energii. Przebywanie w towarzystwie wymaga nie tylko mówienia, ale też słuchania i przetwarzania tego, o czym się mówi. Poza tym zmusza też do przyjmowania całej masy informacji zmysłowych, takich jak ton głosu i język ciała – a przy okazji filtrowania hałasów rozbrzmiewających w tle i wizualnych zakłóceń. Nic dziwnego, że ludzi to męczy. Istnieją jednak bardzo wyraźne różnice między introwertykami i ekstrawertykami – introwertycy generalnie naprawdę wolą samotność i ciszę. Jeśli jesteś introwertykiem, być może doświadczasz nawet czegoś, co nazwano „introwertycznym kacem”. Po zbyt długim przebywaniu w towarzystwie czujesz się niezdarny i ospały – jak po zbyt wielu margaritach. Twój mózg zdaje się działać wolniej, a tobie trudno jest podtrzymać rozmowę i powiedzieć cokolwiek sensownego. Masz ochotę położyć się w cichym, ciemnym pokoju i przez dłuższą chwilę w ogóle się nie odzywać ani nie ruszać. To dlatego, że nadmiar towarzystwa przeciąża introwertyków i ich blokuje (więcej o introwertycznym kacu piszę w dalszej części książki).
14. Zauważasz detale, których inni nie dostrzegają. To prawda, że introwertycy (zwłaszcza ci wysoko wrażliwi) bywają czasem przeciążeni nadmiarem bodźców. Nasza wrażliwość ma jednak swoje zalety – dostrzegamy szczegóły, których inni nie widzą. Możesz na przykład zauważyć subtelną zmianę w zachowaniu twojej przyjaciółki, sugerującą, że jest jej przykro (chociaż, o dziwo, nikt inny tego nie dostrzegł). A może jesteś bardzo wyczulony na kolor, przestrzeń czy teksturę, co czyni z ciebie fantastycznego artystę.
15. Potrafisz przez dłuższy czas koncentrować się na tym, co dla ciebie ważne. Mogę pisać godzinami. Wpadam w trans i po prostu piszę. Nie potrzebuję innych rozrywek – kiedy piszę, jestem stuprocentowo skupiona. Nie rozpraszam się i pozostaję skoncentrowana na tym, co mam osiągnąć. Jeśli jesteś introwertykiem, pewnie masz takie zajęcia i ulubione projekty, nad którymi mógłbyś pracować godzinami. To dlatego, że introwertycy potrafią skupić się przez długi czas. Gdyby nie my i nasza niezwykła umiejętność koncentracji, prawdopodobnie nie mielibyśmy teorii względności, Google’a czy Harry’ego Pottera (tak, Einstein, Larry Page i J.K. Rowling są najprawdopodobniej introwertykami). Drogie społeczeństwo, jak byś bez nas wyglądało? Nie ma za co. Z miłością, introwertycy.
16. Mieszkasz w swojej głowie. Tak często zdarza ci się zatapiać w marzeniach, że ludzie każą ci „zejść na ziemię”. A wszystko dlatego, że twój wewnętrzny świat jest tak bogaty i żywy. Nie wszyscy introwertycy mają rozwiniętą wyobraźnię (w modelu osobowości opartym na Wielkiej Piątce ta cecha nie jest związana z opozycją „ekstrawersja vs. introwersja”, ale z „otwartością na doświadczenie”), ale wielu z nas – jak najbardziej.
17. Lubisz obserwować ludzi. A w zasadzie wszystko lubisz obserwować – ludzi, przyrodę i tak dalej. Introwertycy są urodzonymi obserwatorami. Na przyjęciach czy imprezach często tylko się przyglądają, zamiast brać udział w zabawie.
18. Często słyszysz, że jesteś dobrym słuchaczem. Nie masz nic przeciwko temu, żeby oddać pole drugiej osobie i jej wysłuchać. Nie czujesz potrzeby wypowiadania każdej myśli, bo nie musisz „wyrażać myśli na głos” ani wokalizować wszystkiego, co przyjdzie ci do głowy, tak jak to czynią niektórzy ekstrawertycy. Słuchanie – prawdziwe słuchanie – oznacza, że czegoś nowego się dowiadujesz albo zaczynasz lepiej rozumieć, co kim powoduje.
19. Masz małą grupkę przyjaciół. Jedna, dwie czy trzy osoby są ci bliskie, a wszyscy pozostali to tylko znajomi. Introwertycy mają ograniczoną ilość energii, którą mogą poświęcić ludziom, dlatego uważnie wybierają ludzi, z którymi nawiązują relacje. To kwestia planowania wydatków.
