trek? Punt nommer twee: Met plaasmoorde is jy outomaties tot by jou ore in die politiek in. Hierdie storie gaan dadelik as ’n swart-wit-ding gesien word.”
“Ja, oukei, Jan, natuurlik.” Mac kyk vlugtig na Boeries, interpreteer sy jong kollega se grootoog-staar as ondersteuning, en rig hom weer met oorgawe tot Jan. “Maar ten minste het ons hier te make met mense wat nie roof en moor om hul eie gatte te verryk nie. Hier het ons vir ’n slag ’n bietjie van ’n ander spin op die bôl.” Die troebel blik waarmee Jan na hom luister, laat Mac effens stoom verloor. “Oukei, oukei, vang moet ons hulle vang,” sê hy, en vervolg met heelwat minder bravade: “Ek meen, wat hulle doen, is onwettig …”
“Dis die punt, Mac!” Jan speel weer besluiteloos met die sigaretboksie, haal dan een uit en steek aan. “Dis die punt. Wat hulle doen, is onwettig. En omdat daar ’n moerse klomp mense is wat soos jy daaroor dink, gaan ons die vark in die verhaal wees wanneer ons hulle vang.”
Mac sak afgehaal terug in sy stoel, loer van onder sy mus se rand na Jan. “Jy weet darem hoe om op iemand se bêterie te pie,” mompel hy. “Maar dis mos nou nie iets wat ek daar buite sal loop staan en rondvertel nie.”
Jan Doep vat ’n diep teug aan sy sigaret en blaas die rook ingedagte na die plafon. Boeries skuif tot op die punt van sy stoel, sy hande op die punte van die armleunings. Hy kyk afwagtend na Mac, dan na Jan, en toe geeneen van hulle blyke gee dat hulle op hom ag slaan nie, staan hy op. Dis moeilik om die jongste te wees! Hy stap met die verslag teen sy ken na ’n kennisgewingbord met foto’s, verslae en sketskaarte van misdaadtonele. Hy buk effens om een van die foto’s te ondersoek, die liggaam tussen vaal wintergras, half onder ’n lae tamariskbos. Hy weet waarna hy kyk – die lyk van die meisie wat onder die Merriespruit-slikdam gekry is. Sy moes min of meer so oud soos sy suster, Baby, gewees het. Fokkit, Baby met haar lyf wat nou so uitskiet en daardie oordosis hormone. “As daardie Kruis-ouens eerder hierdie etter wil bykom …” Hy druk met ’n wysvinger op die foto, draai om na Jan en Mac, maar bedink hom dan. Hy staan nog ’n paar tellings na die foto en kyk. “Hof onder die Kruis klink soos die Aryan Brotherhood,” sê hy dan.
Jan druk die halfgerookte sigaret tot ’n vraagteken in die asbak, tussen ’n hoop ander vraagtekens. Hy staan stram op en hink om die lessenaar om langs Boeries te gaan staan. Hy sit ’n hand op sy skouer. “Ou seun,” sê hy vaderlik, “daardie skarminkels waarvan jy praat, is ’n tronkbende. Hierdie spul is baie meer gesofistikeerd en met ander doelstellings en metodes. En hulle maak bitter min foute.” Hy vat die verslag by Boeries. “Kyk hier,” hy blaai deur die verslag en tik dan met sy vinger op ’n bladsy. “Volgens die voetspore is selfs hulle skoene dieselfde. Hi-Tec-stapstewels wat jy in enige winkel kan koop. Die kar se bande is standaard Firestones vir ’n vier-by-vier, niks snaaks nie. Dalk ís dit nie eers ’n vier-by-vier nie.”
“En die klagstate op die bors?” vra Boeries.
“Dis van gewone karton wat jy in enige boekwinkel koop. Die ink is Penguin Indelible, swart. Geen vingerafdrukke nie.” Jan gaan sit, haal weer ’n Gunston uit die pakkie op die lessenaar en sit dit onaangesteek in sy mond. “Kon die drywer vir ons ten minste ’n beskrywing van hulle klere gee? Behalwe dat dit swart was?”
Mac tel sy voet op sy knie. “Hy sê nog steeds nie veel nie,” sê hy. “Ek glo nie hy kan onthou wat hy self aangehad het nie.”
“Watse wapens het hulle gehad?”
