wiedziałam, że wie. Podała mi smycz na zawieszkę z imieniem, kazała podpisać się pod formularzem, aż w końcu powiedziała coś, co ugruntowało mnie w przekonaniu, że wie:
– Czy chciałabyś, by ktoś cię zaprowadził na miejsce szkolenia?
Subtelnie, co? Wiele osób nie odczyta nic dziwnego w takim przekazie. Jeszcze z sześć tygodni temu też bym tego nie zrobiła. Ale teraz potrafię dostrzec takie niuanse.
Zastanawiałam się, skąd ona może wiedzieć. To chyba musi być napisane na liście nazwisk. Kaitlyn Thomas, lat piętnaście, doświadczenie zawodowe – ślepa.
E tam, walić to. Spojrzałam prosto w jej oczy – tak, zrobiłam to; spojrzałam dokładnie prosto w jej oczy – i powiedziałam:
– Nie, dziękuję.
Po czym odwróciłam się i odeszłam pewnym krokiem. Głowę miałam odrobinę przechyloną, dzięki czemu mogłam cokolwiek dostrzec wokół rozmazanej plamy w centrum widzenia. Robiłam to od lat, długo przed diagnozą, długo przed pojawieniem się słowa „ślepa”. W czasach, gdy myślałam, że wszyscy wokół widzą świat tak jak ja, czyli dawno przed tym, jak usłyszałam o chorobie Stargardta, kiedy to mama usiadła na moim łóżku, płacząc, a wszystko wokół zamieniło się w wielkie gówno.
Po przejściu mniej więcej połowy holu zdałam sobie sprawę, że właściwie nie wiem, dokąd idę, ale szłam tak pewnie, że stanęłam dopiero, gdy miałam okazję skręcić za jakimś rogiem. Oparłam się o ścianę i otworzyłam materiały szkoleniowe, które otrzymałam w zeszłym tygodniu. Wszystko było jaskrawe, pełne wykrzykników i pokryte błyszczącym laminatem, jakby ludzie, którzy przygotowali te materiały, nie dopuszczali myśli, że ktoś, kto będzie je czytał, może nie być EKSTRAŚNIE PODJARANY swoim stażem w UKB. Każda strona wrzeszczała: MASZ SZCZĘŚCIE, ŻE TU JESTEŚ! GRATULACJE!
Proszę cię. Nawet jeśli chciałabym pracować w telewizji, czytać jakieś niusy czy coś, to nie biegłabym do studia jak narwana idiotka. Na litość boską, to staż dla piętnastolatków. Będę przez dwa tygodnie robiła herbatę, siedziała na głupich zebraniach, no i może uda mi się zgapić jakiegoś celebrytę w windzie. Wtedy będę szczęściarą.
I żeby było jasne: ja wcale nie chcę tu być. Już zaliczyłam staż, pomagałam cioci Ninie w jej salonie piękności. A ponieważ to ona była właścicielką, mogłam tam naprawdę wiele się nauczyć: od tego jak prowadzić biznes po techniki ścinania włosów. Wtedy moim marzeniem było zostać pracownicą takiego salonu. To był plan, którym naprawdę się jarałam.
Ale teraz tracę wzrok, a to przecież oznacza, że nie nadaję się do układania fryzur czy pielęgnacji paznokci. W efekcie szkoła anulowała mój staż, przenosząc mnie w zamian do programu UKB, choć mnie nikt nawet nie zapytał o zdanie. A zachowywali się tak, jakby zrobili coś wspaniałego, za co powinnam być wniebowzięta i pełna wdzięczności. Mówili:
– Ilu nastolatków w twoim wieku dostaje taką okazję, Kaitlyn?
Byłam na tyle głupia, że potrzebowałam trochę czasu, by skumać, że im chodziło tylko o zaliczenie wymogu, postawienie iksa w odpowiedniej kratce. Wysłali do udziału w programie UKB kogoś niepełnosprawnego i teraz mogą się tym chwalić na prawo i lewo. Nikogo nie obchodziło, że mnie nie kręci telewizja; nigdy nie miałam parcia na szkło, a przez wszystkie lata szkoły byłam przeciętniakiem i świetnie się z tym czułam. Nigdy nawet nie planowałam iść na studia. Parłam dziarsko do przodu, będąc całkiem szczęśliwa, że mogę wprawiać się w paznokciach czy farbowaniu rzęs.
No to jestem. Ta ślepa. Iks w kratce. Nawet jeśli widzę jeszcze całkiem dobrze i nie potrzebuję czyjegoś ramienia, białej laski czy jeszcze czegoś innego.
