te vou. Maar dis nog nie die tyd daarvoor nie.
“Chag sameach, Rivkah,” antwoord hy ontroer. “Dis verskriklik wat gisteraand gebeur het.”
Sy knik en haar oë vul stadig met trane. “Een van die meisies saam met my in die barak se suster …” Sy knyp haar oë ’n oomblik lank styf toe. “Sy het ’n baba van agtien maande.”
“Ruwth se twee beste vriende is ook albei dood. Hulle was bejaard en oorlewendes van die Holocaust.”
Sy skud haar kop. “Daar kom oorlog. Volskaalse oorlog. Ek kan nie glo dat Sharon dít sal duld nie. Nie ’n Pesach-moord nie.”
“En jy?” vra hy angstig, haar hande nog steeds in syne.
“Marc …” sy maak haar hande sag uit syne los, “ek is ’n soldaat. Maar elkeen in Israel is uitgelewer.”
Hulle staan ’n ruk oor die stad en uitkyk. Sy beduie vir hom waar wat geleë is.
“Luister,” sê sy toe sy klaar is, “ek wil hê jy moet weet, as ons hiervandaan padgee, gaan ons deur ’n deel van die Arabiese buurt stap. Dis nie heeltemal veilig nie.”
Hy dink aan Ruwth en Ofer se waarskuwing: “Ons is oral uitgelewer, het jy tog gesê.”
Sy glimlag en raak ligweg aan sy gesig. “Ek wil jou nie op my gewete hê nie.”
Hulle begin met die slingerpaadjie teen die heuwel afstap. Dit ruik na nat aarde en dennenaalde. Hier en daar is ’n glimp van rooi papawers, maar hulle is meesal nat en slap van die reën.
Toe hulle deur die Arabiese deel is en na die stadsmure se kant toe koers kry, sê sy: “Hier voor is ’n klein Joodse bistro, waarskynlik die enigste wat in die hele stad sal oop wees. Hulle maak altyd so teen laatmiddag op Shabbat oop en ons sal die heerlikste Shabbat-koek en -koffie daar te koop kry.”
Hy is meer as gewillig, want dit het weer liggies begin reën en die wind is bitter koud. Binne is dit knus warm en die koek inderdaad fantasties. Die stomende koffie bring hulle albei weer by.
“Hoe was jou seder?” vra sy.
“Ruwth en my oom en tante en twee neefs is almal Messiaans.”
Sy kyk verras op. “Ja?”
Hy knik. “My oom is selfs ’n Messiaanse pastor.”
“Dis interessant, maar dan was jou seder seker anders as ons s’n.”
Hy vertel haar en sy luister geïnteresseerd. Vra baie vrae waarvan hy die antwoorde nie ken nie. “En jy nou, jy wat ook ’n Jood is, glo jy dat hierdie Jesus, Yeshua, die beloofde Messias is?”
“Ek weet nie,” sê hy eerlik. “Ek is steeds besig om te probeer verstaan dat die God wat ek tot dusver in die skepping rondom my nog net vermoed het, die God van die Jode is, die God van Israel. Ek bedoel, in beginsel het ek natuurlik al daarvan gehoor, maar ek het dit nog nooit gewéét nie, in my hart, soos nou. Nou is Hy my God. Oor ek ’n Jood is. So, ek is nog besig om Hom te ontdek, in dit wat rondom my gebeur, hier. Eintlik het ek, om eerlik te wees moeite met hierdie Jesus, wat hulle Yeshua noem. Dat Hy geleef het en dat Hy ’n Jood was, betwyfel ek nie, ’n groot leermeester, ’n rabbi soos julle sê, ’n Jood, ja. Maar hoekom Hy eintlik deel van die hele opset moet wees, kan ek net nie begryp nie.”
Sy knik langsaam. “Jy weet waarskynlik dat die Jode in sy Naam geweldige vervolging deurgemaak het. Selfs die Nazi’s het sy naam gebruik …” Hy knik en onthou wat Ruwth vertel het.
