sytuacji szybko skorzystać z namiotu samorozkładającego się. Producent gwarantował, że można go postawić w czasie krótszym niż minuta. Na wysokości 8 tysięcy metrów, w rozrzedzonym powietrzu i przy temperaturze –45°C dwóm osobom zajęło to około 45 minut. Do dziś nie wiem, czy była to kwestia namiotu, wysokości czy też naszej nieudolności. Ale z tamtej sytuacji wyciągnąłem wniosek: w życiu warto pamiętać o pewnej zasadzie, nazwałbym ją KISS, czyli „Keep It Simple, Stupid” („Nie komplikuj, głupku”).
Namioty z reguły są dwupowłokowe i składają się z zewnętrznego tropiku oraz wewnętrznej sypialni. Taka konstrukcja spełnia kilka funkcji. Po pierwsze, między dwiema powłokami tworzy się warstwa powietrza, która stanowi izolację termiczną – dzięki temu w lecie w namiocie jest chłodniej, a w zimie cieplej. Tropik chroni sypialnię przed deszczem, odchodami ptaków oraz sokami drzew. W sprzedaży dostępne są także namioty jednowarstwowe, ale weź je pod uwagę tylko wówczas, gdy naprawdę będzie ci zależało na zredukowaniu masy.
Najważniejsze, abyś nauczył się rozkładania namiotu przed wyruszeniem na wędrówkę. Gdy w terenie złapie cię burza, na naukę może być już za późno (wyobraź sobie naukę rozkładania namiotu na wysokości 8 tysięcy metrów na Evereście!).
Plandeka biwakowa to płachta wodoodpornego materiału, przydatna do szybkiej budowy prowizorycznego schronienia, w którym można spędzić noc lub po prostu ochronić się przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. W porównaniu z klasycznym namiotem plandeka biwakowa ma kilka zalet.
• Jest lżejsza, co pozwala zmniejszyć masę naszego ekwipunku.
• Jeśli próbujesz rozłożyć namiot podczas deszczu, trudno ci będzie ochronić wnętrze przed zamoknięciem. Prowizoryczne schronienie można zbudować znacznie szybciej i – jako że nie ma podłogi, która mogłaby zamoknąć – deszcz nie stanowi tu żadnego problemu. Dodatkową zaletą jest fakt, że plandeka biwakowa szybciej schnie.
• Dzięki dodatkowym lekkim masztom, szpilkom i nylonowej lince plandekę biwakową można rozstawić na kilka różnych sposobów (patrz ilustracje obok), dzięki czemu można uzyskać większą wszechstronność niż w wypadku namiotu.
• Gotowanie pod plandeką przy padającym deszczu jest proste i bezpieczne.
• Wiele osób woli otwartą przestrzeń – nie jesteś otoczony ze wszystkich stron materiałem i dzięki temu masz bliższy kontakt z naturą.
Plandekę można rozłożyć na kilka sposobów. Najczęściej robi się prowizoryczny namiot (w kształcie litery A, który można rozłożyć na poziomie gruntu lub zawiesić wyżej, w postaci daszka), baldachim, obozowe legowisko, hamak itp.
Prowizoryczne schronienia budowałem w wielu różnych dziwnych miejscach i warunkach – od dżungli po bagna – i zawsze okazywały się bardzo przydatne. Oprócz tego, że można ustawić je szybko, zapewniają także odpowiednie miejsce do pracy mimo padającego deszczu. Nie chronią przed moskitami, ale tę funkcję może przejąć właściwie ulokowane ognisko.
Sen to najlepsze naturalne lekarstwo. Bez niego organizm szybko osłabnie. Jeśli więc jesteś na dłuższej wyprawie, powinieneś poświęcić naprawdę wiele uwagi temu, by się dobrze wyspać. Aby sen był regenerujący, musi ci być ciepło, sucho i wygodnie.
