nie tzitzit of peyot voor my ore nie. Maar wie weet! Die God van Israel verwonder my, sy skoonheid is nog groter as wat ek dit in sy werke kan sien. Vrydagaand (Erev Shabbat!) gaan ek saam met my vriende wat modern-Ortodoks is Shabbat vier by hul huis en miskien sal dit my nog dieper ontroer, want hulle sal nie die bykomstigheid van Yeshua hê nie. En wondermooi soos sy naam ook al is, verwar sy teenwoordigheid my net. Dit is die God van die Skepping, van skoonheid, die God van Israel wat ek wil ken en dien.
Dis bitterlik koud en stormagtig hier in Israel en ek is bly oor die baadjie wat jy my laat inpak het, Ma!
Lief julle en later meer.
M
Jerusalem
27 Maart 2002
01:20
Hoe verskriklik het dit nie vanaand tydens die seder gestorm nie! Die geweldige donderslae, die weerlig wat onophoudelik oor die verlate stad dans, ons kon mekaar aan tafel skaars hoor. “Dit moet sekerlik die een of ander teken wees,” het Ofer op ’n slag gesê, en ek het Ruwth sien ril en oor haar boarms vrywe asof sy koud kry. “Dis waar,” het sy gesê, “ek kan nie ’n enkele Pesach met sulke donker, onstuimige dae onthou soos hierdie een nie. Een of twee miskien so aan die begin van die somer is normaal, maar so donker en stormagtig soos hierdie dat ’n mens ligte moet aanskakel, dis vreemd.” Hulle het almal half ongemaklik gelyk. Dit moet al die verskriklike dinge wees wat die laaste dae gebeur het wat ’n mens onrustig maak. Maar toe het Ofer weer voortgegaan en die warmte het na ons teruggekom – die warmte van Adonai, ons Elohim.
Sewe
Marc word die volgende oggend wakker van ’n gepraat. Hy kyk op sy polshorlosie en sien dat dit net ná halfagt is; dus draai hy summier om om verder te slaap. Maar toe hoor hy dat dit Ruwth se stem is en dat sy huil. Sonder om ’n oomblik te huiwer, klim hy uit die bed, trek vinnig ’n sweetpak aan en gaan woonkamer toe.
Dis Ofer wat by Ruwth in die woonkamer is. Hy het sy ma in sy arms en hy wieg haar liggies heen en weer. Sy huil snikkend soos ’n kind teen sy bors. Marc sien dat sy nog haar kamerjas aanhet. Hy bly onseker in die ingang tot die woonkamer staan. Ná ’n paar oomblikke sê Ofer, wat hom opgemerk het, sag: “Kom maar in, Marc.”
Marc gaan stadig binne en Ruwth draai om na hom toe. Sy hou die een hand oor haar mond en neus, haar oë is rooi gehuil.
“Kom, Mamma, gaan sit nou eers.” Ofer help haar versigtig tot by die rusbank. Hy gaan langs haar sit, sy arm om haar skouers, voordat hy hom tot Marc wend.
“Marc,” sê hy, “daar was gisteraand weer ’n selfmoordbomaanval. By ’n Pesach-seder in Netanya. Dieselfde tyd wat ons dit gevier het. Ruwth se twee beste vriende, bejaarde mense, het albei omgekom. Ek het haar kom sê voordat sy dit dalk oor die nuus hoor.”
“In ’n privaat huis?” vra Marc geskok, terwyl hy die vorige aand se byeenkoms voor hom sien afspeel.
“Nee. In die Park Hotel in Netanya. Daar was meer as twee honderd mense bymekaar, familie en vriende om die seder te vier. Heelwat ouer mense, maar ook kinders en babas.” Hy kyk na sy ma en sy bly haar kop skud. “Altesaam een en twintig mense is op die plek dood en meer as honderd en sewentig beseer. Party is kritiek. Hulle verwag ’n hele paar sal dit nie oorleef nie.”
“Sou dit gebeur het toe daardie verskriklike storm oor die stad getrek het?”
Ofer dink ’n oomblik na. “Ek dink so.”