Sy sit ’n rukkie ingedagte met haar teelepel en speel voordat sy verder praat. “Maar die naam Yeshua spreek my tog op ’n … onverklaarbare manier aan. Soos ek dit sien, moet sy naam eerder Yashua as Yeshua wees. Yah is dieselfde as HaShem, wat ‘die Naam’ beteken, en wat ons gebruik omdat ons die naam van die Ewige nie wil uitspreek nie. Shua kom van Hoshua, wat verlossing beteken. Yashua beteken dus letterlik: die verlossing van Yah. Dít spreek my aan. Ek stem nie heeltemal saam met my pa en ander rabbi’s se uitleg van Jesaja 53 nie. Hulle leer dat die lydende dienaar in daardie hoofstuk Am Ysra’el is, die volk van Israel. Veral omdat Israel so ’n geskiedenis van lyding het …”
“Wáárom word die Jode altyd vervolg? Ek kon dit nog nooit kleinkry nie!”
“Dis die Jode se ‘andersheid’. Veral in Europa het dit daartoe gelei dat hulle gesien word as die oorsaak van al die kwaad wat ander tref. Volgens die rabbi’s sal Israel se lyding uiteindelik tot die verlossing van al die nasies lei. Maar volgens my ly Israel as gevolg van sy eie sonde, van sy afvalligheid van HaShem, van sy afgodediens, en … en as ’n Ortodokse sê ek dit met eerbied: As ek in die B’rit Chadashah, die Nuwe Testament, lees – en ek doen dit – dan lyk die dood van Yeshua vir my baie na die beskrywing in Jesaja. Maar ek weet nie, ek weet nie. In die IDF is ook ’n hele klomp Messiane van die tweede geslag en ek luister na hulle en ek wonder of ons Ortodokses nie dalk HaMashiach misgekyk het nie.”
Hy kyk haar woordeloos verwonderd aan en sy glimlag flou. “Ek weet dit klink seker vir jou vreemd. En dit sal my vader bitterlik seermaak as hy moet hoor wat ek nou net vir jou gesê het.”
“Daar is soveel wat ek nie verstaan nie, Rivkah. Ek dink dis hoekom ek hier is.”
Sy frons. “Ek vind dit eienaardig dat ek met jou, ’n vreemdeling eintlik, hieroor kan praat. Maar …”
“Maar wat?”
“Toe ek daardie eerste dag by die Kotel jou tekeninge van die Jode gesien het, het dit vir my gevoel jy is anders.”
Hy wil haar sê in watter sin sy vir hom ook “anders” is, maar hy is bang vir die implikasies van die woorde wat by hom opkom en hy swyg liewer.
Hulle dwaal deur die Ou Stad, waar daar selfs in die Arabiese buurt min lewe is. Maak ’n draai by die Kotel, wat ná die skok van die vorige aand se seder-bomaanval feitlik verlate is. Dit reën weer swaar en dit het donker geword. Dus draai hulle terug na die Ou Stad.
“Ek het gedink aan ’n plek waar ons lekker kan eet,” sê sy. “Ek en Re’uven gaan dikwels daarheen.”
“Waar is dit?”
“Naby die Jaffa-poort in die Ou Stad. Dis ’n Arabiese restaurant.”
“Arabies?” vra hy verbaas. “Is dit oukei?”
“O ja, ons families en hulle s’n is al geslagte lank vriende. Nie alle Jode en Arabiere is vyande nie, hoor. Absoluut nie. Jood en Arabier het geslagte lank in Jerusalem langs mekaar gewoon.”
Sy bring hom tot by die restaurant en hulle buk dankbaar uit die koue, nat stegie na binne. Dis duidelik dat sy daar goed bekend is. Die hoflike Arabiese eienaar maak seker dat hulle ’n goeie tafel kry en Rivkah beduie vir Marc wat die geregte beteken. “Die Arabiere maak soms lekkerder kos as die Jode, hoor. Kruie en speserye. Heerlik!” Hulle bestel.
Sy vryf haar hande koulik en kyk in die feitlik verlate eetplek rond. “Die plek se naam is Abu Shanab, dit beteken ‘My oupa se snor’. Dit is baie bekend in Jerusalem.”
Solank hulle vir die kos wag, blaai sy tydsaam deur sy sketsboek. Hy hou haar gesig in die lig van die flikkerende kerse op die tafel dop. Hy verwonder hom hoe gemaklik sy omgaan met die tekeninge wat hy van haar gemaak het. Toe
