кутасан, нимада айблашаётганини билгинг келади. Инсон асабийлашаверганидан сўнг ўзини назорат қила олмай қолади, демак, у айтгиси келмаган гапниям оғзидан гуллаб қўяди. Бу ерда, оғайни, ўз гапиртириш усуллари бор.
Анархистнинг сўзлари рост бўлиб чиқди.
Ютаро Тоданинг ҳам сўроққа бориш навбати келди.
Ўша оқшом Смидович унга каравотни бўшатди ва Ютаро ухлашга ётди. Энди кўзи илинганида, эшик шарақлади ва назоратчи қўлидаги ёзувни ҳафсала билан текшириб, кичкина дарча орқали баланд овозда чақирди:
– Ютаро… Тода… чиқишга!
– Буюмларини олсинми ёки… – қизиқди анархист.
Буюмлари билан дегани бошқа камерага кўчиш ёки отув маъносини билдирарди, қуруқ ўзини чақиришдими, демак, сўроққа эди.
– Сўзлашилмасин! Жуда тилларингга эрк бериб юборибсизлар, – ўшқирди назоратчи, кейин эндигина ўрнидан туриб, либосини тўғрилаётган поручикка буюрди: – Қани, тезроқ ўгирил-чи!
Коридорга чиқишди.
– Деворга юзингни қарат! Қўллар орқага!
Яна сўнгсиз коридорлардан кетишлар, оғир металл зинапоялардан чиқиб-тушишлар бошланди. Назоратчи калит билан қайишининг тўқасига уриб қўяр. Аммо энди поручик бу ишора унинг маҳкумни олиб кетаётгани тўғрисида бошқа назоратчиларни огоҳлантириши эканини аллақачон биларди. Бундай ҳолатда рўпарадан олиб кетилаётган бошқа маҳкумга дуч келинса, тўхтаб юзини деворга қаратиб туриши керак эди. Терговга олиб кетилаётганлар бир-бирларини кўрмасликлари керак эди.
Хлорнинг ўткир ҳиди димоққа урарди. Анча вақт ўтгач, Ютаро Тода ОГПУнинг ички турмахонасини эслаганида, унинг хаёлига гавжум бўлмаган камералар, ўзининг бахтсизликдаги вақтинчалик ўртоқлари, мана шундай туганмас коридорлардаги ўтиш йўллари, минглаб маҳкумларнинг қадамидан ялтираб кетган металл зиналар ва баланд шифтдаги хира лампочкаларнинг сарғиш нури келарди. Шунингдек, бадбўй ва хлорнинг ўткир ҳидига ҳам сира кўникишнинг иложи йўқ эди.
Назоратчи эшиклардан бирининг олдига тўхтадида, букилган кўрсаткич бармоғи билан тақиллатгач, уни очди. Поручикни олдинга ўтказиб, дона-дона қилиб хабар берди:
– Ўртоқ терговчи, маҳкум Ютаро Тода.
Поручик хонада ҳеч нарсани аниқлай олмади. Қоронғиликда устида тўғри айбланувчининг юзига қаратилган лампа турган стол базўр кўринарди. Стол атрофида ўтирган кимсанинг юзи ғира-шира оқариб кўринарди.
– Ўтиринг! – деган овоз янгради.
Ютаро Тода стулга ўтирди. Лампанинг ёрқин нури юзга урарди ва у беихтиёр қўли билан юзини пана қилди.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала,
