museums en galerye, staar na groot skilderye en verwens die talentvolle skilders, neem pamflette wat hy by die uitstallings kry (wat hy dalk later sal bestudeer, dalk ook nie), gaan sit in die Tuine, drink iewers ’n koppie koffie. Teen twaalfuur gaan hy terug Bellville toe, soms taamlik ontnugter deur en ontevrede oor die leegheid van sy bestaan.
Dis nie ’n slegte lewe nie, maar hy is alleen en verveeld en iets sal moet verander. Iets sal moet gebeur. Wat presies sal dit wees? En durf hy uitsien daarna? Geen situasie hou vir ewig aan nie, maar is so ’n tydelikheid nie juis iets om te vrees nie?
En dié iets gebeur. Stelselmatig. Hy word snags wakker met die oortuiging dat daar pas iemand in sy kamer was. Dit gebeur oor en oor.
Dan begin hy soggens op pad werk toe agterdogwekkende figure opmerk: mense op stoepe of aan die vee in hulle opritte terwyl hulle hom betrag, aan die praat oor tuinmuurtjies terwyl hulle koppe na hom draai. Motorbestuurders sal na hom kyk terwyl hulle op selfone praat. Koerantverkopers staar hom agterna.
Eenkeer roep ’n bejaarde vrou hom nader en vra: “Waar bly jy, seun?”
Sy het hom dalk al talle male verby haar huis sien stap en wou ’n bietjie geselskap soek, maar hy antwoord ontwykend en maak hom uit die voete voor sy klaar gepraat het, oortuig daarvan dat sy die een of ander skadelikheid vergestalt. Dit was iets aan haar ouderdom, die krom lyf, die beplooide gesig, die helder blou oë. Hy dink die hele dag aan haar.
Kollegas begin vir hom duistere gebaarseine oor die lengte van die oopplankantoor stuur. Soms wuif hy terug, onseker. Daar word soms druk bespreek oor iets wat hom uitsluit maar ongetwyfeld betrek, te oordeel na die kyke in sy rigting. Hoewel hy nooit sy naam hoor nie, weet hy dis van hom wat hulle praat.
Die kos in die kafeteria begin vreemd smaak. Hy kan nie meer kos in sy woonplek aanhou nie en gooi selfs vars voedsel gou weg: daar is ’n onuitstaanbare en onverklaarbare reuk in sy kombuisie.
Die buurman anderkant die tuinmuur het hom begin haat. Phillip weet nie hoekom nie en hy weet ook nie hoe hy dit weet nie. Dis net vir hom duidelik dat die man gewapen in sy tuin rondloop en dalk sal skiet.
Sy e-pos raak verdag: dubbelsinnighede en snedighede kan hy nou onderskei in sinne wat ’n paar maande tevore onskuldig sou gelyk het, en dit van mense wat gereelde en nogal hegte korrespondente was. Ook word sy e-pos onderskep deur die maatskappy se sekuriteit. Hulle sit dit snags en lees terwyl hy hom in sy bed lê en kwel oor wie in sy kamer was.
Naby die kerk kan hy dit nie waag nie: daar is die een of ander ingewikkelde sameswering wat hy nie kan ontrafel nie aan die gang. Saans kom motors by stoptekens tot stilstand en wag dat hy oor die straat stap voor hulle ry.
Die buurman brand vreemde kruie in sy agterplaas – dís die oorsaak van die reuk. Die kruie is bedwelmend, vergiftigend. Een nag word hy wakker en is oortuig dat hy aan die versmoor is. Die reuk is verstikkend. Hy gaan buitentoe, waar dit nog swaarder hang: die reuk van karkasse en ondenkbare lyding onder die stil wolke.
Een oggend vroeg hoor hy hoe rol die buurman die magasyn van ’n rewolwer net anderkant die tuinmuur. Hy sit lank roerloos op sy bed, sy hart in sy keel. Ná ’n ruk weet hy nie meer mooi wat hy gehoor het nie. Dit kon ’n visstok se katrol ook gewees het.
Daar is ’n partytjie by die buurman. Die mense lag en vloek en skel. Elke woord, elke lag dring tot hom deur waar hy in sy kamer met die lig af staan, sit of rondloop. Die geraas, die stemme, die musiek, die gelag raak ondraaglik. Teen tienuur vlug hy om eerder heenkome by die werk te gaan soek. Daar sit hy ’n kwartier lank voor die gedagte aan die bose maatskappysekuriteit hom op- en uitjaag.
Hy stap deur die strate, om elke draai en op elke hoek bedreig deur ’n voetganger of iemand in ’n motor.
