groot sitkamer en koffie drink.
Maryn lig haar beker hoog die lug in en sê laggend: “Die laaste slukkie drink ek op ’n lekker vakansie en ’n groot oes!”
“Soos altyd!” vul Eugene aan, en hy en die ander lig ook hul bekers. Net oom Frederik bly vredig suig aan sy pyp en kyk hulle goedig aan. Toe Peet opkyk, is dit egter Elsje se oë wat hy vang en hy lees daar ’n byna teer besorgdheid – oor hóm, dit weet hy instinktief. Elsje sien miskien meer as wat ’n mens dink. Dié besef laat hom innerlik bewe, en hy staan vinnig op, sit sy beker op die skinkbord op die lae tafeltjie neer en hou sy hand na Maryn uit.
“Net voor die vakansie en die groot oes wil ek darem eers ’n bietjie slaap inkry!” sê hy drogies, en glimlag met haar.
“’n Goeie plan,” sê Maryn net, en neem sy hand. Dan buk sy af na haar pa om hom nag te soen. Die ander sê ook nag, en die meisies is die eerste om in die regtervleuel na hul kamers te verdwyn. ’n Rukkie later slaan die mans hul eie koers in na die ander vleuel.
Maar ten spyte van sy opregte voornemens, slaap Peet nie. Hy kry dit nie eens reg om sy oë toe te maak nie. Nes hy dit wil doen, waaier sy ooglede oop en bly hy ontstig staar teen die diep donkerte van sy kamer totdat sy oë brand en hy hulle weer vervaard moet knip. Dis asof daar ’n basiese ontsteltenis in hom losgekom het die afgelope paar uur. Die nuwe motor is ongetwyfeld die hoofoorsaak daarvan. Hy kon dalk nog die motor geweier het, hoewel hy goed weet dat dit pure wensdenkery is, maar verder sal hy nie veel durf weier nie.
Dan is daar nog Elsje. Sy pla hom. En hy is lief vir Maryn – so lief soos wat ’n mens net vir iemand kan wees aan wie jy nog feitlik jou lewe lank nou verbonde is. Hy verstaan haar, so maal en kolk die donkerte om hom. En toe hy in ’n onrustige slaap verval, is dit om byna dadelik vasgevang te word in ’n verwoede droom.
Maryn se oë gaan oop met die helder getjilp van die eerste voëltjies, en sy is dadelik helder wakker. Nie een wat ooit kan lê as die slaap reeds weg is nie, staan sy terstond op en trek aan – ’n netjiese donkerblou broekpak en ’n fleurige wit bloesie. Sy trek vlugtig ’n kam deur haar kort hare, en ná ’n ligte aarseling grimeer sy haar tog op haar goed versorgde manier. Toe gaan sy uit en trek haar kamerdeur saggies agter haar op knip. Sy loop ligvoets deur die groot slapende huis en glip by die voordeur uit. Oomblikke lank bly sy op die breë stoep staan; sy trek diep teue van die skerp oggendlug in, proe die klam geur van die blinkgroen damwater in haar mond. Dan stap sy uit oor die dounat grasperke tot op die damwal. Die vroeë son stoot bo die wilgers uit en die stil watervlak kaats hom rosig terug. Maryn loop stadig al met die uitgetrapte paadjie op die wal langs, verkyk haar aan die toneel wat sy sedert haar kleintyd ken. Altyd as sy na Damplaas verlang, is dit hierdie blink pan water met sy soom van diepgroen treurwilgers wat sy oproep. Voor haar geestesoog het dit die dieptes van die blou lug daarbo en al die geheimenis van verre mere.
Sy stap droomverlore in die bloeiselsagte oggend en skrik toe ’n kolgans naby haar voete flappend uit die water vlieg. ’n Oomblik staan sy botstil en kyk die groot voël se klimmende vlug met klein verrukking agterna. Toe stap sy aan met versnelde pas om ’n bietjie oefening ook te kry.
Teen die tyd dat sy die digte wilgers aan die ander kant van die dam bereik, is sy kortasem en haar wange gloei. Sy gaan leun teen een van die dik stamme dig by die water, volkome omsluit deur die lower van die lang, soepel takke.