Pierwsza decyzja, jaką trzeba podjąć przy wyborze śpiwora, dotyczy jego wypełnienia. Śpiwory puchowe są ciepłe, a jednocześnie lekkie. Jednak gdy zamokną, tracą część swoich właściwości termicznych – a przyczyną zamoknięcia może być również pot. Bardziej popularne są więc śpiwory z materiałów syntetycznych. Nawet gdy są wilgotne, lepiej trzymają ciepło i szybciej można je wysuszyć. Ale mają też wady – są większe, cięższe i mniej wytrzymałe. Jeśli masz zamiar biwakować w miejscach, w których jest zimno i sucho (na przykład w wysokich partiach gór lub na Antarktydzie), najlepiej sprawdzi się śpiwór puchowy; jeśli temperatury nie spadają aż tak nisko lub wiesz, że grozi ci wilgoć, wybierz śpiwór syntetyczny.
Śpiwory mają różne grubości i należy je dobierać w zależności od spodziewanej temperatury zewnętrznej. Nie ma jednego standardowego systemu opisu skali temperatur, najczęściej jednak stosowana jest skala sezonowa:
• śpiwory jednosezonowe, przeznaczone do wykorzystania w temperaturach powyżej 5°C,
• śpiwory dwusezonowe, przeznaczone do wykorzystania w temperaturach powyżej 0°C,
• śpiwory trójsezonowe, przeznaczone do wykorzystania w temperaturach powyżej –5°C,
• śpiwory czterosezonowe, przeznaczone do wykorzystania w temperaturach powyżej –10°C,
• śpiwory pięciosezonowe chronią nawet w temperaturze tak niskiej jak –30°C, w zależności od modelu.
Należy pamiętać, że wiatr i wilgotne powietrze mają duży wpływ na tak zwaną temperaturę odczuwaną, jeśli więc spodziewamy się takich niekorzystnych warunków atmosferycznych, lepiej zabrać na wyprawę śpiwór o wyższym współczynniku. W zdecydowanej większości wypadków najlepiej sprawdzają się śpiwory trój- i czterosezonowe. Jeżeli śpiwór wyposażony jest w zamek błyskawiczny na całej długości, zawsze możemy go rozpiąć, gdy zrobi się za gorąco.
Śpiwory mogą mieć dwa różne kształty: tak zwane śpiwory mumie (węższe u dołu) oraz prostokątne śpiwory kołdry. Śpiwory mumie są efektywniejsze termicznie, bo dopasowane do anatomicznego kształtu ciała.
Nie wszystkie śpiwory są takie same. Ważne, abyś dobrał odpowiedni rodzaj śpiwora do warunków atmosferycznych.
Koniecznie trzeba pamiętać o tym, że przed wejściem do śpiwora lepiej rozebrać się do bielizny termicznej. Nie kładź się w pełnym stroju, we wszystkich warstwach ubrania – nawet gdy jest naprawdę zimno – z nadzieją, że się szybko ogrzejesz. Śpiwory są efektywniejsze wtedy, gdy pozostawimy w nich wiele kieszeni powietrznych zatrzymujących ciepło i pochłaniających wilgoć. Jeśli zaśniesz, mając na sobie zbyt wiele warstw odzieży, dojdzie do przegrzania organizmu. Zaczniesz się pocić, a ponieważ wilgoć nie będzie miała gdzie odparować, to, co masz na sobie, zrobi się mokre i zaczniesz marznąć. A gdy się obudzisz zmarznięty, nie będziesz miał już więcej ubrań, które mógłbyś na siebie włożyć… Dlatego właśnie przed wejściem do śpiwora trzeba zdjąć z siebie kilka warstw odzieży. Jeśli w nocy nadal będzie ci chłodno, zawsze możesz dodać jeszcze jedną warstwę. To cenna wiedza, którą ja musiałem zdobyć metodą prób i błędów.
Możesz mieć nawet najlepszy śpiwór na świecie, ale bez maty i tak zmarzniesz. Śpiwory zapewniają ciepło dzięki warstwie powietrza utrzymującej się między ciałem a tkaniną. Tej warstwy powietrza nie ma w miejscu styku ciała z podłożem i zimna ziemia dosłownie wyciąga całe ciepło.
