Dom dzienny, dom nocny. Olga Tokarczuk
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Dom dzienny, dom nocny - Olga Tokarczuk страница 7
Na Wigilię zaprosiła go siostra, ale się z nią zaraz pokłócił, bo nie chciała dać wódki do kolacji. „Co to, kurwa, za Wigilia bez wódki”, powiedział do szwagra. Ubrał się i wyszedł. Ludzie szli już na pasterkę, żeby zająć sobie dobre miejsca w kościele. Kręcił się koło kościoła, wypatrując w ciemnościach znajomych twarzy. Zaczepił Takiego-a-Takiego. Nawet on przytelepał się przez śnieg do wsi. „Ale zima”, powiedział Taki-a-Taki, uśmiechnął się szeroko i klepnął Marka w plecy. „Odwal się, ty stary durniu”, odpowiedział mu Marek Marek. „Tak, tak”, pokiwał głową Taki-a-Taki i wszedł do kościoła. Ludzie mijali Marka Marka i odkłaniali mu się chłodno. Otrzepywali w sieni kościoła buty i szli dalej. Zapalił papierosa, słyszał trzepot dziurawych skrzydeł. W końcu rozdzwoniły się dzwonki, ludzie uciszyli się i rozległ się głos księdza, zniekształcony przez mikrofon. Marek wszedł do sieni i opuszkami palców dotknął zimnej powierzchni święconej wody, ale się nie przeżegnał. Za chwilę zrobiło mu się niedobrze od smrodu parujących futer i świątecznych płaszczy powyciąganych Bóg wie skąd. Przyszedł mu do głowy pomysł. Przecisnął się z powrotem przez sień i wyszedł na zewnątrz. Śnieg walił, jakby chciał zatrzeć wszystkie ślady. Marek Marek poszedł prosto do sklepu. Po drodze zajrzał do komórki siostry i wziął z niej kilof. Tym kilofem wyłamał drzwi i wszystkie kieszenie wypychał butelkami wódki. Wkładał je za pazuchę i w spodnie. Chciało mu się śmiać. „Gówno coś znajdą”, powiedział do siebie i całą noc przelewał wódkę do zbiornika na wodę przy piecu. Butelki wrzucił do studni.
To były najpiękniejsze święta w jego życiu. Kiedy tylko trochę przetrzeźwiał, klękał przed zbiornikiem i odkręcał kurek. Otwierał usta i wódka lała mu się prosto z nieba.
Zaraz po świętach zaczęła się odwilż; śnieg zamienił się w niemiły deszcz i świat wokół przypominał nasiąknięty wodą szary grzyb. Skończyła się też wódka. Marek Marek nie podnosił się z łóżka, było mu zimno i wszystko go bolało. Cały czas myślał, gdzie mógłby znaleźć trochę alkoholu. W głowie urodziła mu się myśl, że pani Marta może mieć wino. Jej dom stoi zimą pusty, bo ona na zimę gdzieś wyjeżdża. W wyobraźni widział jej kuchnię i butelki z domowym winem stojące pod stołem, choć przecież wiedział, że pani Marta nigdy nie robiła wina. A może robiła, może tego roku akurat zrobiła wino z porzeczek czy śliwek i schowała je pod stołem. A niech ją szlag trafi, pomyślał i wygramolił się z łóżka. Szedł chwiejnie, bo nie jadł od kilku dni, a głowa bolała go tak, jakby miała się rozpaść.
Drzwi były zamknięte. Otworzył je kopniakiem. Wilgotnie, nieprzyjemnie zaskrzypiały zawiasy. Markowi Markowi zrobiło się niedobrze. Kuchnia wyglądała tak, jakby ją pani Marta zostawiła wczoraj. Stół był przykryty kraciastą ceratą, która sięgała do podłogi. Leżał na nim duży nóż do chleba. Marek Marek zajrzał szybko pod stół i ze zdziwieniem zobaczył, że nic tam nie ma. Zaczął więc szperać po szafkach, zajrzał do pieca, do kosza na drzewo, do komody, gdzie w równych stosach leżała pościel. Wszystko cuchnęło zimową wilgocią – śniegiem, mokrym drzewem, metalem. Zaglądał teraz wszędzie, obmacał materac i pierzynę, włożył nawet rękę do starych gumowców. Miał wizję – widział, jak Marta jesienią, przed wyjazdem upycha butelki swojskiego wina. Tylko nie widział gdzie. „Głupia stara kurwa”, powiedział i rozpłakał się. Usiadł przy stole i podparł głowę rękami, jego łzy spadały na ceratę i obmywały mysie bobki. Popatrzył na nóż.
Kiedy wychodził, podparł drzwi drewnianym kołkiem, bo lubił panią Martę. Nie chciał, żeby śnieg dostał się do jej kuchni. Tego samego dnia przyjechała do niego policja. „I tak wiemy, że to ty”, powiedzieli. I dodali, że jeszcze tu wrócą.
