nie!
“72568,” kla hy, “en daardie inligting het jou sesmiljoen vyfduisend driehonderd en twintig dollars gekos, en vyftien sent ekstra!”
“Ag, bly stil, Maks!”
Sy bel die nommer. Die kroegman antwoord. Daar is nog nie veel kliënte dié tyd van die dag nie, maar inderwaarheid slaap hy sommer in die kroeg, op ’n rol komberse wat hy onder die toonbank bêre.
“Hy sê Ton was wel gisteraand daar,” rapporteer sy, “maar daar was ’n skermutseling en hy het hom daarna nie weer gesien nie. Dit is baie vreemd. Wat op aarde kon van hom geword het?”
Van koers af
Die blouwalvis is in die moeilikheid.
Walvisse het ’n kenmerkende manier om hulself loodreg in die water te draai met hul bolywe uit die water. Dit gee hulle ’n kans om die wêreld rondom hulle vir ’n oomblik te bespied. Die walvis doen dit nou gereeld, want sy soek die kus van Peru. Sy weet dit moet nou naby wees.
Maar sy sien niks nie, net die wye, oop see.
Sy stuur ’n lang, lae walvisroep uit na die oseaan rondom haar, en luister na die eggo van haar groot stem. Die seevloer is baie diep onder haar – veel dieper as wat dit behoort te wees. Sy het spesiale senuweeselle in haar brein en agter haar oë wat sensitief is vir die elektromagnetiese velde van die aarde. Volgens die berekeninge van hierdie gesofistikeerde sintuie behoort sy nou regoor die kontinentale rand van Suid-Amerika te wees, waar die water vlakker is.
Verward swem sy voort.
Haar kalfie gaan binnekort gebore word, en dan wil sy veilig wees, in bekende water en naby ander van haar soort.
Sy weet nie meer of sy haar sintuie kan vertrou nie, maar instinktief volg sy die lyne van die magnetiese veld wat sy waarneem. Sy weet dit nie, maar dit lei haar al verder en verder weg van waar sy wil wees, reguit na die besige skeepsroetes van Noord-Amerika.
Agter haar maak nog blouwalvisse dieselfde fout. Haar roep het hulle gerusgestel dat die trop op koers is, en hulle volg haar na die noorde.
Die magnetiese pole van die aarde
Dit is belangrik om te onthou dat die magnetiese pole van die aarde nie presies ooreenstem met die werklike (of “geografiese”) Noord- en Suidpool nie. Die magnetiese as van die aarde sit effens skeef en loop ook nie presies deur die middel van die aarde nie. Tans is die magnetiese Noordpool net meer as tweehonderd kilometer suid van die werklike pool.
En aan die ander kant van die aarde is die ware magnetiese pool weer noord van die werklike Suidpool.
Wat meer is, hierdie magnetiese as skuif voortdurend ’n bietjie rond. Deur die eeue heen het lawa vanuit vulkaniese uitbarstings die magnetiese oriëntasie van die aarde se as vasgevang. Wetenskaplikes kan hierdie rots nou gebruik om die geskiedenis van die aarde se magnetiese veld te “lees”, en so kon hulle vasstel dat die magnetiese as inderdaad elke miljoen jaar of so sommer heeltemal omkeer. Dan word die Noordpool suid, en die Suidpool noord. Praat van die wêreld op sy kop draai!
Die vorige ommeswaai van magnetiese pole was so sewehonderd en tagtigduisend jaar gelede. Wie weet wanneer dit weer gaan gebeur?
Gevange!
Ton sukkel om asem te haal.
Iets druk teen sy gesig: dit is koud en slymerig, en dit ruik nie lekker nie.
Hy raak ook bewus van ’n pyn tussen sy skouerblaaie. Hy probeer beweeg, maar sy hande is styf agter sy rug vasgebind.
Langsamerhand raak sy gedagtes weer helder. Hy raak bewus daarvan dat die vloer onder sy linkeroor vibreer met die diep klank van ’n kragtige enjin. En ja, die wêreld beweeg stadig op en af, effens heen en weer.
“Ek is in ’n boot,” dink hy, “en styf vasgebind, met my gesig vasgedruk teen ’n dooie vis.”
’n Mens kan verstaan dat dit nie ’n gedagte is wat hom veel vreugde verskaf nie!
Die herinneringe aan die vorige aand sak stadig terug in sy seer kop. Daar was die man wat hom aangeval het in die Seerower se Baard, en net daarna het iets teen sy agterkop ontplof.
“Skarminkels!” brom hy teen die dooie vis. Hulle het hom van agter af bekruip. Maar wie is “hulle”? Onrus roer in hom: hy wil-wil hom verbeel dat hy die eerste aanvaller herken het net voor hy met die bottel gemoker is. Hy weet vir wie daardie vent werk, en dit laat hom nog meer ongemaklik voel.
Hy kyk rond in die donker en kom agter dat iemand gaaf genoeg was om ’n ou sak oor sy kop te gooi. Hy kan bykans niks sien nie. Woede stroom soos koue ys deur sy are. Wie weet hoe laat is dit al? Die kinders moet ontbyt kry! Professor Sabatina sukkel om te konsentreer sonder koffie, en sy is gewoonlik heeltemal te besig om eens daaraan te dink om vir haarself te maak.
Ton bekommer hom dikwels oor sy werkgewer. Sy neem haar werk heeltemal te ernstig op. Hy kan verstaan dat dit belangrik is om die aarde se klimaat dop te hou, maar mens moenie vergeet om so nou en dan die alledaagse sonskyn te geniet nie.
En op MonPetit-eiland skyn die son bykans elke dag!
Hy probeer sy hande loswikkel, maar dit is onmoontlik. Die toue sny net dieper om sy polse.
“Dink!” raas hy met homself.
Hy draai sy kop weg van die onwelriekende vis. Iets skerps vang die punt van sy linkeroor en haak dit geniepsig. Hy voel ’n druppel bloed afbiggel deur die stoppelbaard op sy wang.
Baie, baie versigtig verken hy die skerp voorwerp met die punt van sy tong.
Net soos hy gedink het!
Sy kussing is ’n yslike swaardvis, en die lang saagbek van die gedierte strek gevaarlik uit net onder sy linkerwang.
Versigtig rangskik Ton sy groot lyf tot sy arms teenaan die skerp swaardbek van die vis is. Dan begin hy sy hande versigtig op en af beweeg.
Hy het al baie dinge in sy lewe gedoen, en dit is nie die eerste keer dat hy ongewone metodes gebruik om uit moeilike situasies te ontsnap nie.
Maar hy het sowaar nog nooit tevore ’n vis se hulp nodig gehad nie!
’n Belangrike vergadering
Baie ver weg van waar Ton sukkel om homself te bevry – so ver weg dat dit omtrent heeltemal aan die ander kant van die aarde
