Болай гына ул… – Аның сүзләре өзек-өзек чыга иде. – …Өйгә хәбәр итмәдегезме?.. Кирәк түгел… Әнкәй белмәсен… Миңа хат килмәдеме икән…
– Синең янга бер солдат килгән иде. Кертмәдек, борчымасын дидек. Якташың бугай.
– Илдусмы?
– Әйе, шулай диде кебек. Көтте-көтте дә кертмәгәч китте.
– Кертәсегез калган. Хат алып килгәндер.
– Синең янга килүчеләрнең исәбе-хисабы юк бит. Барысына да рөхсәт бирсәң. Рифкать Миргазизовка кан кирәк, дигәч тә, бөтен полклары белән ябырылдылар. Арадан унберен сайлап алдык. Кан группалары туры килгәннәрен. Әй сөенделәр, бәгырькәйләрем! Әнә, ишетәсеңме, ишек төбендә шулар шаулаша инде. Керергә даулыйлар.
– Нигә кертмисез соң?
– Ярамый.
– Бер минутка гына. – Рифкать, күзләрен мөлдерәтеп, табибәгә карады. – Бер генә минутка…
– Хәлең авыр бит… – диде доктор, ләкин каршындагы инәлүле күзләрне күргәч йомшарды. – Ләкин озакка түгел. Үзең сөйләшмәскә тырыш. Тыңлап кына ят. Сөйләшкәндә башың селкенә, яраң кузгала.
Солдатлар, тавыш чыгармыйча гына басарга тырышып, палата түренә уздылар. Зәңгәр береткаларын салып кулларына тотканнар.
– Сәлам, Рифкать.
– Тереләбезме?
– Синең янга якын да китермиләр хәзер.
– Биш минутка гына керттеләр.
– Илдус киттеме? – диде Рифкать.
– Әле генә китте. Капканы да чыкмагандыр. Чакырыйммы? – дип ашыга-ашыга тезеп китте таныш булмаган солдат һәм, җавап та көтмичә, шап-шоп атлап чыгып йөгерде. Табибә, йөзен чытып, аның артыннан карап калды.
Солдатлар сүз башларга кыймый тора. Мондый вакытта ни әйтергә икәнен белми аптырый алар: юатсаң, Рифкать бала-чага түгел, кызганырга килгәннәр дип аңлар, үпкәләр, уен-көлке сөйләсәң дә урыны түгел.
– Бүген бөтен полкны җыйдылар. Генерал синең турыда сөйләде, – дип, ниһаять, сүз башлады кече сержант. Рифкать аны аз гына төсмерли, бер-ике тапкыр очрашканнары да бар.
Володя исемле бугай, әйе, Володя, Владимир, Владимир Чигарёв.
Рифкать солдатларга карап ята. Күбесе аңа таныш та түгел. Аның уйларын белгәндәй, Владимир исемнәрен атый башлады.
– Син егетләрне белмисеңдер дә әле. Ефрейтор Роман Шильтут, рядовойлар Виктор Бурка, Виктор Желятин, Николай Меблев, Владимир Богданов, Константин Абашкин, Владимир Ярмошевич, Михаил Бахтеев…
Сержант исемнәрен атауга, солдатлар бер адым алга атлыйлар. Әйтерсең Рифкать аларның командирлары, әйтерсең ул, строй алдына басып («Һи-и… басып…» – дип уйлады эчтән), солдатларын барлый. Ә алар, уңайсызланып, тагын тын калдылар.
– Стройда тормыйсыз бит, утырыгыз, – диде табибә. Алар уңайсызланып кына сыйган кадәр каршыдагы караватка тезелешеп утырдылар. Утыргач, кинәт кенә барысының да теле ачылды.
– Тынычрак, тынычрак, кайда икәнегезне онытмагыз, – дип кисәткәч кенә, кинәт аңга килгәндәй, өнсез калдылар.
– Рифкать, – дип, шактый