“Hy weet nie baie van skietgoed nie,” sê Mac, “maar uit wat hy beskryf, moes dit semi-outomatiese aanvalsgewere gewees het, hè, Boeries?” Hy draai om om met Boeries oogkontak te maak, swaai dan weer terug. “Uzi’s of so iets. Volgens hom het elkeen ’n pistool en ’n mes ook gehad.”
Jan haal die sigaret uit sy mond en tik met die agterkant op die lessenaarblad. “Kêrels, hierdie is nie sommer net ’n gang nie. Wat julle beskryf, klink na iets uit ’n FBI-fliek, ’n soort Swat-span of so iets.”
Die ander twee sê niks, hou net Jan se tikkende sigaret dop.
“Is die ander drie slagoffers al geïdentifiseer?” vra Jan.
“Nog nie,” sê Mac, “maar hulle is beslis onwettige immigrante.”
“Twee Zimbabwiërs en een Mosambieker,” sê Boeries, bly vir die geleentheid om ’n bydrae te maak.
“Ons is in kontak met Buitelandse Sake,” sê Mac. “Hulle kyk of hulle meer kan uitvind.”
“Ai.” Jan vee met sy hand oor sy gesig. Hy draai skuins in sy stoel sodat hy by die venster kan uitkyk, sy oë op die spits dak van die Oppenheimer-teater se baksteen-kloktoring wat tussen die ander geboue in Welkom se sakesentrum uitsteek. “Ai.” Hy tik met die sigaretfilter op die lessenaarblad. “Agter hulle sit ook iewers weer ’n klomp gesiglose bliksems wat alles organiseer. Ek dink nie hierdie drie kon alles self beplan het nie.”
Boeries kom sit weer en hou sy hande na die verwarmer uit. “En die vyf by die St. Helena-myn?” vra hy en kyk skuins op na Jan.
“Dit is dieselfde spul wat dit gedoen het, geen twyfel nie. Daardie plek is so verlate,” Jan wikkel sy skouers, “dat niemand iets gesien het nie.” Hy haal ’n groen Bic-aansteker uit sy hemp se bo-sak en beduie daarmee na sy twee kollegas. “Dieselfde met die moorde in Jo’burg, dieselfde spul.” Hy laat die vlammetjie opspring, beduie na die Gunston in sy mond. “Boeries, ek wil niks van jou oupas se siektes hoor nie, dis my longe dié.” Hy steek aan en blaas die rook na die plafon, dié keer sonder om te hoes.
Buite huil die suidewind. Al drie polisiemanne kyk ’n rukkie deur die venster na die vlae rooi sand en tuimelende papiere in die straat. Dan draai Jan terug en kyk na Boeries. “Wat het in any case van hom geword?” vra hy.
Boeries kom agter Jan praat met hom. “Van wie?” vra hy verward.
“Jou oupa, Boeries, die een met die taaisis. Het hy hom ook doodgerook soos die ander een?”
Die jong man se gesig verhelder. “Nee, Super, hy het nie gerook nie,” sê hy stroperig. “’n Bus het hom getrap.”
Jan loer deur die rook na hom. “Nou wat de hel het dit met my rokery te doen? Of was jy net lus vir kak praat?”
“Nee, niks nie, Super. Dis net dat die busbestuurder besig was om ’n sigaret aan te steek en toe sien hy nie my oupa wat oor die pad geloop het nie.”
Sonder om sy blik van Boeries te laat wyk, haal Jan die sigaret uit sy mond en tik met die filter op die lessenaarblad. “Mac,” sê hy dan gedrae, “vat hierdie mannetjie hier uit, voordat ek hom moer.”
Die twee speurders skop hul stoele met groot gebaar agteruit en maak asof hulle vreesbevange uit die kantoor wil storm.
“Wag!” roep Jan hulle terug. “Mac, ek dink jy moet weer uitry na oom Gys se plaas. Vertel hulle van Elliot, dis nou te sê as hulle nog nie weet nie. Maar hulle het intussen dalk aan nog iets gedink.”
“Dalk kry ek weer ribbetjie, of skaapboud met rys en aartappels.”
“As jy nou ’n slim poot wil wees, bel en maak ’n afspraak vir môre net voor middagete. Jou kanse vir skaapboud is dan goed.”
“Ek moet seker saamgaan?” vra Boeries hoopvol.
“Jy, mannetjie, gaan saam met my,” sê Jan. “Ons gaan ook na ’n plaas toe, net ’n ander een.”
“Nee,
