ma problemy z pamięcią i koncentracją. O zależności między infekcjami a demencją wspomina raport opracowany przez patologa dr. Alana B. MacDonalda, który wykonał biopsje mózgów pacjentów szpitala McLean Hospital (jednostka zależna od Harvard University), u których potwierdzono chorobę Alzheimera. Przeprowadzone przez niego analizy PCR wykazały, że u siedmiu osób na dziesięć w mózgach wykryto DNA bakterii Borrelia burgdorferi – tych, które wywołują chorobę z Lyme. Dr MacDonald odkrył biofilmy, jak również inne gatunki bakterii Borrelia, takie jak Borrelia miyamotoi, u pacjentów z problemami neurologicznymi, a dr Judith Miklossy opublikowała wiele prac dotyczących roli, jaką odgrywają infekcje wywołane przez krętki w chorobie Alzheimera. Wyniki powyższych badań w 2016 roku zostały poparte przez naukowców z Drexel University, którzy znaleźli bakterie borrelii w biofilmach, podczas wykonywania autopsji mózgów pacjentów z chorobą Alzheimera. Inni badacze otrzymali podobne rezultaty, wskazując na chorobę z Lyme oraz inne infekcje. Okazuje się, że im wyższy jest wskaźnik infekcji (IB), tym większe ryzyko zachorowania na alzheimera. Jednak w tym kontekście brane są pod uwagę również inne czynniki. Dowiedzieliśmy się, że pacjenci uskarżający się na przewlekłe dolegliwości związane z chorobą z Lyme i jej koinfekcjami byli narażeni na długotrwałe działanie metali ciężkich, takich jak rtęć czy ołów, a niektórzy na aluminium. Kontakt z metalami ciężkimi może powodować problemy z pamięcią czy koncentracją, a także zwiększoną produkcję wolnych rodników, które mogą przyczynić się do rozwoju stanów zapalnych w organizmie.
Codziennie każdy z nas jest również narażony na kontakt z otaczającymi nas setkami środków chemicznych, które rozpuszczają się w tłuszczach, dzięki czemu trafiają do mózgu, gdzie wpływają na przebieg procesów poznawczych. W piśmie wydawanym przez American Medical Association (JAMA) w 2014 roku naukowcy opisali, że w mózgach ludzi ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera wykryto pestycydy – wiemy, że toksyny środowiskowe zarówno u osób cierpiących na infekcje, jak i u tych, które się z nimi nie zmagają, stymulują rozwój procesów zapalnych, powodujących w przypadku alzheimera produkcję amyloidów (nierozpuszczalnych białek, które w wyjątkowych przypadkach mogą przyczynić się do powstania chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego). W artykule opublikowanym w piśmie „Journal of Alzheimer’s Disease” w 2015 roku wskazano, że z chorobą Alzheimera kojarzone są nie tylko bakterie i wirusy, z którymi mamy na co dzień kontakt, ale również szkodliwe dla naszego organizmu cząsteczki toksyn, które są połączeniem węglowodorów, siarczanów, azotanów oraz metali ciężkich – badacze podejrzewają, że to właśnie one wpływają na rozwój chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego.
Czy choroba z Lyme i jej koinfekcje, toksyny środowiskowe i metale ciężkie mogą być niektórymi czynnikami wywołującymi poważne problemy z pamięcią i koncentracją kojarzone bezpośrednio z chorobą Alzheimera? Ludzie, którzy prowadzą siedzący tryb życia i/lub mają cukrzycę/nietolerancję glukozy oraz zaburzenia snu, są również w grupie ryzyka. Jeżeli dodamy do tego pacjentów z niezdiagnozowanym niedoborem witaminy B12 (co możemy sprawdzić, wykonując badanie krwi oznaczające jej poziom), kwasu metylomalonowego i homocysteiny i/lub pacjentów cierpiących na niedoczynność tarczycy, mamy wystarczająco dużo przyczyn epidemii demencji w ogólnej populacji.
Widziałem starszych pacjentów ze zdiagnozowaną demencją, z deficytami poznawczymi, którym przepisano leki na alzheimera takie jak Aricept i Namenda. Spowolniły one (ale nie cofnęły) postęp choroby. Ale miałem również do czynienia z pacjentami, u których doszło do zauważalnej poprawy funkcjonowania poznawczego po wdrożeniu u nich leczenia przewlekłych infekcji odkleszczowych – usunięto rozpuszczalne w tłuszczach toksyny przy użyciu glutationu, rtęć, ołów i aluminium za pomocą doustnych czynników chelatujących; kontrolowano poziom cukru; zapewniono dobry sen w nocy oraz zidentyfikowano i wdrożono leczenie niedoborów witaminy B12 i/lub niedoczynności tarczycy. Dlatego właśnie uważam, że zidentyfikowanie wieloczynnikowych przyczyn chorób przewlekłych stanowi obecnie najważniejszy paradygmat w medycynie. Może przyczynić się do zmniejszenia wciąż rosnących kosztów opieki zdrowotnej, przynieść ulgę i rozwiązać tajemnicę przewlekłej choroby z Lyme i innych przewlekłych dolegliwości.
