skrik vir die skielike stem agter my. My kop ruk om en vir ’n oomblik kyk ons mekaar die kyk. Ek voel hoe my vingers se greep om die wynglas verstyf. Onmiddellik op my hoede.
Sy lippe raak amper aan my oor, die fluisterstem bewend van woede.
Ek draai my kop vinnig weg, maar hy bly naby. Druk effens met sy skouer teen myne. ’n Knop druk my keel toe. Moenie antwoord nie, sê die stemmetjie in my.
Patricia Pappasani, hou jou mond en bly kalm.
“You hear me, madam?” Hy druk weer teen my skouer, sy stem nog sagter, maar nou pure onheil.
God, help my, bid ek.
Die kinders is stil. Hulle ken.
“Geniet julle die lekker kos?” vra ek vriendelik vir Soela en Janos wat agter hulle pa staan.
Ek wag nie vir ’n antwoord nie en staan vinnig op, bly om van die man af weg te kom.
“Where you going? We go home now,” sê hy bars, sy oë dreigend.
“Ek gaan vir Kosta en Kristina groet.”
Panajota loop agter my aan. ’n Ouma maak geselsies met haar en Kosta vat my aan die arm, stuur my bietjie eenkant toe. Hy glimlag vir die gaste, maar sê onderlangs ek moet my handsak oopmaak. In ’n oogwink druk hy iets in die sak en maak die knippie vinnig toe.
“What . . . what are you doing?” stamel ek, die wind uit my seile.
“I am sorry I take so long, Pattie. I save every month for long time. Kristina she know nothing, so I have to be careful.”
Ek knik dankbaar.
Ek het die dikte van die koevert gesien. ’n Deur is op ’n skrefie oopgemaak, die venster se knippie is afgehaal. Goddank. Uiteindelik.
Panajota sluit by ons aan met ’n bordjie eetgoed. Gaste kom gesels met Kosta en Kristina en ek en Panajota hou ’n bietjie terug. Ek kyk oor haar kop na die man wat ons van die oorkant af aangluur. My gedagtes gaan op loop, na ’n ander tyd, ’n ander plek. Toe was hy net so woedend.
Ná Meno se geboorte het hy gesê hy het Meno aan sy vriend van sy kinderjare beloof, om Meno se noenós te wees. En natuurlik sal sy seun sy vriend se naam dra, volgens die Griekse tradisie.
Ek skop vas. Drie kinders is reeds na sy kant van die familie vernoem sonder dat ek enige seggenskap gehad het. Hierdie keer gaan ék die naam kies.
Meneláos. ’n Goeie Griekse naam. En Meno sal sy noemnaam wees.
“Is not family name!” maak die man beswaar.
“Wil jy hom miskien na my pá vernoem? Hoe klink Willem Pappasani vir jou?”
“My son is not Boer!”
“Meneláos is a good Greek name.”
“He must have his noenós’s name, Vassilios. It is tradition.”
Na die hel met die peetpa se naam! Na die hel met jou tradition!
“Vassilios gaan Basil word in Suid-Afrika,” sê Soela, en voeg by: “Dis ’n aaklige naam.”
Die man word kwater, maar ek en die kinders hou vol: Meno of niks!
Uiteindelik is ons Griekeland toe vir die doop. Dis Julie en die temperatuur is 35 ˚C in die skadu. Maar die hitte is draagliker as die man se ergernis oor sy seun se naam.
Die dag voor die doop sê hy hoe skaam hy gekry het om vir Vassilios te sê ons gaan nie sy naam gee nie. Vassilios was glo só teleurgesteld, wou weet of hy hom dan deur sy vrou laat voorsê. Ek het ’n gek van hom gemaak!
Siestog.
Gedurende Meno se doopseremonie dra Panajota en haar niggies die yslike wit kerse. Die kerkie is klein en die mense dring tot teenaan die pappás, staan hom toe.
Oupa Janos, ouma Soela en drie van hul vyf seuns staan langs mekaar: Dimitri, Panos en die dopeling se pa. Kosta is in Suid-Afrika, Laki begrawe.
Ek staan met ’n skoonsuster aan weerskante van my. Irini, Dimitri se vrou, is die enigste een wat verstaanbare Engels praat. Haar pa was verbonde aan die Griekse ambassade in Egipte en die uitlanders se kinders was almal in die Amerikaanse skool daar.
Dis dié mooi skoonsuster van my wat my oortuig het hoe belangrik dit is om eers al die Griekse vloekwoorde te ken voordat sy my die ander woorde leer. Wat destyds vir my gesê het: “Only mad people marry into Pappasani family. Are you mad, Patoela?” Ek het gelag.
Nieteenstaande die versengende hitte, vererger deur die baie brandende kerse en die gedrang van mense, is die atmosfeer een van feestelikheid. Vassilios en sy vrou staan met uitgestrekte arms, die wit handdoek wyd gesprei om die bondeltjie te ontvang. Hul eerste peetkind.
Meno is nie meer piepklein nie en baklei en skree dat hoor en sien vergaan. Hy stoei behoorlik om weg te kom van die vreemde mense, maar die pappás druk hom behendig in die kruik in terwyl sy handjies gryp na iets om aan vas te hou.
Die kinders se pa staan agterlangs, sy gesig die ene donderweer.
Die pappás lag toe hy die nat lyfie vir sy noenós en noená gee. ’n Bietjie olie oor die voorkoppie.
Dan die naam: Meneláos.
Mense glimlag. Ouma Soela en oupa Janos lag openlik.
Meneláos is ook die pappás se naam, én die kerkie se naam, St. Meneláos, in hierdie klein dorpie teen die hang van die berg Garjitós. Heel toevallig.
Meno word nuwe doopkleertjies aangetrek en sy noená hang ’n groot, goue kruis om sy nek, maar die snot en trane bly totdat hy in sy pa se arms beland.
Ek bekyk pa en seun waar ek oorkant hulle staan, die groot koperkruik soos ’n skeidsmuur tussen ons. Bruingebrande arms omsluit sy seuntjie in ’n troosgebaar. Hy glimlag breed, maar net vir ’n paar oomblikke, toe lyk hy weer bekonkeld en bedonnerd.
En so het hy gebly.
So what’s new? So was dit nog al die jare. Sy buie ry wipplank, afhangende van die weer, die wind, sy werk, sy slaap, sy kos.
Maar nou is ons in Johannesburg, dis ’n koel lenteaand en dis Kosta se baby wat gedoop word. Almal lag en lyk gelukkig, en hy is beduiweld.
By die dooptafel soen ek die ma en pa op elke wang. Ek druk Kristina teen my vas en voel haar harde, ronde magie. Die eerste een sal skaars ’n jaar oud wees dan is die tweede een daar. Twee babies in nappies, dink ek. Arme ding.
“Dankie vir ’n heerlike paartie,” sê ek.
Ek soen Kristina se ouers, ouma, broer, suster, swaer, oom, antie. Bedank almal.
Stássoe, stássoe, parakaló. Bly nog, asseblief, pleit hulle.
Nee, ons kan nie langer bly nie. Môre is Maandag en skool vir die kinders. Randfontein lê nog ver.
Efcharistó pára polí. Baie dankie.
Ek
