkana in die negende jaar van hul huwelik begin bou het, nog net uit twee vertrekke bestaan. Maar hoe ruim het die huis waarvan Elkana die plan uitgedink het, nie gevoel nie. Dit het ’n reghoekige vertrek op die grondvloer vir sy swaksiende pa gehad met die stal langsaan. Haar en Elkana se kamer was bo die stal en die dakstoep was bo-op Jerogam se klipmuurkamer.
Die huis het net twee vertrekke gehad, maar snags het die maan en die sterre dit verlig. Snags, op die plat dak, het die hele uitspansel, die silwerwit vlekke van verre hemelliggame – die Beer, Sewester en Orion – ook aan Elkana behoort. Snags is daar nie grenslyne en klipbakens en stamgebiede nie. Snags is daar net die blydskap van die geringes aan wie Elohim so baie gegee het.
“Jy was ’n huis en ’n deur met ’n grendel gewoond, Hanna,” het Elkana gesê voordat hy begin bou het. “Dit is tyd dat jy uit die tent kom. Ek gaan vir jou ’n huis bou.”
“Ek is gelukkig in jou tent, Elkana. Baie gelukkig. Ek begeer niks meer nie.”
Hy het haar stil aangekyk. “Daar ís iets wat jy begeer, Hanna.”
Sy het weggekyk. “Dit is iets heeltemal anders, my man. Miskien sal die Here Hom eendag oor my ontferm.”
Terwyl Elkana die huis gebou het – háár huis, het hy dit genoem – het iets in hom gebeur. Dit was soos ontbossing, soos die oopmaak van
