Хараҥа сискэ. Урсун
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Хараҥа сискэ - Урсун страница 10
Ити курдук уһуннук кэпсэтэн, тахсан быраһаайдаһан, Аркадийдаах Костя баран иһэр сирдэригэр ааспыттара. Балачча тэйэн иһэн, Аркадий эппитэ:
– Дьэ, Костя, хайдах да мэлдьэһиннэрбэт биир түгэн баар – ол куоласкыт тембрэ. Адьас үүт-үкчү! Онон, чахчы, айбыт аҕаҥ эбит!
Дорҕоону чинчийэр композитор идэлээх Аркадий Самойлов ити этиитэ Костяҕа Миитэрэй айбыт аҕата буоларын чиҥник ытаһалаабыта.
Кэлин Миитэрэй, куоракка киирэ сылдьан, Костяҕа эппитэ:
– Эн мин ааппын ылыммаккын дуо?
Онуоха Костя быһаччы хардарбыта:
– Миитэрэй, бырастыы гын, эн миигин ииппэтэҕиҥ. Эн ааккын ылар кыаҕым суох. Оннооҕор биир сааспыттан бачча буолуохпар диэри ииппит-аһаппыт аҕам Уйбаан аатын да ылыммакка сылдьабын. Ылыннарбын киниэнин ылыныам этэ… Төрүүрүм саҕана аҕам аатын халлаантан түһэрэннэр, «Дьөгүөрэбис» буола сылдьабын. Уларыппаппын… Хайдах ааттаабыттарынан хааллын!
Миитэрэй «һы!» эрэ диэн хаалбыта, салгыы саҥарбатаҕа.
Кини «сүүс сааспар адьас тиийэбин» дии сылдьан, тоҕус уон тоҕус сааһыгар эмискэ нукус гынан хаалбыт. Оҕолоро, сиэннэрэ уҥуоҕун туппуттар. Костя иһиттэр да, көмсө барбатаҕа…
Өлүөн иннинэ оҕонньор олоҕун түмүктүүрдүү оҕолоругар эппит сурахтааҕа: «Эһигини киһи гынаары элбэхтик түбүгүрдүм. Харым күүһүнэн улаатыннардым. Үп-харчы кырыымчык буолан, эһигини үрдүк үөрэхтээбэтим. Ону баалаамаҥ… Арай биир уол оҕону түбэлтэҕэ үөскэппитим үс үрдүк үөрэҕи бүтэрбит дииллэр. Убайгытын кытта билсэр буолуҥ. Онон син биир үөрэхтээх уоллаахпын диэн бу орто дойдуттан барыам буоллаҕа…»
Костя да, кырдьык, сылгыттан төрөөбөтөҕө, кини да атыттар курдук айбыт аҕалаах эбит.
МЭҺЭЙДЭЭҺИН
«Курашов» теплоход Даркылаахтан турбута балачча буолла. Элиэнэ эбэбит, сааскы халаанынан дэбилийэн, сорох арыылары үрдүнэн охсон, бэс ыйынааҕы үрүҥ былыттардаах күөх халлааны урсунугар түһэринэн, киһини эрэ абылыырдыы нэлэһийэр. Бэл өрүскэннээх сүүрүгэ хайа диэки устара да биллибэт курдук. Ол эрээри дьураа буолан көстөр от күөҕэ кытыллар нэстик, оттон чээлэй күөх иирэлэрдээх арыылар чугаһынан элэҥнээн ааһалларын умсугуйа одуулуу турар Костя билэр – кинилэр айаннара сүүрүк хоту. Бу Элиэнэни таҥнаран, ыкса киэһэ Аллан төрдүгэр тиийиэхтээхтэр уонна таас кытылларын кыһарыйа харылыы устар төрөөбүт өрүстэрин өксөйүөхтээхтэр. Оччоҕо айаннара биллэ бытаарыа.
Куоракка олорор, оскуола сэттис кылааһыгар үөрэнэр хороччу улаатан