Koen, ons kom een van die dae weer braai en dan het jy genoeg.”
“Wat van jou?”
“Ek vat by die winkel.”
“Nag, Oupa. Nag, uncle Abie.”
“Sê vir hom hy moet sy hout saamvat.”
“Haai, Oupa, dis ’n geskenk. En hier is mos plek.”
Oupa Koen sug met groot gebaar. “Nou ja, as jy so sê.”
Uncle Abie glimlag in sy skik. “Dankie, Janine.” Hy raak aan haar arm. “Nag, my kind.”
My kind, dink sy in die wegstap, asof ons familie is.
Hoekom het sy sy kant gekies teen oupa Koen? Sy weet eenvoudig nie.
In die gang kry sy vir Jessie wat die slaapkamerdeur oopstoot. “Ek het haar bedjie vir jou reggemaak,” fluister sy. “Jenny is in droomland. Jy kan vannag lekker slaap. Bennie is mal oor jou.”
“Dit help hom niks,” verweer Janine, “ek is getroud.”
“Die wet is aan jou kant. Jy kan oor begin. Nag, Janine.”
Rus is haar nie beskore nie. Sy tel skape, tel dae, terwyl die muurhorlosie die ure afmeet. Dit is haar vyfde dag terug in Suid-Afrika. Sy is nie in die dorp om vakansie te hou nie, hierdie huis is haar enigste heenkome. Ouma-hulle het die spaarkamer vir haar en haar dogters ingerig. Dis die grootste kamer in ’n huis wat so beknop is, Oupa praat van aanbou. Wat sal hy sê as sy nog ’n bedjie wil inpas?
Sy moet werk kry, genoeg verdien om op haar eie bene te staan. Of is Greg bereid om hulle terug te vat? Die stilte tussen hulle draal al weke. Sy het nie geld om hom te bel nie en hy doen niks van sy kant nie. So, wat lê vir haar voor? Egskeiding? Die Kowalski’s se winkel? Verguising as sy nie meer haar swangerskap kan wegsteek nie? En Bennie?
Hy spook by haar met sy donker oë vol verskuilde begeertes, daardie snawel van ’n neus en hoë wangbene, sy klein mondjie – ’n asketiese gesig wat haar herinner aan die portrette van heiliges. Hy is aantreklik genoeg om ’n woestynprins te wees, maar hy is net Bennie Kowalski, haar gewaande eerste liefde, die skoolkys wat sy die aand van die matriekafskeid afgesê het. Ná dit wat sy hom aangedoen het, verdien sy nie ’n vriendelike woord nie, maar hy tree op asof hy van nuuts af verlief is. Die bewyse is daar. Kersvader het tot haar verleentheid te veel geskenke uitgedeel “van Bennie met liefde aan Janine”, en “met liefde van oom Bennie aan Jenny en Riekie”. Een of ander tyd sal sy hom aan die verstand moet bring dat dit nie so eenvoudig is nie.
Kersdag en kerk lê soos ’n berg voor haar, maar die hane kraai en die lig breek teen die ruite.
As Jessie vas glo dat sy terug is om te skei en met Bennie te trou, kan sy net raai wat die res van die dorp van haar dink, by die kerk – die gemeente. Sal Bennie diskreet genoeg wees om haar nie voor almal te soen nie, want hulle sal mekaar ’n geseënde Kersfees moet toewens en selfs ’n drukkie is genoeg om die skinderbekke aan die gang te sit. Riekie en Jenny sal boonop op aunty Anny en uncle Abie afstorm met ’n geouma en ’n geoupa asof hulle bloedfamilie is. O, die skuldgevoelens! Gebede maal deur haar kop en hart, deur haar hele wese: Here, dis nie dat ek nie wil kerk toe gaan nie, ek het nodig om U in u huis te aanbid, u Woord te hoor, raad te soek. Maar, Here, ek is gewond, die merke wat die lewe op my gelaat het, is duidelik vir almal om te aanskou. Môre, nee, vandag is ek die sondebok en die mense wat vir my omgee, gaan seerkry. Vergewe my.
