zardzewieje, należy przeczyścić go płótnem szmerglowym, a następnie lekko naoliwić.
W procesie produkcji ostrza są hartowane, czyli poddawane procesowi rozgrzewania i schładzania. Hartowanie metalu sprawia, iż staje się on mniej lub bardziej twardy, w zależności od prędkości schładzania. Im bardziej miękki me-tal, tym bardziej wytrzymały. Jeśli jednak jest zbyt miękki, ostrze nie będzie zachowywało ostrości i będzie się wyginało, co może doprowadzić do złamania, gdy spróbujesz coś nim podważyć. Twardość ostrza mierzona jest skalą Rockwella (jednostki HR). Dobry uniwersalny nóż powinien mieścić się w zakresie 55–62 HR. Jeśli możesz wziąć ze sobą dwa noże, większy powinien być twardszy, dzięki czemu będziesz mógł używać go do podważania bez ryzyka złamania ostrza.
Ostrze powinno być zakrzywione na całej długości. Znacznie ułatwia to cięcie i krojenie, a także ostrzenie. Czubek ostrza powinien być na tyle ostry, by można było bez wysiłku wbić go w drewno. Niektóre noże mają zabezpieczenie między rękojeścią a ostrzem, które nie pozwala dłoni ześliznąć się na powierzchnię tnącą. Nie jest to jednak konieczne, gdyż taki wypadek może się zdarzyć tylko podczas wykonywania kłucia – jeśli używasz noża prawidłowo, nigdy nie powinno do tego dojść.
Zarówno ostrze, jak i głownia (górna część metalowej części noża) powinny być wykonane z jednego kawałka metalu, gdyż jakiekolwiek połączenie tych dwóch elementów osłabia całą konstrukcję. Sama rękojeść musi być wygodna, najlepiej uformowana tak, by dopasowywała się do kształtu dłoni. Drewniane rękojeści można odpowiednio przyciąć i dostosować do swoich potrzeb.
Nóż zawsze powinien być bardzo ostry – zarówno ze względów praktycznych, jak i dla bezpieczeństwa. Tępy nóż, który się ześlizguje z ciętej powierzchni, stanowi jedynie utrudnienie i zagrożenie, a nie pomoc. Ostry wymaga użycia mniejszej ilości siły, przez co zapewnia lepszą kontrolę. Pamiętaj, że nóż, którym nie możesz z łatwością przeciąć papieru, będzie też zbyt tępy, by ciąć drewno.
Tępe ostrze to rezultat nadmiernego zaokrąglenia krawędzi tnącej. Po naostrzeniu krawędź znów powinna być ostra i mieć kształt dłuta. Proces ostrzenia jest pięcioetapowy: zaczyna się od ostrzałki gruboziarnistej, później ostrzy się nóż kolejno na ostrzałce średnioziarnistej, drobnoziarnistej, osełce (ten proces nazywa się wygładzaniem lub honowaniem ostrza) i pasku do ostrzenia. Gdybyś po użyciu ostrzałki gruboziarnistej spojrzał na nóż pod mikroskopem, okazałoby się, że ma duże zęby – jak piła. W dotyku może się wydawać ostry, ale jeślibyś go użył, te drobne ząbki natychmiast by się starły i nóż znów byłby tępy. A przecież chcesz uzyskać brzytwę, nie piłę. Pierwsze ostrzenie tępego noża jest procesem długim – później jednak utrzymanie ostrości nie powinno nastręczać kłopotów.
Przed użyciem ostrzałki należy ją zwilżyć, aby mikroskopijne opiłki nie zapychały nierówności na jej powierzchni. W domu można to zrobić olejem, natomiast w terenie najlepiej użyć zwykłej wody. Pamiętaj, że jeśli raz użyjesz oleju, nie możesz później użyć wody; natomiast jeśli zastosujesz wodę, to ostrzałkę możesz po dokładnym osuszeniu zwilżyć olejem.
