ek dis ’n glips, dis presies wat sy wil hê sodat sy my siel kan uittrek.
“Jou lewe, Marlouw? Jirre, moenie dat ek lag nie. Jy met al jou boekgeleerdheid wat hier in Australië ’n pottesmous kom word het.”
“Jy’s vol stront, Heleen. “ ’n Rukwind gooi stortreën reg teen die volmuurvenster. My hele woonstel sidder. Laat sy maar te kere gaan. So maklik kry sy my nie kwaad nie. Dit gaan beter met my as met haar. Ek is ’n agent vir Paderno-vlekvryestaalpotte en ek was nog nooit skaam daaroor nie. Heleen kan self nie eers sulke potte bekostig nie. Dis van die luuksste kookware op die mark en Melbourne se toprestaurante tel onder my klante. Om eerlik te wees, daar was al kere dat ek gedink het sjefs skaf net van my nuwe potte aan omdat hulle jammer vir my voel. Oor die voet. Maar dan dink ek weer: Ag, nee wat, Marlouw, moenie vir jou laf hou nie.
“Ek weet nie wat het ek en my werk met jou uit te waai nie,” sê ek nou.
“Marlouw, luister na my. Ek sal na jou belange omsien terwyl jy weg is. Jy kan my voorstel aan jou sjefs en ek sal sorg dat jou sake nie skade ly nie. Ek sal hulle om my pinkie draai. Dink jy miskien ek kan dit nie doen nie? Jy’s nie die enigste een met ’n kop vir besigheid nie. As jy dan nie ter wille van my wil gaan nie, gaan ter wille van Koert. Ek weet jy gee om vir hom. Gaan haal hom, waag iets wat jy nog nooit vantevore probeer het nie.”
“Gaan slaap liewer, Heleen. Jy’t heeltemal te veel gedrink.”
“En jy? Ek het jou een aand toevallig gesien, weet jy, dwalend in die strate. ’n Uur of twee later stap jy terug na daai grand woonstel van jou, botteltjie wyn onder die arm vasgeknyp. Die eensaamste mens op aarde.”
“Jy gaan nou te ver, Heleen. Jy praat oor goed waarvan jy niks weet nie. Buitendien, hoekom wil jy so graag vir Koert terughê? Hoekom? Het jy al mooi daaraan gedink?”
“Hoe sal jy tog weet, jy wat nooit ’n kind gehad het nie. Kan ek vir jou sê wat ek nog nooit voorheen durf sê het nie, Marlouw? Daar’s ’n ding wat aan jou knaag. En weet jy wat dit is? Weet jy? Dis ’n woede wat saam met jou sal oud word … oor Pappie en Mammie nooit jou voet laat regmaak het nie.”
Nou’t sy my getrap: sy verstaan my altyd aspris verkeerd. Van kleins af maak sy so. “Ek gaan nou slaap, wat. Ek is nie lus vir jou stront nie. Hoe laat is dit al? Dis al oggend. Nee wat.”
Ek het gedink ons twee is te vervreem van mekaar en dat sy my nie kan omkrap nie, maar sy het. Laas nag het ek weer gedroom dat dit maar net ’n kramp is wat ek in my voet het en toe ek wakker skrik, die wakkerskrik was nog steeds binne-in my droom, toe’s my voet reg en ek kan nes alle ander normale mense wegstap. En toe word ek regtig wakker. Dis ’n ou droom.
’n Hele ruk sê ek niks meer oor die foon nie. Ek hoor hoe Heleen sluk en asemhaal. Ek sien haar in haar jungle room met die sebravel op die teëlvloer en die kieries en skilde en maskers teen die mure, en die gemanikuurde voete en gelakte toonnaels ingekrul onder die boude op Pappie se stinkhoutstoel – sy het toe maar die stoel gekry, ek het tog nie omgegee nie. Sy’t haar toy pom in die waai van die bene, haar brandy en Coke in die een hand, Courtleigh in die koker in die ander hand, volmaakte simmetrie. En ek verbeel my dat ek haar van agter af bekruip en dat sy net so wel doof kon gewees het, sy’t g’n idee wat gaan kom nie. Van agter af kom ek en verwurg haar net daar, sy hét te ver met my gegaan. Niemand praat so met my nie.
Die stilte oor die foon duur te lank na haar sin en Heleen raak doodsbenoud: “Marlouw, asseblief, moenie my nou wegsmyt nie. Vergewe my, ek smeek jou. Kyk, ek is op my knieë. Enigiets. Ter wille van Pappie en Mammie dan. Martin Jasper Louw,” hef sy aan om die erns van haar oproep te beklemtoon.
“Vra my enigiets,” fluister sy, tel sy my nou teen haar op soos jy met ’n kleinboetie sou maak sodat ek haar heerlike brandewynasem teen my wang kan verbeel. “Doen net hierdie een, laaste guns vir my.”