20. Otoczenie cię „nie nakręca”. Istnieje powód, dla którego nieszczególnie lubisz tłumy, imprezy i nawiązywanie kontaktów: introwertycy i ekstrawertycy różnią się co do sposobu, w jaki ich umysły przetwarzają doświadczenia w układzie nagrody. Neurobiolodzy Yu Fu i Richard Depue zademonstrowali ten fenomen, podając introwertycznym i ekstrawertycznym studentom Ritalin (jest to lek stosowany w kuracji ADHD, który stymuluje w mózgu produkcję poprawiającego humor neuroprzekaźnika dopaminy). Odkryli, że ekstrawertycy częściej łączyli uczucie rozkoszy z otoczeniem, w którym się znajdowali. Introwertycy z kolei nie łączyli nagrody z tym, co działo się wokół nich. Możemy z tego wnioskować, że introwertycy różnią się fundamentalnie, jeśli chodzi o sposób przetwarzania nagród pochodzących z ich otoczenia (do tematu introwertyków i nagród jeszcze powrócę). Według badaczy dla introwertyków wewnętrzne sygnały znaczą więcej niż zewnętrzne. Innymi słowy, otoczenie „nie nakręca” introwertyków: większą uwagę zwracamy na to, co dzieje się w środku.
21. Jesteś „starą duszą”. Introwertycy zazwyczaj obserwują, długo przetwarzają informacje i zastanawiają się, zanim się odezwą. Z natury analityczni, często chcemy odkryć głębsze znaczenie zdarzeń czy wzór, w jaki się układają. Dzięki temu introwertycy wydają się mądrzy, często już w młodym wieku.
22. Na przemian przebywasz z ludźmi i w samotności. Introwertycy bardzo cenią samotność. Możemy wtedy swobodnie wsłuchiwać się w nasz wewnętrzny głos i stłumić otaczający nas hałas; robiąc to, zyskujemy energię i jasność. Ale to nie znaczy, że zawsze chcemy być sami. Jako ludzie jesteśmy zaprogramowani na nawiązywanie relacji, a jako introwertycy chcemy, by były one głębokie. Introwertycy żyją więc w dwóch światach: odwiedzamy krainę innych ludzi, ale naszym domem zawsze będzie samotność i nasze wnętrze.
Wciąż nie masz pewności?
Wciąż nie jesteś pewien, czy jesteś introwertykiem? Oto szybki test. Odpowiedz szczerze na dwa pytania.
1. Gdybyś miał wybrać wymarzone wakacje, które by to były?
a. Relaksujące wakacje w samotności albo z drugą osobą, z dobrą książką, w jakimś odosobnionym miejscu.
b. Grupowe wakacje z przyjaciółmi i rodziną, pełne ekscytujących aktywności, takich jak hazard w Las Vegas albo imprezy na statku.
Nie myśl o tym, czego się od ciebie oczekuje, ani o tym, która odpowiedź jest „właściwa”. Którą byś wybrał, gdyby cudza opinia nic cię nie obchodziła? Jak pewnie zgadłeś, jeśli wybierasz odosobnioną chatkę, masz skłonności introwertyczne. Jeśli wolisz drugą opcję, pewnie jesteś raczej ekstrawertykiem.
2. Wyobraź sobie swój idealny dzień. Co chcesz robić? Z kim chcesz go spędzić?
Jeśli twój idealny dzień obejmuje spędzanie czasu na luzie z jedną czy dwiema osobami – albo w samotności – prawdopodobnie jesteś introwertykiem. Jeśli wyobrażasz sobie siebie otoczonego przez tłum ludzi, robiącego szalone rzeczy – pewnie jesteś raczej ekstrawertyczny.
Pamiętaj, że introwersja i ekstrawersja nie działają na zasadzie „wszystko albo nic”. Wyobraź sobie spektrum z ekstrawersją na jednym, a introwersją na drugim końcu. Wszyscy mieszczą się gdzieś na tym spektrum, jedni bliżej jednego, drudzy – drugiego końca. Nikt nie jest „czystym” introwertykiem ani ekstrawertykiem. „Taka osoba znalazłaby się w domu wariatów” – napisał słynny szwajcarski psycholog Carl Jung, który ukuł pojęcie „introwertyk”. Innymi słowy, wszyscy zachowujemy się w pewnych sytuacjach tak, a w innych inaczej. Kiedy
