aan die slaap sodat Marc hom vinnig in sy pajamas wikkel, handjies en mond afvee en bed toe neem.
“Abba,” sê hy toe Marc die duvet om hom invou, “moenie weggaan nie.”
“Ek sal nie, liefling, ek bly hier by jou.”
Nog ’n paar oomblikke hou die donker ogies hom angstig dop, maar toe verslap die handjie wat styf aan Marc se trui vasgehou het en val sy oë toe. Marc bly by hom sit tot hy seker is hy slaap vas.
Toe hy uit die kinderkamer kom, hoor hy die geluid van die stort uit hulle badkamer. ’n Oomblik lank voel hy lus om by die voordeur uit te sluip, die ysige weer te trotseer en die bekende paadjie na die Kotel toe te vat. Om sy vrese voor Abba uit te stort. Maar hy onthou sy belofte aan Natan en hy weet ook dat hy só niks sal oplos nie.
Hy haal diep asem en gaan na hulle slaapkamer. Die badkamerdeur is toe en hy gaan op die kant van die bed sit. Toe die geruis van die stort eindelik stil word, kom Rivkah kort daarna saam met ’n wolk stoom in die koue slaapkamer uit. Sy skrik merkbaar toe sy Marc sien sit.
“Ek dag jy is Kotel toe vir Ma’ariv,” fluister sy byna.
“Nee,” sê hy.
Haar hare is los en krul uitbundig om haar gesig en teen haar rug af. Die handdoekstof kamerjas is styf om haar middel geknoop sodat sy kinderlik klein daar uitsien en sy is kaalvoet. Marc raak bedwelm van haar warm nabyheid en hy voel die haartjies op sy voorarm roer. Maar hy veg teen die begeerte wat in hom opkom en hy bly haar aankyk, sy mond so droog dat hy moeilik praat.
Sy woorde kom harder uit as wat hy bedoel het: “Wat is met jou aan die gang?”
Haar mond vertrek strak. “Niks.”
Hy besef hoe verkeerd sy aanslag was en laat sy ingehoue asem stadig uit voor hy weer sagter praat. “Rivkah, asseblief! Sê vir my wat dit is.”
“Daar ís niks om te sê nie.”
“Dis nie die waarheid nie.”
“Dit is niks, Marc. Ek is net moeg, ek wil gaan slaap, ek werk môre.”
“Wat het in Haïti gebeur?”
Meteens vlam haar wange. “Niks het in Haïti gebeur nie! Jy weet goed wat die situasie daar was. Kan jy dit nie verstaan nie?”
Sy druk haar gebalde vingers teen haar mond en haar oë skiet vol trane.
Marc staan vinnig op en neem haar in sy arms. ’n Wilde rilling tril deur haar en hy druk haar teen hom vas. Sy bedaar geleidelik en eindelik verslap sy, sug en laat haar kop teen sy bors sak. Hy vleg sy vingers deur haar welige hare en sus haar, fluister haar naam baie maal.
Sy is warm en bekend teen hom, hy ruik die soetheid van haar skoon hare, voel die fermheid van haar klein borste teen die sagte handdoekstof van die kamerjas en vuur roer in hom. Hy soek haar mond, maar sy het haar gesig in sy woljek gewurm.
“Kom,” sê hy sag teen haar nek en tel haar op.
Maar toe voel hy hoe sy verstyf en sy druk met haar oop hande teen sy bors. “Nee, Marc.”
Sy greep verslap en hy laat haar verward gaan.
“Ek is moeg,” sê sy beswaarlik hoorbaar en kyk nie na hom nie.
’n Paar oomblikke staan hy so stil voor haar afgewende gesig. Toe draai hy om en gaan uit en trek die kamerdeur sag agter hom toe.
Die volgende dag maak hy vroeg klaar by die universiteit en toe hy by die huis kom, kom Hadassah net met die kinders terug van die speelskool waarheen sy hulle soggens vir ’n paar uur neem. Toe hulle hom sien, kom hulle aangehardloop en hy hou sy arms oop en vang hulle.
“Ek bly by hulle tot Rivkah huis toe kom,” sê hy toe hulle weer bedaar het.
Sy kyk onrustig na sy wit gesig. “Dis nog twee uur voor sy kom.”
Hy dwing ’n glimlag oor sy lippe. “Ek sien te min van hulle.”
Sy talm onseker. “Is jy oukei, Marc?”
Hy raak gerusstellend aan haar skouer. “Dis goed, Imma. Ek sal regkom.”
“Eers is Rivkah na Haïti toe en toe is jy weer Auschwitz toe. Dit vreet aan mens se siel, sulke dinge. Julle moet oppas, Marc.”
“Ons sal, Imma.”
“Wat gaan ons doen, Abba?” wil Yhoshi dadelik weet toe sy ouma weg is.
Hy kyk af op die twee gretige gesiggies en ’n gedagte skiet hom te binne. “Ek weet wat ons gaan doen.”
“Wat?” vra hulle gelyktydig, donker oë vol afwagting. Op vier en ’n half is Yhoshi byna die ewebeeld van sy ma, swart krulhare wat woes om sy kop krul en skerp, donkerblou oë. Vinnig in alles wat hy doen, maklik in sy omgang met woorde en met mense, seker van homself, klein soos hy nog is, buitengewoon intelligent. Natan op byna drie is so baie soos hyself dat dit Marc soms byna laat skrik. ’n Stil kind met groot, donker oë wat die wêreld verwonderd bestudeer, min praat, aanhanklik is, maklik onthuts raak. En hy het ongetwyfeld kunsaanleg – dis te sien in hoe hy reeds teken en die kleure wat hy gebruik. Hy lyk ook soms sterk op Marc se pa, Bert.
“Wel, ons gaan tekeninge kyk …”
“Prentjies?” vra Yhoshi teleurgesteld.
“Abba se tekenboeke,” sê Natan.
Marc kyk verbaas na sy jongste. “Ja,” sê hy, “dis reg.”
“Ek wil nie tekeninge kyk nie, ek wil Lego bou.”
“Nee, Yhosh. Ons gaan tekeninge kyk, want julle storie is ook daarin.”
“Storie?” vra hy.
“Jy sal sien.”
Natan het die wolhaarhondjie opgetel en hy soen hom ’n paar maal op sy neus. “Is Shmu’el se storie ook daarin, Abba?” vra hy.
“Ons almal s’n.”
Uit die gangkas haal Marc die stapels sketsboeke en pak hulle versigtig in volgorde op die koffietafel uit. Toe gaan hy met die seuntjies op die mat sit en haal die eerste een uit waarin hy toe hy vir die eerste keer in 2002 Israel toe gekom het, oorvloedig geskets het.
Hy maak dit versigtig oop, bewus daarvan dat dit die jaar van die selfmoordbomaanvalle was en dat hy die kinders nie alles kan laat sien nie. Hy blaai behoedsaam.
“Dis Imma!” sê Natan dadelik. “Haar mond is rooi.”
Marc haal diep asem. “Dit was die eerste dag wat ek Imma leer ken het. Sy het ’n granaat geëet.”
“Daar is Imma in die IDF,” sê Yhoshi.
“Sy het nie ’n geweer nie.”
“Sy het ambulanse bestuur, Natani,” help Yhoshi sy boetie reg.