Zacznij od nawilżonej ostrzałki gruboziarnistej. Nóż ustaw pod kątem około 10 stopni, ostrzem od siebie. Płynnym ruchem od siebie przeciągaj krawędź noża po kamieniu, starając się, by ostrze miało z nim kontakt na całej swojej długości. Następnie odwróć nóż w taki sposób, aby krawędź była skierowana w twoją stronę, i powtarzaj proces, tym razem ruchem do siebie. Ważne, aby przez cały czas utrzymywać jednakowy kąt.
Gdy krawędź noża będzie już ostra, możesz powtórzyć cały proces na ostrzałce o średniej grubości, a następnie na ostrzałce drobnoziarnistej. W miarę nabierania doświadczenia będziesz mógł bez trudu określić, kiedy nóż już jest naostrzony, ale na początek możesz przyjąć, że wystarczy po około 5 minut ostrzenia na poszczególnych ostrzałkach.
Etapy 1–3 ostrzenia noża należy wykonywać w domu lub w obozie, jako że ostrzałki są ciężkie i niewygodne w transporcie. Natomiast dwie ostatnie fazy – przy użyciu osełki i paska – możesz wykonać bez trudu w trakcie wyprawy. Regularnie wygładzanie noża na osełce i pasku sprawi, że etapów 1–3 nie będziesz musiał wykonywać zbyt często. Warto, abyś nosił osełkę i pasek stale przy sobie.
Gdy ostrze noża zostanie już wygładzone na drobnoziarnistej ostrzałce, należy poddać je wygładzaniu (honowaniu) na osełce. Najlepiej nadaje się do tego gładki ceramiczny pręt. Podobnie jak wcześniej, powinieneś zadbać o to, by utrzymywać stały kąt ostrzenia na całej długości ostrza.
Osełka pozwala uzyskać bardzo ostrą krawędź. Niestety, krawędź ta jest tak delikatna, że z łatwością pęka, tworząc na ostrzu zadziory. Dzieje się tak dlatego, że cieniutki i elastyczny brzeg noża się wygina. Gdybyś teraz zaczął używać takiego narzędzia, ostrze bardzo szybko stępiłoby się ponownie. Właśnie z tego powodu tak ważny jest piąty etap ostrzenia: wygładzanie przy użyciu paska.
Jako pasek do ostrzenia można wykorzystać dowolny kawałek skóry – pasek do spodni sprawdza się tu znakomicie. Wszelkie zadziory usuwaj, przeciągając obie strony krawędzi tnącej noża wzdłuż paska (należy się starać, by nóż był ustawiony jak najbardziej płasko względem powierzchni pasa, aby jej nie uszkodzić). Czynność ta jest dość czaso- i pracochłonna, ale będziesz miał pewność, że nóż, co najważniejsze, nie stępi się zbyt szybko.
Rozbicie obozowiska na podmokłym terenie nigdy nie jest łatwe, ale bez dobrego noża staje się zdecydowanie trudniejsze.
Noże o stałej głowni (nierozkładane) powinny być przechowywane w solidnej pochwie, która pozwoli na bezpieczny transport, czy to przy pasku, czy w plecaku. Nóż powinien znajdować się w pokrowcu zawsze, gdy nie jest używany. Musisz pamiętać, gdzie się w danym momencie znajduje – może być przytroczony do paska lub też bezpiecznie schowany w plecaku. Nie możesz dopuścić, by trafił w ręce osoby, która nie wie, jak go bezpiecznie używać (lub też celowo chce użyć go w złych zamiarach), ani też nie wolno ci go zgubić. Powinieneś myśleć o sobie jako o powierniku niebezpiecznej broni i traktować nóż z taką samą troską i odpowiedzialnością, z jaką żołnierz dba o swój karabin. Prawdziwi mężczyźni nie obnoszą się z bronią – zachowują dyskrecję i mądrze z niej korzystają, gdy jest to rzeczywiście konieczne.
Wyjmując nóż z pochwy, trzymaj pochwę od strony, z której znajduje się tępa krawędź noża. Nigdy nie przeciągaj palcem po jej krawędzi – ostry nóż może ją przebić i w rezultacie się zranisz.
Podając nóż innej osobie, ostrze trzymaj zawsze skierowane w dół i w twoją stronę. Nigdy nie chodź z nożem wyjętym z pochwy. W trudnym terenie bardzo łatwo możesz