“Jy weet nie wat jy van my vra nie. Wie’s so mal om dit te wil doen?”
“Ék kan tog nie gaan nie. Hoe kan ek, Marlouw?” Sy verstik in haar gretigheid om die situasie weer om te keer. “Ek mis jou, weet jy. Jy kom kuier nooit by my nie. Weet jy dan nie wie ek is nie? Marlouw, hoor my. Luister net die een slag na my, al is ek nie slim genoeg vir jou nie.”
Sy praat ál vinniger: “Onthou jy die keer toe ek en jy saam in die modderdam geswem het en jy skielik begin skree tot jy blou word, die trekkertube het ’n gat in gekry en hy’t begin sink soos ’n klip, jy was al besig om water te trap. En ek roei na jou toe op ’n stomp en ek gryp jou slap arms en slaan dit om die stomp en red jou lewe. Onthou jy dan nie daai dag nie?”
“Oukei dan, Heleen. Ek sal daaroor dink en jou môre laat weet.” Ek wag nie vir haar om te antwoord nie, ek weet sy hang aan haar kant van die lyn. Aan dié kant bly ek net so sit. Wat my maag laat draai, is hoe die opdrag reeds besig is om van my besit te neem. Ek wou nooit weer teruggaan na ’n land waar ’n wit vel as teken van bevoorregting gesien word nie.
“Nag, Heleen,” en ek sit die telefoon neer om van haar ontslae te raak en gaan haal my japara van die haak in die ingangsportaal en trek dit haastig aan en laat die deur agter my toegly op sy sagte, geoliede skarniere nes al die deure in my lieflike wit woonstel. Ek loop uit in die verdrinkende stad, die kraag van die oliestofjas hoog teen my nek opgeslaan.
Dit sous nog steeds, sou Pappie gesê het, maar hierdie plaagreën is nie reën wat hy ooit geken het nie. Ek hou teenaan die heining op die sypaadjie al langs Dandenongweg af. Calistemum en lilli-pilli piets teen my japara. Die struike het lyf gekry en swaar geword van al die water. As dit so nat is, raak ek tog lomp, al erken ek dit nie maklik nie. Dis asof die sypaadjie onder my beweeg soos die water opdam en nie meer koers weet nie. Hinkepink. Ek is bang ek gly en val my disnis en daar is niemand om my dié tyd van die oggend op te help nie.
Ek klim die trap om op die voetbrug oor Dandenongweg te kom. Binne die japara sweet ek, maar ek gaan nie in die reën verpoos om eers my trui uit te trek nie. Onder op die sesbaanweg roei die motors en die bande spuit water omhoog. Dit is die begin van die nanagverkeer van vragmotors en dronkerige taxi’s.
Die reën sak swaar soos gordyne neer, asof die suiderhemel besig is om vertikaal in ’n gleuf weg te sak en vir oulaas sy water siedend wil spu. Agtertoe sein die middestad nog net ’n onheilige gloed deur die stortreën. Ek trek die kap om my kop vas, moet selfs met my arm voor my oë skerm om die water uit te hou.
Môre sal ek Heleen van my besluit laat weet. Ek weet nie mooi of ek self my mening kan peil nie. Dis nie ’n opdrag waaroor mens klaar kán besluit nie. En hier dan, op hierdie patetiese brug oor hierdie slagaar van ’n weg, wat is daar nog hier wat tot my saligheid kan bydra? Die stad wou my nog nooit omhels en teen haar boesem vastrek nie. Ek kan net so wel hier padgee. At arm’s length, twintig jaar al. Dis Melbourne. Ek en Heleen en JP was almal jonk en slank toe ons saam hiernatoe geëmigreer het. The brilliance of the move, het ons vir mekaar gesê. Ons kon almal so goed Engels praat, almal so driftig.
My oë raak nat van sweet en water wat tog inkom, my gedagtes al minder georden, meer vloeibaar asof hulle die omgewing wil naboots. Ek raak daarvan bewus dat my gedagtes stroom en dat my greep daarop verslap en my blik op die weg voor en agter my verdof sodat die voertuie net nog as waterhondjies registreer, elk roeiend op sy waterweg.
Plotseling is daar die skrik van ’n vragmotor met lewende hawe: beeste, skaap liewer. Die reuk van deurdrenkte wol stuif na my toe op ten spyte van die reën; die maaksels van God, sekerlik verskrik tot op hul beendere. ’n Yl geblêr hoor ek, ’n laaste oorblyfsel van hulle oorspronklike taal op ’n stuk oop veld.
Here, laat ek die vaderland en Ouplaas nooit weer sien nie, laat ek my vir die res van
