Joe sit sy elmboë op die stoel se armleunings, druk sy vingerpunte teen sy slape vas. “Ek’s nog nie klaar nie,” sê hy. “Ek’s nog lank nie klaar nie, my laaitie.”
“Relax!” sê Freddy, klap die kluis toe en druk die boekrak weer terug. “Dis net vir nou, jy kan hom netnou weer kry as jy gaan.”
Relax? Joe vee die hare van sy voorkop, vryf sy nek wat weer skeef getrek is van al die bleddie spanning en stront van die dag. Hoe de donder dink sy seun moet hy relax?
“Maar sê my eers, Dad,” sê Frikkie. Hy stap weer met lang, stadige treë na sy lessenaarstoel. “Wat kom soek jy by my? Ek weet nie of jy dit besef nie, maar ek is self nie juis die pote se blue-eyed boy nie. Wat wil jy van my hê?”
Joe besluit om maar by sy aanvanklike plan te hou. “Vir eers sal ek moet laaglê totdat dinge ’n bietjie afgekoel het, en dan wil ek ’n kraak maak, landuit. Zimbabwe of Malawi, of so iets. Ek soek ’n nuwe ID, paspoort, die lot.”
Frikkie kyk Joe weer ’n rukkie stil aan. Tel dan sy sigaret uit die asbakkie op en neem ’n diep trek, druk dit dan vererg dood. Fokkit, sy seun dink hy is in ’n movie, flits dit deur Joe se beangste brein.
“Dis oukei, Dad,” sê Frikkie. “Ek hét die contacts, hulle noem my nie verniet Freddy the Fix nie.”
“Die bere hieronder het so iets gesê, ja. Ek bedoel nou van jou naam.” Joe oorweeg dit om ’n aanmerking daaroor te maak, maar laat vaar die gedagte. “Freddy the Fix,” sê hy dan week. “Ja, dit klink nie sleg nie.”
“Waar is die Mazda?” vra Frikkie skielik skerp.
“Ek het dit onder in die straat gelos,” sê Joe, vervies hom vir die gedienstigheid in sy stem en beur regop in die stoel. “Langs ’n spul asblikke wat stink soos ’n dooie poot,” sê hy dan met ietwat meer durf.
Skielik gaan die deur agter Joe oop en hy spring regop, swaai om. Die lyfwag met die poniestert staan in die deur, kyk hom geamuseerd aan. “Yes, Boss,” sê hy en kyk dan verby Joe na Frikkie.
Hel, sy senuwees is gaar! Joe gaan staan verleë voor die venster wat oor die klub se dansvloer uitkyk, steek sy bewende hande in sy broeksakke. Die twee kaalgatte is weg en in hulle plek probeer ’n paar van die customers hulle in onderbroeke by die paal na-aap, onder die luide aanmoediging van hulle maats.
“Tony,” sê Frikkie agter sy rug, “in die straat staan ’n blou Mazda 626, vat die ding na die chopshop in Alexandra. Sê vir Trevor hy moet hom ’n complete identity change gee. Enjinnommer, chassisnommer, registrasie, die lot, hy sal weet. Hy moet hom wit spray. Vat vir Meshack saam met jou in ’n ander kar, ry die agterstrate, hierdie kar is fokken warm. As die pote julle stop, los die ding net daar en maak ’n kraak.”
Toe Tony uit is, draai Joe weer stadig om. Frikkie beduie hy moet gaan sit. “Waar is die glasoog?” vra hy.
Joe klap op sy hemp se toegeknoopte sak.
“Jy sal dit moet dra. Die pote soek na ’n ou met een oog en ’n Mazda. Die oogklap sal nie werk nie.”
Joe sug. “Oukei, sal netnou,” sê hy. “Die ding krap my, veral as ek worrie.” Hy probeer ’n spits dakkie met sy vingers onder sy ken maak, maar sy vingers bewe te veel. Selfbewus sit hy sy hande weer in sy sakke.
Frikkie steek twee sigarette aan. “Dad, jy kan nie hier in die klub bly nie,” sê hy tussen die rook wat om sy kop draai deur. “Ook nie by my huis nie, dis waar hulle eerste gaan kyk.” Hy kom half regop, leun oor sy lessenaar en hou een sigaret na Joe uit.