Ostatniego wieczoru zrobiłam sobie niebieskie pasemko. Wygląda świetnie. To taki elektryzujący odcień niebieskiego. I zrobiłam to sobie sama, nad zlewem w kuchni, używając jednego z barwników Schwarzkopfa, jakie moja koleżanka Avani dała mi na Gwiazdkę. To pasemko było jedną z najlepszych rzeczy, jakie zrobiłam w życiu. Mama o mało nie zemdlała, no ale co mogła zrobić. To moja głowa, moje włosy, moje życie. A teraz to pasemko jest pierwszą rzeczą, którą ludzie sobie wyobrażają, gdy myślą o mnie; jestem po prostu dziewczyną z niebieskim pasmem włosów.
Zaczęłam wertować materiały szkoleniowe, aż natrafiłam na stronę TWÓJ PIERWSZY DZIEŃ!, z grafikiem zajęć, godzina po godzinie. Wynikało z niego, że teraz powinnam pojechać na dziewiąte piętro, gdzie jest jakieś szkolenie z bezpieczeństwa i higieny pracy. Super. Brzmi inspirująco. Bezpieczeństwo i higiena przynoszenia kawy. Nagle przez głowę przemknęły mi naprawdę przerażające myśli: a co, jeśli na szkoleniu będzie mowa o mojej przypadłości? A co, jeśli powiedzą wszystkim, że jestem niewidoma i że wszyscy muszą zawsze się upewniać, czy akurat nie wpadam na drzwi albo coś? O Boże. O Boże. Wszyscy wtedy spojrzą na mnie i pomyślą sobie: „Ta dziewczyna jest tu tylko dlatego, że jest niewidoma, biedulka”.
Czy powinnam wtedy wyjaśnić im, że nie jestem właściwie niewidoma, i ich wszystkich zaskoczyć? Mogłabym powiedzieć: „Cóż, jeszcze nie jestem niewidoma”, a wtedy wszystko stałoby się jeszcze bardziej dziwne, bo ani oni nie chcą wiedzieć, ani ja nie chcę tego mówić.
Jak ludzie słyszą „niewidoma”, to na ogół myślą o ciemności. Zamykają oczy i wyobrażają sobie, że to właśnie tak wygląda. Właściwie powinno się mówić, że mam „zaburzenia widzenia”, to znacznie bardziej precyzyjne, ale nikt tego nie robi, a większości ludzi nawet nie obchodzi różnica, jaka jest między tymi pojęciami.
Całkiem lubię określenie „osoba z zaburzeniami widzenia”. To takie melodyjne. Mówiąc to, w powietrzu kreśli się wirtualny znak zapytania, w przeciwieństwie do urwanego i jednoznacznego „ślepa”.
Jeśli kiedykolwiek będę musiała się komuś przedstawić i wyjaśnić mu te wszystkie Stargardty – a wiem, że taki dzień kiedyś nastąpi – będę musiała powiedzieć, że „mam zaburzenia widzenia”. Może któregoś dnia na tyle mentalnie ogarnę to całe ślepnięcie, że będę mogła mówić o nim bez trzęsących się rąk, głosem, który się nie łamie, nie robiąc innych rzeczy, które zdradzałyby mój niepokój.
Ale nie dziś. Błagam, nie dzisiaj.
Westchnęłam, zamykając materiały szkoleniowe i wsadzając je pod pachę. Na podstawie ruchu grupek mężczyzn w garniturach oceniłam, gdzie może znajdować się winda. Przed trojgiem zamkniętych drzwi do szybów wind gromadził się tłum. Kątem oka znalazłam wolne miejsce, w którym mogłabym stanąć…
Szit. Wlazłam na kogoś. I to nie było małe szturchnięcie, wpadłam na kogoś całym impetem.
– Przepraszam – powiedziałam tak od niechcenia. Taki zwykły błąd. Po prostu wpadłam na kogoś, nie żebym była ślepa, ha, ha, ha.
– Nie ma sprawy – odpowiedział.
Wyglądał dziwnie znajomo. Może jest sławny? Albo troszkę sławny? Właściwie to nie wyglądał na tyle dobrze, by być bardzo sławnym. Prędzej jest tutaj z tego samego powodu co ja, więc zapytałam go, czy wybiera się na szkolenie, ale on tylko spojrzał na mnie zmieszany.
– Nie. Nie idę. Nikt mnie dziś nie szkoli