Marek Marek położył się znowu. Było mu zimno, ale wiedział, że nie utrzymałby siekiery w ręku. Ptak trzepotał w nim i od tego trzepotania ciało Marka Marka drżało.
Zmierzch zapadł nagle, jakby na zewnątrz ktoś zgasił światło. Marznący w powietrzu deszcz uderzał o szyby równomiernymi falami. Gdybym chociaż miał telewizor, pomyślał Marek Marek, leżąc na wznak. Nie mógł spać; kilka razy wstawał w nocy i pił wodę z wiadra; była zimna, straszna. Jego ciało zamieniało ją w łzy, które same zaczęły płynąć wieczorem i płynęły do rana. Zalewały mu uszy i łaskotały w szyję. Nad ranem przysnął na chwilę, a kiedy się obudził, jego pierwszą myślą było, że nie ma już wódki w zbiorniku na wodę.
Wstał i odlał się do garnka. Zaczął szukać po szufladach sznurka, ale że nie znalazł, zerwał zasłonkę ze starego, wyblakłego kretonu i wyciągnął z niej kabel, na którym wisiała. Zobaczył za oknem Takiego-a-Takiego, jak pchał ten swój rower do Rudy. Markowi Markowi zrobiło się nagle błogo; deszcz na zewnątrz wreszcie ucichł i szare zimowe światło lało się wszystkimi oknami do wnętrza. Ptaszysko też ucichło, może już zdechło. Marek Marek zrobił pętlę z kabla i przywiązał ją do haka przy drzwiach, na którym kiedyś matka wieszała patelnie. Chciało mu się palić i jeszcze raz zaczął szukać papierosa. Słyszał szeleszczenie każdego papierka, trzeszczenie podłogi, drobne uderzenia o deski, gdy rozsypał jakieś tabletki. Nie znalazł. Podszedł więc prosto do haka, założył sobie pętlę na szyję i osunął się na podłogę. Poczuł ogromny, niesprawiedliwy ból w karku. Chwilę kabel prężył się, a potem zwiotczał i zsunął się z haka. Marek Marek upadł na ziemię. Nie rozumiał, co się stało. Ból promieniował po całym ciele, ptaszysko znowu zaczęło krzyczeć. „Żyłem jak świnia i umrę jak świnia”, powiedział Marek Marek na głos i w pustym domu brzmiało to jak zaproszenie do rozmowy. Ręce mu drżały, gdy jeszcze raz przywiązywał kabel do haka – plótł go w węzły, motał i skręcał. Pętla była teraz dużo wyżej niż przedtem, nie tak wysoko, żeby potrzebował krzesła, i nie tak nisko, żeby mógł usiąść. Przełożył pętlę przez głowę, chwilę kołysał się na piętach w przód i w tył, a potem nagle rzucił się na ziemię. Tym razem ból był tak silny, że go zamroczył. Jego usta łapały powietrze, a nogi rozpaczliwie poszukiwały oparcia, choć wcale tego nie chciał. Szamotał się, zdziwiony tym, co się dzieje, aż nagle, w jednej chwili ogarnęło go tak wielkie przerażenie, że się zsikał. Patrzył na swoje stopy w podartych skarpetkach, jak wierzgały, ślizgając się w kałuży moczu. Zrobię to jutro, pomyślał jeszcze z nadzieją, ale nie mógł już znaleźć oparcia dla ciała. Rzucił się jeszcze w przód i próbował podeprzeć się rękami, ale w tym samym momencie usłyszał w głowie trzask; to był huk, wystrzał, wybuch. Chciał złapać się ściany, ale jego ręka zostawiła na niej tylko brudny, wilgotny ślad. Znieruchomiał, bo jeszcze miał nadzieję, że wszystko, co złe, przejdzie bokiem i nie zauważy go. Wlepił oczy w okno i jakaś niewyraźna, zanikająca myśl przyszła mu do głowy: że Taki-a-Taki wróci. Potem jasny prostokąt okna zniknął.
Sny
W zeszłym roku dałam ogłoszenie do „Giełdy Dolnośląskiej”, że zbieram sny, ale szybko się rozczarowałam, bo ludzie próbowali mi je sprzedawać. „Umówmy się na cenę”, pisali, „Proponuję 20 złotych za sen. To uczciwa cena”. Więc zrezygnowałam; zbankrutowałabym na cudzych snach. Bałabym się, że zmyślaliby je dla pieniędzy. Sny ze swej natury nie mają nic wspólnego z pieniędzmi.
Znalazłam za to stronę w internecie, gdzie ludzie zapisują swoje sny sami z siebie, za darmo. Co rano pojawiają się tam nowe kawałki, w różnych językach. Zapisują swoje sny dla innych, dla różnojęzycznych obcych ludzi, z przyczyn, których właściwie nie rozumiem. Może chęć opowiadania własnych snów jest równie silna jak głód. Może nawet silniejsza dla tych, którzy jeszcze przed śniadaniem, zaraz po