yanılıyorsunuz. Kalp yerinde sayıyor.”
“Vallahi sağa kayıyor.”
“Emin ol hazret, kalpte zerrece tebdilimekân yok.”
Ferruh Efendi ellerini göğsünün iki tarafından kaldırmayarak:
“Yanılmıyorum. Çarpıntım acayipleşmiş, solumdan sağıma geçmiş.”
“Hele eğil bir bakayım. Kitabü fi’l-adelü ve’l asab bir şaşırma hadisesi yazar. Yeni hekimler bu garip hadiseyi hiç bilmezler.”
“Nedir o hadise Lokman’ım. Değil mi mekşuf42 sana dermanım?”
“Başını dest-i muayeneme uzat.”
Hasta, başını doktorun titrek ellerine bırakır. Hekim parmaklarının uçları ile yüzü, şakağı, bütün damarları ve sinirleri muayene edip ellerini boynun şahdamarlarından aşağı indirerek:
“Vah zavallı…”
“Ne olmuş?”
“Söylediğim şaşırma hadisesi olmuş.”
“Çabuk söyle ne var?”
“Damar ve sinirlerinde sapıtma var.”
“Aman Rabb’im, ben her işimde doğru yolu tutmuş bir insanım. Sinirlerim nasıl sapıtır?”
“Korkma. Bu his galat-ı muvakkattir, geçer.”
“İşin esasını anlatın peder…”
“Senin anlayacağın, sarsıntı ile başın ziyade sallanmış. Beyninde şiddetli bir zelzele olmuş. Şimdi sinirlere olan tebligatını eskisine göre ters veriyor. Duyguca sağın sol, solun sağ olmuş.”
“Of bittim. Böyle ne hâl olmuşum? Demek ki ben çarpılmışım? Bu duygu çarpıklığı hastalığı insanı kaç günde öldürür?”
“Aman bu söz beni güldürür. Bu hadise uzun ömre sebep olur. Çünkü bu duygu çarpıklı eski hâline döndüğü zaman bütün vücudunun iç aletlerinin vazifelerine bir çalışma gelir. Beden çelikleşir.”
“Aman efendim, oldu aklım zir ü zeber.43 Bu çarpıklık, eski hâle nasıl döner?”
“Bütün sinirlerinin tellerini kırmalı, sonra saz gibi ahenk etmeli. Söyle nerelerin ağrıyor?”
“Belim ile kollarım, kalçalarım, uyluklarım, karnım, bağırsaklarım sızım sızım sızlıyor.”
“At kürkü, çöz uçkuru.
Çevir bana uskuru.”
“Böyle bi-ar ü nikâb
Olmama mâni hicap.”
“Olma öyle mürai
Aç diyorum orayı.”
Doktorun emrine uyarak hasta iç çamaşırlarını çıkarır. Senai Efendi bir avucunu hastanın sırtına, ötekini karnına koyarak:
“Pek titizsin, hem çok lagar44
Semirteceğim seni ahar!
Batna45 bak hayli dolgun,
İlyeteyn46 de solgun.”
“Aman yavaş, gıdıklama
Pek o kadar tırtıklama…”
“Zarar vermez tabip eli,
Kıkırdama olma deli
Daha biraz eğ belini…”
Hasta eğilir. Doktor başparmağını iki davlumbazı üzerindeki orta bel noktasına şiddetle basınca Ferruh Efendi:
“Aman… Aman… Aman…”
“Kımıldama az zaman.”
“Ne olmuş söyle hemen,
Zira hâlim pek yaman.”
“Sagire-i aczin pörsümüş.”
“Aman dikkat tabibim, daha nerem büzülmüş?”
“Kuyunuzun çemberi
Gevşemiş çoktan beri.”
Doktor parmaklarını bu ince vücut üzerinde aşağı yukarı dolaştırarak:
“Adale-i hayatiye-i yemin,
Pek mültehib, ol emin…
Adale-i muştiye-i yesar,
O da pâ-zede-i hasar…
Kebir-i asab var ki işte,
İşte bir teki…
Bulamadım nerede?
Pek büzülmüş öteki.”
“Can kalmamış bende ki
Ha sendeki bendeki
İkisi de pösteki…”
Doktor muayenesinde devam ederek:
“İşte iki psoas…”
“Korkma korkma sıkı bas.”
“Mütemayil, mütekâsil…
Mütevakvak hem korkak,
Neler olmuş, hele bak.”
“Adale-i sagire-i maile,
Ters dönmüş tamamiyle.”
“Aman aman iyi dinle…”
“Asabeyn-i mukarrebeyn-üt-tarafeyn…
Şimdi olmuş mütebaideyn.”
“Çaremi bul aman doktor…”
“Kımıldama sen uslu dur…”
“Her iki nısıf küre-i-zahir,
Kurumuş olmuş tamtakır.”
“Yumuşat, bu vücudumu sulandır.”
“Amma ettin sen de ha koca katır!..”
Doktor, kasıklardan nabız dinleyerek:
“Nabız-ı mağben mühmel…”
“Bende
Mekşuf: Keşfedilmiş, açık, belli. (e.n.)
Zir ü zeber: Karmakarışık, altüst. (e.n.)
Lagar: Zayıf. (e.n.)
Batın: Karın. (e.n.)
İlyeteyn: Kalça. (e.n.)