Marc ril en trek sy baadjie koulik om sy keel toe. “Hoe het dit dan gebeur?”
“Die mensbom het blykbaar die hotel met ’n dik jas aan binnegestap. Maar buite het dit gehael en gereën en dit was baie koud sodat niemand die jas snaaks gevind het nie. Toe hy sien sy pad is oop na die eetsaal toe, het hy eenvoudig soontoe gehardloop en homself in die middel van die vertrek laat ontplof voordat iemand hom kon keer. Sha’ul en Rachel is op slag dood. Hulle was albei diep in die sewentig. Sha’ul was ’n oorlewende van Auschwitz.” Ruwth het weer sag begin huil. “Mamma ken hulle al van Amerika af, hulle het twee jaar voor haar aliyah gemaak. Uitgekom Israel toe.”
“Het jy gehoor of Aharon en Miryam veilig is, Ofer, en die kleinkinders?”
“Hulle name was nie vanoggend onder die lys slagoffers nie. Ek weet nie of hulle onder die beseerdes is nie. Hulle het nog nie ’n volledige lys van die beseerdes gegee nie.”
“Ek wil na hulle toe gaan.”
“Natuurlik, Mamma. Ek sal jou vanmiddag soontoe neem.”
“Skakel die televisie aan dat ons kan sien of hulle nog besonderhede van die beseerdes het.”
Ofer aarsel. “Die beeldmateriaal is baie traumaties, Mamma.”
Maar sy skud haar kop. “Dit kan nie erger wees as wat dit vir hulle moes gewees het nie.”
Sy maak haar oë toe. “By ’n Pesach … Waartoe het dit nou gekom, o Adonai?”
Beeldmateriaal wat op die skerm verskyn, tref hulle met ongenadige felheid. Die totaal verwoeste eetsaal, mense wat besig is om, wat lyk soos liters bloed, met swabbers op te vee, gebedeboeke wat oor die vloer en tafels gestrooi lê, dryf in die bloed en water. Hulle sien hoe een van die werkers twee leë kinderwaentjies verskuif om die plasse bloed daaronder te dweil. Marc knyp sy oë instinktief toe.
“Ek gaan dit afskakel, Mamma …!”
“Wag, daar kom nou ’n lys van dooies en beseerdes.”
Marc luister hoe sy die name van die slagoffers hees aflees. By die name van haar twee vriende breek haar stem.
“Sha’ul was byna tagtig,” sê sy ná ’n oomblik.
“Mamma …”
“Wag, ja, kyk daar is twee van die kleinkinders se name onder die beseerdes. Ofer, ek wil Netanya toe gaan.”
“Ons gaan, Mamma. Ek wil net eers dat jy iets eet en drink.”
“Soveel Joodse bloed by Pesach, Elohim Tzva’ot!”
Ofer laai Marc by die Haas-Promenade af. Hy is op pad om Ruwth Netanya toe te neem. Hulle het intussen telefonies vasgestel dat een van die egpare wat omgekom het, se kleinkinders in ’n kritieke toestand in die hospitaal is. Die ander en een van die ouers, is lig beseer. Ruwth lyk bleek en klein in die dik jas wat sy aanhet.
“Asseblief, Marc, moenie kanse waag nie. Asseblief!”
Hy belowe haar. Ofer knik ook bevestigend. “Die stad is onveilig, wees asseblief op jou hoede vir enigiets. Selfs in die Ou Stad.”
Toe hy op die Promenade uitkom, het hy meteens ’n panoramiese uitsig oor Jerusalem en die Ou Stad. Dit het die afgelope paar uur opgehou reën en die stad lê in sagte sonlig gebaai. Maar die donker reënwolke hang steeds swaar na die westekant toe. Hy sien Rivkah onmiddellik. Sy staan met haar rug na hom oor die stad en uitkyk.
Hy hardloop tot by haar. “Rivkah!”
Sy draai vinnig om en hy vat albei haar hande spontaan vas. Hulle is koud en klein in syne, en vervul hom met eindelose deernis. Haar neus is rooi van die koue, haar gesig omraam deur die donker krulhare