Joe vat die sigaret dankbaar en trek die rook diep in sy longe in. Dit laat hom in ’n hoesbui uitbars – dit was te lank laas, maar te hel daarmee. Hy het ’n skyf nóú nodig! Enigiets, sy senuwees is flenters, hy bewe soos ’n riet. Hy vat nog ’n trek, versigtiger dié keer. Die filterlose sigaret se papier sit aan sy droë lippe vas, sy vingers gly daaroor en stamp die kooltjie op die mat af.
Frikkie hou die aansteker na sy pa uit.
Joe se kop draai, ’n lamheid kruip in sy bene op en Frikkie se stem kom nou stadig en van ver af.
“… die pote is gatvol vir my en ek verwag ’n raid, enige tyd. Ons het ’n safe-house in Pretoria, ek sal vir Shorty bel dat hy jou kom haal. Niemand weet van die plek nie, dit is omtrent net hy en ek. Jy sal oukei wees daar.”
Joe strek sy bene voor hom uit, krap die kool met sy hakskeen dood. Hy voel hoe die sigaretrook hom lomerig maak. Fokkit, hy is moeg!
Frikkie staan op. ”Hoe lyk dit met ’n dop?” Hy stap na die tafel in die hoek langs die groot boekrak, lig ’n whiskeybottel tussen die klomp uit wat daarop staan.
Joe beur weer regopper. Wat gaan aan dat ’n simpel Camel hom so skop! Maar ’n knertsie sal help, hy weet. Hy het iets nodig, that’s for sure. “Ja, gooi maar,” sê hy.
Frikkie skink en Joe neem gretig die glas halfvol goue vloeistof by hom, kantel dit teen die lig. “Cheers,” sê hy, “soos in die ou dae, hè, Laaitie? Laat hy val waar hy wil.”
Frikkie sê niks. Bring net die whiskey na sy lippe en staar na sy pa oor die glas se rand.
Kan dit regtig Frikkie wees dié, sý laaitie? Waar kom hy aan hierdie maniertjies van hom? Dis obvious waar hy aan die geld kom, maar fokkit, moet sy eie seun hom aankyk asof hy uit die hond se hol geval het? Joe proeslag skielik skor. “Moenie worrie nie, ou Frikkie, ek’s oukei,” sê hy. Hy sluk die glas met twee slukke leeg en voel hoe ’n bietjie teen sy ken afloop. Die alkohol brand al die pad na onder, val soos ’n graaf vol kole in sy maag. Hy wag vir die ou bekende gevoel van saligheid wat sy bene nog meer sal laat ontspan en sy kop sal stilmaak. Hy hou die glas uit vir nog. “Jy het nie dalk so ’n verdwaalde ou vingertjie dagga ook iewers vir my nie, ou seun?” vra hy toe Frikkie die glas by hom vat.
» 6 «
Die middagverkeer op die M1 het tot stilstand gekom – ’n skielike oponthoud as gevolg van die een of ander probleem vorentoe. Die lug is bedompig en in die windlose paduitgrawing bak die son neer op die Golfie waarin Pine en Kat sit en sweet. Die skaduwee van die Grayston-afrit se oorbrug is nog twee motors ver. Die bestuurder van ’n oorvol minibustaxi langs hulle se arm hang stywe-elmboog met ’n sigaret by die venster uit, sy duim voortdurend besig om die as af te skud. Die doef-doef van sy radio weergalm tussen die graswalle.
“Wat’s jy so stil?” vra Pine.
Kat vryf sy snor se punte met die agterkant van sy hand uit sy mondhoeke, eers links, dan regs, kyk met skrefiesoë na die opbou van die wolke in die weste. “Jy weet mos ek’s nie ’n ou vir lesings en hierdie nuwe sielkundige stront nie.”
Pine kyk met ’n glimlag na die stilstaande verkeer om hulle. Kat is nog van die ou soort. “Jy kan nie stry nie, dit was interessant,” sê Pine. “Die meisie van die FBI was nie sleg nie.” Hy weet Kat se oë was meer op haar agterstewe as op haar PowerPoint-aanbieding.
Kat snork en draai sy venster groter oop, steek ’n sigaret aan. Toe hy die kar vanoggend by die poel gaan optel het, het ou Mike hom mooi laat verstaan dat dit eers van kommissarisse se rygoed af is dat die aircons moet werk. “As ek so na haar luister, kry ek die idee dat die Amerikaners se serials net groter en sterker en slimmer is as ons s’n – soos met alles.” Hy sit die Golfie in rat en kruie agter die motor voor hom aan. “Hulle kroeks verstaan