Haar skielike koms laat die oggend om haar trillend tot lewe kom. ’n Paar bleshoendertjies skarrel vervaard weg van die wal af, en hulle is so potsierlik in hul haas dat sy lag. Die helder klanke priem die stilte en laat die klomp spierwit bosluisvoëls wat nog bo in die toppe dut, met vele geklap van vlerke ontwaak en soos ’n hand vol vere die lug in waai. Met haar kop agteroor gegooi, soos sy die oggendrumoer bo haar dophou, sien sy hoe die boonste takke uiteindelik weer stil raak ná die vertrek van die voëls en slegs die ligte oggendwind nog ’n roering maak. Met ’n klein suggie druk sy met haar hande agter haar teen die stam om weer orent te kom. Voordat sy egter weer vas op haar voete kan kom, gebeur dit …
Een oomblik staan sy nog, en die volgende lê sy plat op haar rug en haar kop kom met ’n dowwe slag op die kweek te lande. ’n Gil wel in haar keel op, maar sy is te lam en duiselig om klank daaraan te gee. Sy is ook veels te verskrik, want, met sy groot pote stewig op haar borskas geplant, staan ’n yslike geelbruin Deense bond. Sy groot bek is oop van opgewondenheid – en hy blaf-blaf heserig, tjank dan op ’n hoë fyn noot.
“Pote?” klink ’n diep manstem net buite die blaargordyn, en die hond kry die bibberasie van blye opwinding, trap-trap met sy groot pote op Maryn se borskas sodat sy die bietjie asem wat sy oor had in ’n kreun verloor.
“Pote! My hemel tóg! Póte! Af daar!”
In die greep van asemnood en doodverskrik sien Maryn hoe die hond van haar afgetrek word, hoor sy verontwaardige tjank-blaffies, en voel hoe sy vinnig ondersoek word vir breuke. Groot, ferm hande wat raakvat.
“Lê stil!” gebied dieselfde stem toe sy met haar longe vol nuwe lug ’n beweging wil maak.
“Ek makeer regtig niks …” glimlag sy, kyk huiwerig na waar die groot Deen haar skeefkop op sy agterpote sit en betrag.
“Nee, gelukkig nie,” sê die man bondig, en trek haar aan albei haar boarms orent. Toe eers kom hy mooi in haar gesigsveld.
Nog verdwaas na haar ondervinding van so flussies, staar sy na hom: ’n groot man wat haar hande op die heupe en met ’n bekommerde frons op sy ru-aantreklike gesig staan en dophou. Sy vlasblonde hare hang in ’n deurmekaar kuif oor sy breë voorkop en is in sterk kontras met sy digte, donker wenkbroue en kenbaard. Sy mond, streng en geslote, gee aan sy hele voorkoms ’n koue afsydigheid wat ’n mens versigtig maak.
“Hoe voel jy?” vra hy skielik, sy grougroen oë met die dik swart wimpers op haar gesig gerig met ’n direktheid wat haar verbouereerd maak.
“Nee wat, heeltemal goed … dankie,” sê sy, vryf oor haar boarms waar daar nog klam grassprietjies kleef, skud haar krulkop in ’n ou gebaartjie van onsekerheid. Toe kyk sy na die hond wat nou vreeslik bedees op sy agterpote na haar sit en kyk. “Doen … doen hy dit altyd met ’n mens?” vra sy met ’n klein laggie.
Die man bly so lank stil dat sy vraend na hom terugkyk.
“O … e … nee, nie eintlik nie. Hy het dit lank gelede gedoen met … met iemand wat baie uitbundig met hom gespeel het … en …” Hy bly stil, staar stip voor hom uit, sê toe: “Nou ja, ek sal sorg dat hy dit nie weer doen nie. Jy is seker een van die gaste hier op Damplaas. Oom Basson het gepraat dat sy kinders en hul vriende kom kuier …”
“Ek is Maryn Basson.”
“Ek sien,” sê hy luiters, en sy sien dat dit hom bloedmin skeel of sy Maryn Wie-ook-al is. Hy’s nou jammer dat die hond haar omgespring het, maar dis al. Hy is hoegenaamd nie onkant gevang daardeur nie; dit kom eerder voor asof hy hoflik op haar wag om hul gesprek en ontmoeting af te sluit, en dit gaan onverklaarbaar teen haar grein in – so asof sy geringgeskat is.
“Stap saam met my terug huis toe,” nooi sy op die ingewing van die oomblik, en besef toe dat hy homself nog nie eens voorgestel het nie. Hy is natuurlik dr. Marcel Hoffman, dit ly geen twyfel nie. Maar sy sou tog verwag het dat hy dit aan haar sou sê. ’n Man, besluit sy stilweg, wat nie graag met ’n nuwe gesig glimlag nie. Dalk ook nie met oues nie, wie weet. Iemand wat sy eie geselskap koester.
“Dit was my plan, juffrou,” sê hy droog, sodat sy tjoepstil bly. ’n Moeilike man, besluit sy by ’n tweede gedagte. Sommer rêrig moeilik. Maar haar kop steek vas by hierdie vae definisie van Marcel Hoffman.
