is die vlermuis van die dorp, Zack, die een wat eenkant bly,” het Braam kalm laat hoor. “Maar sy’s g’n heks nie. Die waarheid sal nog uitkom. Soos die Pedi’s op my plaas graag sê: Taba ke mus˘i, e a tapa. Skinder is rook, mens sien dit van ver.”
Lank nadat Braam weg is, het ek steeds sy laaste opmerking oordink. Waarom sou ’n eerbare, praktiese boer soos hy die opskudding rondom die Byeboer sommer uit die staanspoor as skinderstories afmaak? Watter belang het hy by haar? Enigiemand wat die natuur ken, weet tog ’n vuur kan die flora só beïnvloed dat dit groot voordele vir die mens inhou. As die vrou ’n redelike kennis van heuning het – wat sy vir seker het as sy met bye boer – behoort sy te weet dat daar ná ’n brand meer sade ontkiem, dat veldblomme beter bestuif word sodat daar meer nektar en heuning is. Party plante stoor saad onder die grond, en dit word slegs ná ’n brand vrygestel. Om ’n bestaan uit heuning te maak, is sekerlik nie maklik nie. Het sy uit desperaatheid vuur gemaak? Die kassiere by die koöperasie het my spesiaal gebel om te vertel dat die vrou die vorige markdag ’n kan petrol gekoop het en, ja, sy hét nie ’n voertuig nie. Byeboere behandel soms byekaste met petrol om te keer dat swartmiere die swerms lastig val, maar dit maak die petrol nie minder verdag nie. Waar daar ’n rokie is …
Die aand van die brand het Jan Rats my in die hitte van die stryd eenkant toe geroep. Voor ons was ’n muskeljaatkat besig om haar kroos uit die vlamme te red. Die rook was so dig dat ons dit nie naby haar kon waag nie. Sy het ’n kleintjie in haar bek gedra en hom op ’n plek neergesit waar die grasvlakte reeds uitgebrand was. Al grommend het sy teruggedraf, haar lyf laag teen die grond. Die vlamme het aan haar kolletjiespels en gestreepte stert gelek en in die vuurlig kon ons sien dat haar bakore feitlik weggeskroei was. Haar naels het verskrompel van die hitte. Albei haar oë was toegeswel. Toe het sy haar vier kleintjies getel deur hulle een vir een met haar snoet aan te raak.
Nou, maande later, besef ek die muskeljaatkat moes aan my iets openbaar wat ek bitterlik nodig het. Die polisie sloer met die verklarings, Jan Rats raak by die dag meer teruggetrokke en die boere vra ongeduldige vrae. Dié met rampversekering wou direk ná die lentereëns begin ploeg en plant, maar hulle kan nie vergoedingseise instel voordat die oorsaak van die brand bepaal is nie. Die oomblik toe die muskeljaatkat haar sig verloor het, toe haar ore vermink en daar geen gevoel in haar naels meer oor was nie, het sy op ’n sintuig staatgemaak wat haar gehelp het om haar kleintjies te red. Dié sintuig van elke dier en mens wat heel laaste sal vergaan: innerlike gehoor. Instink.
Nou weet ek presies wat ek volgende moet doen.
Braam Botha
Kyk, ek het my verniet bekommer dat ons twee soos wildvreemdelinge by mekaar gaan wees, want hier waar my kleinseun neffens my sit, is dit asof die jare tussen ons soos soggensdou verdamp. Elmboog teen elmboog sit ons in die Chev en praat soos ou bondgenote. “Hoe sê jy nou, Ebro? Skies tog, maar jy sal harder moet praat. Jou ouma kla oor die lawaai, maar ek sê dis die gaafste sessilinder in die Waterberg, want hy groet almal langs die pad so ta-ta, ta-ta, ta-ta!”
In ’n ander tyd, twaalf jaar gelede, het ons met dié einste Chevrolet na die bloekombos langs die rivier gery. Destyds was daar ’n lekker vleisbraaiplek en wanneer die weer guur geraak het, het ons gou in die ou pomphuisie gaan skuil – ’n geboutjie met ’n besonderse plek in ons harte, aangesien ons seun, goggadokter Lasarus, toe hy nog ’n skoolkind was, daar sy eie Navorsingsentrum vir Insekte begin het. Kompleet met ’n vergrootglas en botteltjies en aansteekborde.
Brenda-lief se blou oë het geblink waar sy agterop die Chev tussen Lasarus en Ebro gestaan het – wat was hy toe, agt? My oë het geblink toe die vlamme uit die rooiboshout spring. Hoe héérlik was dit nie om weer langs dieselfde vuur as my seun te sit nie! Koedoetjops het oor die kole gesis en Brenda was net besig om die blikbekers met koffie en kondensmelk aan te dra toe Ida vra: “Het Jarus vir julle vertel dat hy nou professor is? Hy is die jongste prof in die fakulteit.”
Ons het na mekaar gekyk, toe terug na Ida. “Jarus wie?” wou ons gelyk weet.
Haar oë het na Lasarus gedraai.
Dat ons enigste seun die boerdery nie wou oorneem nie, was ’n skok, maar om darem sy naam weg te smyt? Dit was asof hy sy hele herkoms verloën het.
Maar vanaand is nie ’n aand om derms uit te ryg nie. Nie noudat Ebro hier langs my sit nie.
“Oupa, dis great om terug te wees,” sê hy asof hy my gedagtes lees.
Ja-nee, die golwende lokke en bokbaard laat hom nogal na die Versoener van die Kinderbybel lyk.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