Skąd mogę wiedzieć, czy mam chorobę z Lyme i inne infekcje odkleszczowe?
Na całym świecie istnieją setki gatunków bakterii borrelii, zatem jeżeli mówimy o „chorobie z Lyme”, to tak naprawdę mamy na myśli całą grupę chorób wywoływanych bakteriami w kształcie krętków. Na przykład jeżeli zauważysz u siebie rumień wędrujący (EM), typową wysypkę w kształcie koła kojarzoną bezpośrednio z chorobą z Lyme, mógł ją wywołać więcej niż jeden gatunek bakterii borrelii.
Chociaż choroby z grupy boreliozy nie powinny występować w pewnych częściach północnych Stanów Zjednoczonych, dr Kerry Clark znalazł u pacjentów z tych terenów DNA bakterii Borrelia burgdorferi sensu lato, jak również innych gatunków, na przykład B. americana i B. andersonii. Chociaż większość rumieni wędrujących wywoływanych jest bakterią Borrelia burgdorferi (odpowiadającą za chorobę z Lyme), inne gatunki bakterii z rodziny Borrelia, takie jak Borrelia sensu lato mogą powodować wysypkę przypominającą rumień wędrujący występujący na środkowym wschodzie – jak m.in. STARI (Southern tick-associated rash illness) i dur powrotny. Bakteria Borrelia miyamotoi może również powodować wysypkę. Standardowe badanie krwi mające wykluczyć lub potwierdzić chorobę z Lyme może nie wychwycić tych wszystkich gatunków.
Infekcje odkleszczowe są również przyczyną innych rodzajów wysypki. Ostatnio odkryty gatunek Borrelia mayonii może powodować rozprzestrzeniającą się plamistą wysypkę, która nie jest typowa dla przewlekłej choroby z Lyme. Może wystąpić naciekowa wysypka w kolorze fioletowym, która w ekstremalnych wypadkach przechodzi w zanikowe zapalenie skóry (acrodermatitis chronica atrophicans – ACA) wywoływane przez gatunki borrelii spotykane najczęściej w Europie (Borrelia afzelii) oraz wysypki, które towarzyszą chorobom odkleszczowym takim jak bartoneloza, przyczyniające się do powstania podłużnych śladów w różnych częściach ciała. Inne infekcje odkleszczowe, takie jak erlichioza, mogą powodować plamkową (płaską) lub grudkowo-plamkową (wypukłą) wysypkę i rzadko niewielkie, czerwone wybroczyny, jak przy gorączce plamistej Gór Skalistych lub innych schorzeniach z tej grupy. Żadna z tych wysypek nie jest od razu kojarzona z infekcją odkleszczową (chociaż bakteriami bartonelli można zarazić się przez chorobę kociego pazura, przenoszą je również wszy, czarne muchy, muchy piaskowe czy pchły; więcej na ten temat w rozdziale 5).
Mimo wszystko niewielu ludzi widziało wysypkę po ugryzieniu kleszcza. Mniej niż połowa ludzi wystawionych na kontakt z chorobą z Lyme miała jakąkolwiek wysypkę, a nawet jeżeli, to zupełnie nie rzucała się ona w oczy. Może wyglądać jak jednolita czerwona plama przypominająca bakteryjną infekcję skóry – zapalenie tkanki łącznej (cellulitis) czy reakcję na ugryzienie pająka, przez co może być źle zdiagnozowana i w konsekwencji nieprawidłowo leczona.
Choroba z Lyme bardzo często pozostaje nierozpoznana. Opracowałem kwestionariusz Horowitza (Horowitz Lyme-MSIDS Questionnaire, HMQ) – ankietę dotyczącą objawów, dzięki której można określić prawdopodobieństwo tego, czy pacjent został zarażony chorobą z Lyme bądź inną chorobą odkleszczową i czy to właśnie one leżą u źródła jego przewlekłych dolegliwości. Bez tego narzędzia wiele istotnych wskazówek mogłoby ujść mojej uwadze, a czasami to właśnie one są kluczowym elementem koniecznym do postawienia właściwej diagnozy. Ten kwestionariusz wprowadziliśmy po raz pierwszy w moim gabinecie kilka lat temu. W 2016 roku