Soggens geniet hy nie meer die halfuur se stap werk toe nie, terwyl dit voorheen ’n gawe bietjie oefening was.
Iemand op ’n roltrap kyk lank na hom. Dit dring tot hom deur dat die man hom moontlik wil doodmaak, of dat hy hom wil waarsku teen so ’n gebeurlikheid.
Hy wend pogings aan om te versoen met mense wat hy vermoed nie van hom hou nie, maar hulle slaan nie juis ag daarop nie: die komplot, sover hy kan agterkom, gaan voort. Hy het sy e-pos afgeskaal en let op wat hy oor die foon sê en vir wie hy glimlag. Dit lyk verstandig om min te praat en nie gesprekke aan te moedig nie. Almal is vaagweg bedreigend, sommige net meer as ander.
Hy het ook versigtig geraak vir die egpaar by wie hy die woonstel huur, en hy staar wantrouig na die kassiere in kafees.
Hy berus hom in sy lot. Hy is oortuig daarvan dat hy die dood verdien, dat die uiteindelike moord op hom genadedood sal wees; dit sal hom verlos van ondraaglike skuld. Wat ’n verligting is daar nie in dié gedagte nie.
Nietighede uit die verlede, sowel as misstappe, kom na hom terug. Hier was hy onbeskof teenoor iemand; daar het hy nie iemand anders se behoeftes in ag geneem nie; by daardie geleentheid het hy hom soos ’n gek gedra.
Oor Rita voel hy ellendig, al het hy intussen gehoor sy het ’n ander verhouding, en al weet hy dat sy baie gou in daardie nuwe verhouding beland het. Sou dit nie net ordentlik wees om jou ten minste ses maande ná die einde van ’n verhouding in te hou voor jy in die volgende persoon se arms val nie? Tog voel hy sleg oor haar.
Rita is die rots wat hom kneus. Sy is die groot mislukking van sy onlangse verlede. Toe hy haar leer ken het, was dit met beloftes van ’n opwindende maar gekoesterde lewe saam. Hy het haar en haar familie van voornemens en planne verseker wat nooit verwesenlik is nie. Wat het gebeur?
Die uitstalling het gebeur, die skilderye wat hy nog altyd wou skilder, die werk wat soveel ure en dae en maande en uiteindelik jare opgevreet het. En alkoholisme het gebeur. En werkloosheid en ’n gebrek aan geld het gebeur.
Daarby was en is hy buierig, weet hy, en dis geen verskoning om van ’n “kunstenaarstemperament” te praat nie. Hy slaan te min ag op ander mense en stel meer belang in wat hy self doen as in hulle bedrywighede. Dis nie net onbedagsaam nie, dis onverstandig, want mense onthou hoe jy hulle behandel. En nou betaal hy moontlik vir daardie onverstandigheid – nou dat hierdie vreemde dinge met hom gebeur.
Hy wonder in watter vorm dit sal kom, sy einde. Hy glo dit sal gif wees, want die reuk in en om sy kamer het teruggekeer. Dis duidelik dat iemand besig is om hom met iets te vergiftig, iets wat deur die slymvliese in die neus opgeneem word. Sy neus is by tye toe, en hy word snags wakker en sy lippe en tong is droog omdat hy deur sy mond asemhaal. Die vensters hou hy toe om die gif uit te hou, maar ook omdat hy vermoed dat mense hom afluister.
Hy is heeltyd gespanne en kan nie juis op sy werk konsentreer nie, want hy bly die ergste verwag. Dag en nag wag hy op aggressie, op konfrontasie, en uiteindelik die einde.
Soms dink hy dit moet moeilik wees om met hom oor die weg te kom, want dit voel of hy skaars kan reageer op wat mense vir hom sê. Tog moet hy taamlik normaal optree, want hy kom in die kafeteria, in die biblioteek, in die supermark, en hy handel sy sake daar meestal sonder voorval af. Mense besoek hom soms, en hy haal oor naweke die trein suidelike voorstede of Kaapstad toe, staan in galerye, sit by poësievoorlesings.
’n Skrywer wat aan hom voorgestel is as ’n Jungiaan met die naam Keet ontmoet hom eenkeer by so ’n geleentheid. Dié betrag hom en stel voor: “Moenie so nerveus wees nie, raak gesuip,” en draai om en loop.
Is dit die soort raad wat potensiële mentors deesdae aan hulle potensiële protégés uitdeel? wonder hy. Dis jammer. Hy sou graag vir Keet wou leer ken en by hom leer. Hy het ’n boek van die man gelees waarin Keet as ’n Jungiaanse oefening die verhaal van Jona
