Мин туспунан кимиэхэ да кэпсээмэ. Этиэҥ да өлөрөн кэбиһиэхпин сөп. Мин абааһы киһибин, – Манчаары Обуҥҥа сутуругун көрдөрөр.
– Оттон бу малбын дьоммор хантан ыллым диибиний? – Обун күндү малы ыларыгар ол туһунан санаабыта.
– Бэбэһэ биэрдэ диэ. Киниэхэ дьиэ маһа кэрдэр үһүгүн буолбат дуо, – диэн Топпооску сүбэлиир.
– Дьиэ маһын кэрдэрбэр хаччы ылыах буолбутум.
– Бу малы эбии үлэлээбиппэр биэрдэ диэ. Ону булан эппэккин дуо? Мин туспунан дьоҥҥор да кэпсээмэ. Кэпсиэҥ да сэрэн, – Манчаары эмиэ сэрэтэр. Ол эрээри сирэйэ-хараҕа сымнаҕас.
Обун Арамаан Бэбэһэ Ыстапааннаахха кэлэн икки хонно. Күнүс тыаҕа тахсан мас кэрдэр. Үһүс киэһэтигэр дьиэтигэр дьэ тиийэн, Бэбэһэттэн уларсыбыт матаҕатын туппутунан киирдэ. Дьоно дьиибэргээбит харахтарынан көрдүлэр.
– Хайа тоҕо ыҥырбытый? Бу тугу аҕаллыҥ? – Тиэхээн саҥата суох олорбохтоон баран ыйытар.
– Оттон Бэбэһэ биэрдэ, – Обун матаҕа иһиттэн ылтаһын тэриэлкэни хостоон ылан остуолга уурталыыр. Суккун сону, бүүчээн ыытын хостуур. Бэбэһэ сүбэтинэн киис тириитин ыалга хаалларбыта. Онуоха-маныаха диэри диэн.
– Тыый, нохоо, суккун сон. Сабыс-саҥа. Бу тугуй, бүүчээн ыыта дуу? – ийэтэ эмээхсин кэлэн бүүчээн ыытын сыллаан көрөр.
– Бу туох ааттаах күндү маллары биэрдэ? Тугу үлэлэттэ? – Тиэхээн эмиэ ыйытар. Соһуйа көрөн хараҕа кэҥээбит.
– Оттон умуһах хастарбыта. Уонна ааспыт сайын киниэхэ от охсубутум дии, – Обун этиэх буолбут тылын этэр.
– Ол умуһаҕы саас, тоҥҥо, хаһаллар үһү дуо?
– Уолбар тутар саҥа дьиэбэр хастарабын диэбитэ. Баран Бэбэһэттэн ыйытыҥ даҕаны.
– Тугу-тугу кэпсээн эрэр киһи буоллуҥ, – Тиэхээн түннүгү көрөн ылар.
Обун санаатыгар, дьоно Манчаарыны кытта сылдьыбытын сэрэйдилэр. Туох эрэ бөрүкүтэ суох быһыыга түбэспит дьон курдук буоллулар. Үөрбүт быһыылара биллибэт.
Сарсыарда туран Тиэхээн инитин олуйан-молуйан ыйытта. Обун төрүт да муҥкук, көнө муҥутаан, ыктаран билиннэ. Барытын кырдьыгынан кэпсээтэ. Дьоно кини кэпсээниттэн сүрдээҕин куттаннылар. Уоллара туох эрэ улахан буруйу оҥорбутун курдук саныыллар. Дьиэҕэ киирэн, көрдөрбүтүнэн туран, баай ыал малын-салын халааһын диэн, икки атах истибэтэх суола. Улахан буруй, айыы, саат-суут.
Тиэхээн күөлгэ баран туутун көрөн кэллэ. Онтон үтэһэлээх балык буһан күнүскү аһылыктарыгар олордулар.
– Тыыллымаҕа бараҥҥын Даркы Дьаакыпка бу малы барытын төннөр. Уонна атаҕар үҥэҥҥин буруйга-сэмэҕэ тиэрдимэ диэн көрдөс, – дьиэлээх дьахтар Ылдьаана санаатын түмүгүн эригэр Тиэхээҥҥэ иһитиннэрэр.
– Оттон оччоҕо Манчаары уолбутуттан ситиһиэ суоҕа дуо? Кимиэхэ да кэпсээмэ диэн сэрэппит буолбат дуо, – Тиэхээн кыынньыбыт сылаас үүттэн сыпсырыйар.
– Кырдьык, ити киһи уолбутун өлөрөн да кэбистэҕинэ көҥүлэ, – эмээхсин эбэн биэрэр.
– Оччоҕо хайдах
