ДАВЛАТ. УРФОН ОТАЖОН

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу ДАВЛАТ - УРФОН ОТАЖОН страница 38

Жанр:
Серия:
Издательство:
ДАВЛАТ - УРФОН ОТАЖОН

Скачать книгу

одам унинг єзи бєлгандай кєрсатишни хоілаб їолади; бундай таїлид уят бєлмайди. Бундай хоіиш, яхши одамнинг ишончли ва оїил іатти- іаракатларига таїлид їилинаётганида анча кучлирої, ва саломатлигини йєїотган ёки буліаваслиги (тез севиб їолувчанлиши), шаробхєрлиги ёхуд їандайдир бошїа мусибатлар туфайли иродасиз, беїарор бєлиб їолган одамга таїлид їилишни эса анчагина кам хоілайдилар. Іикоя їилувчи єзига нолойиї одамга дуч келиб їолганида, ярамас одамга жиддий таїлид їилишни хоіламайди, агар бу ярамас іар їалай нимадир арзигулик иш їилган бєлса, озрої муддатга кєниши мумкиндир. Бундай одамларга таїлид їилишда хикоя їилувчи тажрибасиздир ва унга, єзининг руіий іолати бєйича іурмат їилолмайдиган – іурмат їилса іам, іазил йєсинида іурмат їиладиган – одамларнинг їиёфасини єзидан воз кечиб олиш кятли ва шу билан бирга жирканчлидир.

      – Бу табиий.

      – Демак у єз іикоясида (їиссасида), бизнинг іозиргина Хомер шеърлари борасида айтган фикрларимиздан фойдаланади: унинг баёни іам у, іам бошїа усул билан бєлади, яъни іам таїлид воситасида, іам іикоя їилиш воситасида бєлади, аммо, агар унинг асарини яхлитлигича олинса, таїлид улуши озгина бєлади холос. Ёки мен ноіаїманми?

      – Албатта, ушбу іикоя їилувчида шундай услублар албатта бєлади.

      – Демак, ёмонрої ва бунга єхшамаган бошїасида, у їанча ёмон бєлса, турли-туман таїлидлар шунча кєп бєлади: бундайн іеч нарсадан жирканмайди, кєп сонли эшитувчилар іузурида іамма нарсага эиддий таїлид іузурида іамма нарсага жиддий таїлид їилишга іаракат їилади: яъни, биз айтиб єтганимиздек момаїалдироїїа іам, шамол ва дєл шовїинига іам, єї ва ўилдирак ўичирлашига іам, карнай, флейта (найсимон мусиїа асбоби – тарж.) ва бурўулар – іарїандай мусиїа асбоби садосига іам, яна іатто ит хуриши, їєйларнинг маъраши ва їушларни овозига іам (таїлид їилади).

      Унинг барча баёни товушлар ва ташїи їиёфага таїлиддан иборат бєлади, агарда унда іикоя бєлса іам, жуда оз бєлади.

      – Шундай бєлиши муїаррар.

      – Шунинг єзи, баённинг мен айтиб єтган икки туридир.

      – Іаїиїатан шундай.

      – Бу турлардан бири фаїат озгина оўишга йєл їєяди, ва агар бу баёнга мувофиї уйўунлик (гармония) ва усул (ритм) берилса, уни тєўри їєллайдиганларда деярли бир тахлитдаги мавзун, хушбичим айнан бир бєўин (іижо) іосил бєлади – зеро бу ерда оўишлар катта эмас; усул (ритм) билан іам тахминан шу іолатнинг єзидир.

      – Албатта шундай.

      – Бошїа турда їандай бєлади? У айни їарама-їаршисини, яъни, эшитувчиларга муносиб тарзда таъсир єтказиш учун усулнинг барча турлари ва созликни талаб їилмайдими? Зеро бу ерда єзгаришларнинг турли шакллари бєлиши мумкин.

      – Тєўри.

      – Айниш керак-ки, эшитувчилар іузурларида їандайдир чиїиш їилаётган шоирлар ёки умуман одамлар ушбу баён усулларидан ё буниси ёки бошїасига, ёхуд, ниіоят уларнинг їандайдир берикмасига, мурожаат їилади.

      Бєлса гар кимнинг кори адолат,

      Бошлайди уни бахт сори адолат.

Скачать книгу