Janine voel mismoedig, haar gedagtes maal en bots. Miskien is die Kowalski’s die enigste mense op die dorp wat haar nie veroordeel nie. Aunty Anny het Janine Scheepers vir ’n skoondogter gekies en Bennie het vir haar gewag. Hulle moet net ’n paar amptelike sakies afhandel en siedaar – eindelik getroud! Dit kan en sal nie gebeur nie. Sy en Bennie was skoolmaats, hulle was gekys, hulle het gevry en daar eindig dit. Sy gaan haar trouring weer aansit, vriendelik wees, maar ferm. Sy is ’n getroude vrou met twee kinders. Hulle kom eerste.
Riekie roer, sy maak geluidjies. Jenny is ook wakker. Sy vra of dit al dag is.
Hulle weet nie van haar nagtelike worsteling nie, maar hul blote teenwoordigheid verseël weereens die belofte wat sy gemaak het, toe hulle deur haar pastoor ingeseën is en voor die gemeente aan hul hemelse Vader beloof is.
“Ja, en dis Kersdag. Ons gaan kerk toe om Jesus se verjaardag te vier.”
“Mamma, ons wil speel.”
“Die diens sal nie lank wees nie. Sodra ons terug is, speel julle vir die res van die dag.”
Jenny dring daarop aan om haar nuwe Pink Panther saam te neem, Riekie kies haar geliefde stokou teddiebeer. Die mense sal dink sy het niks nuuts vir Kersfees gekry nie, maar om nou met haar te stry sal ’n tranedal afgee. Janine sorg dat Jessie en Ouma ook kennis neem.
Die dogtertjies het eenderse rokkies aan – ouma Leen se handewerk wat sy as Kersgeskenke toegedraai het. Die tweetjies lyk te pragtig, goudrooi krulle vasgestrik, wit sokkies, blinkleerskoentjies. Janine het haar gunstelingrok gekies, groen met kantinlegsels, sykouse, hoëhakskoene.
Ouma Leen dra ’n formele pakkie, donkerblou met ’n wit bloes. Die hoed op haar kop is oordadig versier met nagemaakte madeliefies. Sy het dit vasgepen met twee tien sentimeter lange hoedespelde. “Hulle kan my in versterkwater op die kaggelrak sit,” sê sy, “my kerkhoed gee ek nie op nie.”
Oupa is in swart gepak en gedas. Jessie dra ’n beige broekpak en ’n helderrooi bloes met ’n strik onder haar ken. Sy sukkel met die ritssluiter wat nie wil op nie en die baadjieknope wat nie wil toe nie. “Tyd dat ek op dieet gaan,” mor sy.
Janine wil haar troos, sê sy is een van die dae nog ronder, maar sy kry kans om haar te bedink. Jessie gaan trek haar Toyota uit en parkeer dit in die pad voor die tuinhekkie. Oupa klim voor langs haar in, Janine, Ouma en die kleintjies agter. Die kerk is om die draai, maar dis beter om te ry, veral vir die terugkomslag wanneer die son hoër sit en hulle haastig is om by die kosmakery uit te kom. Die karenjin dreun. Verder heers daar stilte, troebel ná die geskarrel om betyds te wees.
Jessie parkeer die kar onder ’n boom wat sy “ons boom” noem. Een ander voertuig staan op die rand van die skaduwee. “Die Schoonraads,” sê Jessie, “hulle mag maar.”
“Lyk na ’n goeie opkoms,” sê Oupa. “Hoop Ollie het onthou om die bolugte oop te maak.”
“Dis nog vroeg, my man,” paai Ouma.
“Of dit vroeg is of laat, die kerk raak benoud as dit vol is.”
Oupa was lank koster en hy kan nie vrede maak met meneer Olwage wat oorgeneem het, “alles laat verwaarloos en nie behoorlik toesig hou oor die skoonmaker en die tuinier nie.” In die ou dae het hy self die gras gesny.
Jessie sluit die kar en gooi die sleutels in haar handsak. Jenny en Riekie staan soos twee poppies, te oulik, en staar na die kerktoring.
Janine trek hul kleertjies reg. “Soet wees!”
Haar woorde is skaars koud, toe val Riekie se teddie. Sy sak af om hom op te tel, Jenny skop na ’n graspol, skep sand en tref haar sussie in die gesig. Dié sit
