val die edelman haar bedaard in die rede, “jy het nog nie jou broer se brief gelees nie. Ek sal jou aanraai om die brief te lees voordat jy haastige besluite neem.”
Onderwyl hy Janet aanspreek, neem hy die vorms en haar paspoort van die toonbank op en steek dit sonder meer in sy baadjie se sak.
Met ’n ergerlike frons skeur sy die koevert oop en begin lees:
My liewe, eiewyse en uitgesproke ou sussie, as daar een persoon op hierdie aarde is wat nog jou pragtige nekkie gaan omdraai, dan is dit beslis ek. Wat het jou besiel om per telegram te sê ons moet almal gaan doppies blaas? Ek gaan jou doppie nog vir jou klink, as jy dit miskien nie weet nie, jou uitgesproke klein rissie!
In elk geval, die señor duque, Ramiro Velasco de Gouveia, sal by die doeanekantore wees om hierdie brief aan jou te oorhandig. En jy gaan nou maak soos ek vir jou sê, of die duiwel haal jou. Ek het nou heeltemal genoeg gehad van die hertog en sy ma se besware en teregwysings in verband met jou veiligheid, welsyn en ek weet nie wat nog alles nie – dis gans te veel om op te noem.
Na jou telegram van eergister het die duque vriendelik en hulpvaardig aangebied om jou met sy privaat vliegtuig te gaan haal. Hy het ook aangebied om reëlings te tref dat jou motor per boot na Beira aangestuur word. Ek weet nie waarom die man so baie moeite en koste om jou ontwil aangaan nie. Dis seker maar sy adellike opvoeding en agtergrond wat hom dwing om mense te help wat in nood verkeer, en jy sal baie beslis in nood verkeer indien jy volhou met jou koppigheid om per motor te wil reis. Die pad van Mambone tot by Muda is glo onbegaanbaar met ’n nuwe motor soos joune.
Nou ja, geen telegramme meer nie, gehoor? Alles is klaar gereël. Jy reis saam met die duque per vliegtuig en jou motor word per boot aangestuur.
Liefde, jou ouboet.
Die frons lê nog diep op Janet se voorkop toe sy die hertog aankyk en rooi van ergernis sê: “Vic is hopeloos van sy wysie af. Dit kan ’n week of twee duur voordat my motor in Beira aankom – wat gaan ek al daardie tyd sonder ’n voertuig met myself aanvang? Regtig, as jy nie al hierdie moeite en koste aangegaan het om my te kom haal nie, sou ek sonder versuim teruggegaan het na my tuiste in Pretoria. Maar noudat jy wel al die moeite gedoen het, het ek seker geen ander keuse as om jou te vergesel nie, señor. Maar ek weet eerlikwaar nie hoe ek my bagasie gaan verdeel om net die nodigste met my saam te neem nie.”
“Daar is geen nodigheid hoegenaamd om jou bagasie te verdeel nie, señorita,” stel hy haar dadelik gerus. “Ons neem al jou bagasie per vliegtuig saam. Net jou motor sal per boot aangestuur word. En moet asseblief nie bekommerd wees oor jou eie voertuig op Espiño nie. Ek sal persoonlik toesien dat daar ’n motor tot jou beskikking is.”
Hy kyk op sy polshorlosie en vervolg dan saaklik: “Ek vrees ons sal nou moet gaan, señorita. Jy kan solank in my villa rus onderwyl ek die sakie in verband met jou motor afhandel. Ons sal eers na die middagete na Espiño kan vertrek.”
Hierna groet hy die doeanebeampte met ’n vriendelike: “Bon dia, amigo – tot siens, my vriend,” neem Janet se arm en lei haar ewe galant na haar motor. Hy maak die motordeur vir haar oop en sê: “Ek glo nie jy weet waar my villa geleë is nie, dus sal ek voor ry.”
Hy maak die motordeur versigtig toe, stap na sy eie voertuig wat steeds langs hare staan en klim in. Oomblikke later is hulle onderweg na Maputo.
Hier waar Janet agter die edelman ry, is die kraag van sy netjiese wit baadjie en die agterkant van sy raafswart kop duidelik sigbaar. Die windjie wat by die venster inwaai, speel liggies met haar goudkleurige hare wat in ’n massa krulle oor haar skouers hang. Dis asof die frisheid van die windjie haar nou eers tot verhaal bring.
