Landbou-unie se veiligheidsafdeling.” Jan krap op sy lessenaar rond, die sigaret skeef in sy mondhoek, die rook lastig in sy linkeroog. “Ag, hel, waar is dit?” sê hy geïrriteerd, haal ’n stuk papier onder die asbak uit. “Hy is ’n meneer Danie Ferreira en sy plaas is …” hy hou sy leesbril los voor sy oë, “Magdalena, anderkant Bothaville.”
“Boer hy met skape?” vra Boeries.
“Hoe moet ek weet? In daardie wêreld is jou kanse beter vir kaboemielies.”
“Wat is dit?”
“As jy nie weet wat dít is nie, lyk dit vir my jou pa is wragtig ’n ryk myner! Ons ry môreoggend agtuur.” Jan staan op en haak sy windbaadjie van die stoel se leuning af. “Kom eers kantoor toe en dan ry ons van hier. Soek vir ons ’n kar uit, een met ’n heater wat werk.”
10
Kris Freislich ry versigtig met die rooi Ford Big Six in die enkelmotorhuis in. “Ek gaan nog die kar krap met Stien se stront wat die plek so vol staan,” brom hy vies. “Kan sy nie haar rubbish op ’n ander plek bêre nie?”
Die Ford is vir Kris belangrik, dit was die eerste kar wat hy nuut gekoop het – en hulle het saam oud geword.
Hy klim steunend uit, trek sy maag in om tussen die motor en sy vrou se bokse deur te skuur en sy groen kossak uit die Ford se bak te kry. Voordat hy die groen garagedeure toemaak, bekyk hy eers weer die kar: Uit die boks vir R2 500 cash en kontant in ’72. Sy het nog nie ’n dag se moeilikheid gegee nie, gebruik nie ’n druppel olie nie en haar exhaust brand nog spierwit. Jy moet net wegbly van unleaded af. “En jy kan haar maar floor, ou Pavement,” sê hy vir die bruin Afrikahond wat om sy bene kom draai het. “Ou Whitey van die paintershop met sy Alfa se moer. Hierdie yster spin nog op teer, tot in derde rat.”
Hy vee ’n denkbeeldige stoffie van die motor se rooi modderskerm af en laat sy oë waarderend oor die voertuig gaan. Hy gee haar ’n kloppie op die dak. “Glad nie sleg vir ’n ou lady van byna veertig jaar nie.”
Sy oë vang sy beeld in die spieël van die deur van ’n stukkende hangkas wat voor die Ford teen die muur staan, die grys borselkop, die uitgesakte gesig. Vroeër dae het hy sy hare agteroor gekam in ’n blink ducktail, veral Saterdagaande wanneer hulle met die motorbikes na die session by Swallows is – om die sheilas te tjaaf en vir ’n lekker fight of twee met die gangs van Odendaalsrus of Welkom. Al wat oorgebly het van daardie agteroorgekamde golwende goue kuif is ’n paar yl stokkieshare wat sukkel om plat te lê. Die plooie in sy gesig en nek en sy verbleikte hangsnor probeer hy miskyk. Hy draai hom dwars en beskou die boepie wat vinnig besig is om ’n pens te word. Hy trek sy maag in en bekyk sy beeld krities.
“Nie sleg nie,” sê hy vir sy spieëlbeeld. “As ek net van hierdie bleddie pens ontslae kan raak.”
“Kris, wat staan jy hier soos ’n simpel ding waarvan die broek wil afval met jouself en gesels?”
Hy swaai om. “Demmit, Stien, moet my nie so bekruip nie, vrou! Daar is te veel gehijackery in driveways deesdae.”
Stien bekyk die twee gebarste betonstroke wat van die motorhuis na die skeefhangende draadhek loop. “Gmf! Nou nie juis ’n driveway hierdie nie. Ek sien nie die buurvrou nie, so, wat se gepensintrekkery is dit? Daai is ’n bierpens, en niks help nie, jy sal moet minder suip.”