Met ’n glimlaggie dink sy aan die kontras tussen die man wat hier voor haar ry en die beeld wat sy van hom geskep het … Hy is inderdaad die aantreklikste man wat sy nog ooit gesien het. Maar daardie skerp, deurdringende blik in sy swartbruin oë lewer duidelik bewys dat hy ook ’n duiwel kan wees as hy kwaad word. Hy het jou wrintiewaar nog nie een keer geglimlag nie. Ek wonder wat dink sy vrou daarvan dat hy al die moeite en koste aangegaan het om my te kom haal? Sy het blykbaar g’n sê in enigiets nie … leef natuurlik in sy en sy ma se skaduwee. Hy lyk nogal na die tipe wat sy vrou knaend onder die duim sal hou, die wette neerlê en net een keer praat.
Die glimlaggie wyk meteens van Janet se gelaat en nou vlam haar pragtige oë soos gepoleerde saffiere. Wel, hy kan die groot diktator oor sy vrou en kinders speel, solank hy net sy adellike neus uit my sake hou, dink sy opstandig. Ek aanvaar geen bevele van enigiemand nie, nie eens van Vic nie. Hy sal baie mooi moet verstaan dat ek my eie baas is en met my lewe sal maak wat ek wil, en dat ek geen inmenging van enigiemand sal duld nie.
Janet is so verstrik in haar opstandige gedagtes dat hulle Maputo bereik voordat sy weet waar sy is. Hulle ry met die Avenida de Julho af tot by die Avenida da Duquesa de Connaught. Hier draai hulle links en hou in die volgende blok voor ’n rooi teëldakhuis stil. Aan die voorkant is drie uitgeboude vensters met groen houthortjies.
Janet kry egter nie die geleentheid om die huis langer te besigtig nie, want die hertog is reeds besig om die motordeur vir haar oop te maak. Terselfdertyd gaan die voorhekkie oop en ’n man in ’n wit hemp en kortbroek kom na haar motor aangestap. Hy groet die edelman met ’n beleefde buiging, daarna spreek die hertog hom op Portugees aan en die volgende oomblik begin hy die bagasie aflaai.
Janet neem haar handsak en klim uit. Maar die hertog se arendsoog val dadelik op haar kameelhaarjas en lang wolbroek wat nog oor die rugleuning van die sitplek hang. Hy strek sy hand uit en neem albei kledingstukke uit die motor.
By die aanskoue van die lang wolbroek verskyn daar ’n harde trek om die man se mooi, karaktervolle mond. Maar hy lewer geen kommentaar nie. Hy besef dat Janet van ’n koue wêreld af kom en dan ken hy ook die modes en gebruike van die Suid-Afrikaanse vroue – modes en gebruike wat hom dwars in die krop steek en wat hy nooit onder sy eie mense sal duld nie.
Met die jas en die wolbroek oor sy arm, wonder hy heimlik in hoe ’n mate Janet die Suid-Afrikaanse modes nastreef. Hy weet dat sommige jong vroue van haar land hulle glad nie aan die nuwerwetse modes steur nie, terwyl ander weer liewer dood wil wees as uit die mode.
Hy neem die sleutels van Janet se motor uit haar hand, plaas sy hand bedagsaam onder haar elmboog en lei haar die huis binne na ’n sitkamer vol eeue oue meubels. Beleef nooi hy haar om te sit, dan druk hy ’n elektriese skakelaar en na ’n rukkie verskyn ’n in swart geklede, middeljarige vrou wat blykbaar die huishoudster van sy villa is.
“Koffie of tee, señor duque –”
“Jy kan my gerus Ramiro noem, señorita Janetta,” val hy die huishoudster in die rede. Dan draai hy na haar, hou Janet se jas en langbroek na haar uit en vervolg op Portugees: “Ons sal koffie neem, dankie, en jy kan sommer die juffrou se jas en ander bagasie na een van die vrykamers neem, Rosita. Laat Vaco jou help.”
Met ’n beleefde, eerbiedige “Si, señor duque” verlaat die bejaarde Rosita die vertrek om haar adellike werkgewer se bevele uit te voer.
Janet het op die een punt van die rusbank gaan sit en die skilderye met waardering bekyk onderwyl die hertog met Rosita gepraat het. Noudat sy die vertrek verlaat het, neem die edelman op die ander punt van die rusbank plaas. Hy kruis sy bene gemaklik, haal ’n goue sigaretkoker uit sy sak en bied Janet ’n sigaret aan – wat sy beleef van die hand wys – en steek dan vir homself een aan.
Ewe tydsaam plaas hy die sigaretkoker terug in sy sak. Dan blaas hy ’n rookkringetjie in die lug en draai weer na sy skone gas.
“Sodra ons koffie