Kris bekyk die vrou van hom wat weier om grys te word. Haar hare is nou wel elke maand ’n ander kleur, maar nooit grys nie. Sy staan met ’n pakkie Lexingtons en ’n boksie vuurhoutjies tussen duim en ringvinger vasgeknyp, ’n brandende sigaret tussen die middel- en wysvinger van dieselfde hand. Om te sê sy het heelwat gewig aangesit sedert die Swallows se dae sou gevaarlik wees, maar sy sal wragtig nie meer op ’n Harley se agtersitplek pas nie!
Kris sit sy een arm om haar skouers en beduie met sy hand. “Stien, ou lief,” sê hy, “ek staan so en kyk na al hierdie rubbish van jou. Dit staan die hele bleddie garage vol, netnou krap ek die Ford se verfwerk.”
“Dis g’n my rubbish nie,” sê Stien ontstoke. “As jy daardie hangkas se deur regmaak, wat jý des dinges geval het, kan ons dit teruggee vir Mike-hulle.”
“Ja, wel, nes ek tyd kry.” Hy trek die pakkie sigarette en vuurhoutjies tussen haar vingers uit en steek een op. “Was bietjie besig gewees die afgelope tyd.”
“Waarmee nogal? Visvang saam met Kassie?”
“Ek het baie werksdruk, Stien, moet jy nie ook nog neuk nie. ’n Skofbaas se werk is nie maklik nie.”
“Jaa, Kris Freislich, al wat jou deesdae nog druk, is jou belt.”
“En daardie ou stukkende wasmasjien? En die grassnyers? Die goed is moer toe, Stien. Een van die dae krap ek die Ford regtig en dan is daar moeilikheid.”
“Moet my nou nie die hel in maak nie,” sê Stien en beduie met die sigaret. “Ek lek jou agterent al vir ’n jaar om Kassie se bakkie te kry en al die gemors weg te ry ashoop toe. Maar jy,” sy druk ’n wysvinger teen Kris se bors, “wou eers die goed se motors uithaal om go-carts te bou vir die myn se Krismispaartie.”
“Ja, wel, ek het nog net nie sover gekom nie. Vandat ek skofbaas is …”
“Man, te hel met die skofbaas-storie! Dit was drie jaar terug se Krismis.”
Hy maak die houtdeure toe en druk die groot slot deur die skuifknip, sit sy arm om Stien se skouers. “Aag, ou lief, kom ons stap huis toe. Net môre haal ek die motors uit en smyt die gemors weg. Is daar Klippies?” vra hy toe hulle die kombuis instap.
“Ja, gooi vir my ook maar een, met Coke.” Sy stap stoof toe en gooi ’n koppie bruinerige poeier – haar “geheimenisse” – in ’n pot boontjiesop. “Kris, julle moet die Trippel-S se enjin nou regkry. Ek loop my gat af so sonder ’n ryding. Jy weet hoe ver is alles van hier af.”
Hy haal ’n klomp sweisstawe saam met die leë koffiebottel en kosblik uit die groen kossak en sit dit bo-op die yskas neer.
“En dit?” vra sy oor haar skouer terwyl sy die sop roer.
“By ou Keppies by die boilershop gekry vir die raam van die go-cart. Is die kinders hier?”
“Boeries is in die bad en Baby is nog by die hokkie.”
“Nou vir wat bad Boeries hierdie tyd van die dag?” Kris loer in die soppot. “Die mannetjie moet my kom help dat ons maar begin met die Trippel-S. Die enjin sal moet uit en die ding moet geboor word voordat ek die ringe insit. Die top moet seker geskiem word ook.”
“Kan jy nie solank net die bonnet toemaak en die block-en-tackle van die boomtak afhaal nie? Dit lyk so common, en ek meen, jy is darem nou ’n skofbaas. Die hoenders broei al op die ding se agterste seat.”
“Block-en-tackle? Ek dog die ding is gesteel!”
“Nee, hy hang aan die populier se tak. Van lankal af.”
“Boeries!” roep Kris in die gang af. “Boeries!”
“Ja, Pa?” kom ’n stem gedemp van agter die badkamerdeur.
“Kom hier, ek wil met jou praat.”
“Ek is nou daar, Pa.”
