hulle dink. Sy was die geslag voor oupa Lood. In die Boereoorlog het sy die konsentrasiekamp ten spyte van siekte oorleef en teruggekom Dwaalpoort toe, maar sy sou toe nie meer lank leef nie. Die familie wou niks van haar weet nie.”
Oom Ludwig het gekug en op sy stoel rondgeskuif. “Hulle het haar verwerp oor die Engelse offisier,” het sy gesê. “Dis hoekom niemand na die oorlog iets met haar te doen wou hê nie, en dis hoekom sy ’n eed op die bok se kop gesweer het.” Rentia het stip na die portret gekyk. “Die familie word in die kerkhof agter die huis begrawe.” Sy het aangehou praat asof sy nie haar pa se rondskuiwery gehoor het nie. “Maar dis nie waar hulle bly nie. Die dooies bly bo in die kloof . . . net partykeer kom hulle af werf toe.” Sy het haar kop na my gedraai en sagter gepraat sodat oom Ludwig, wat na iets buite geluister het, nie hoor nie. “Henriette het gesweer om Dwaalpoort ná haar dood keer op keer weer te besoek.”
Ek het duiwepote op die dak gehoor; toe kom die geluid van buite. Agter die varkdraadheining het die jaghonde in ’n koor begin huil. Nie die gewone geblaf wanneer iemand vreemds opgedaag het nie. Hulle het teen die lug opgekla – ’n hoë, yl klank wat teen die kloof vasgeslaan en teruggekom het.
“Dis snaaks,” het oom Ludwig gesê, “hulle maak gewoonlik teen volmaan so.” Hy het na Rentia gekyk. “Is daar fout?”
“Nee, Pa.”
Ek kon ’n rukkerigheid in haar hande sien toe sy haar mes en vurk neersit. Sy het haar bord teruggeskuif en opgestaan.
“Rentia?”
“Ek is moeg, Pa.”
Voor sy kon uitloop, het ek haar aandag probeer trek. “Gaan ons na die vakansie met die perde opry kloof toe?”
“Die kloof?” Sy het weer ingedagte geraak. “’n Mens ry nie net sommer soontoe nie. As die dag reg is, sal die kloof jou self roep.”
Rentia het in die gang af geloop, terwyl oom Ludwig stadig klaar gekou het. Op die plaas, die boer; op die dorp, die landdros, het Rentia gesê: Mafik’ ungamboni – hy wat opdaag sonder dat jy hom sal herken.
Ek het skielik sy oë op my gevoel. “Nou hoe verander jy so gedurig van rigting?” het hy gevra. “Wil jy rekenmeester of prokureur wees?”
Ek het afgekyk op my bord, want ek het my eie bleddie planne gehad – ’n plaas soos Dwaalpoort het hengse moontlikhede gebied. Veral as jy ’n bietjie ambisie gehad het. Buite het die jaghonde bly tjank. Rentia se kamerdeur het toegegaan en ek het die hangkasdeure binne hoor klap.
“Jy moet hulle twee keer ’n dag laat vreet,” het oom Ludwig gesê.
Dit het die lekker vir my uit die dag gehaal: Rentia se vinnige opstaan en Bullet se honde.
Die lug was nog grys toe ek die spoor die volgende oggend sien. Ons het op ons koue hande geblaas en swart koffie uit blikbekers gedrink. Nie heeltemal my scene nie. Die jagters se oë was opgepof en hulle het die een sigaret na die ander gerook. Ek kon nie hulle aandag kry nie.
“Dis nog vroeg,” het ek gesê, “daar’s nog tyd om julle gewere in te skiet.”
“Dis nie nodig nie.”
Ek het geweet ek moet my stempel op die naweek probeer afdruk voordat hulle heeltemal oorvat. “Die teleskope kon ’n stamp gekry het.”
Hulle het agter hul hande gehoes. “Die gewere staan heeljaar in die kluis.”
Die kole het nog gegloei van die vorige aand en die spoorsnyers het die vuur aangeblaas. Met ’n stok het ek breedweg die uitleg van die plaas op die grond getrek, maar niemand het aandag gegee nie. Dis toe dat ek die spoor reg langs die vuurmaakplek raaksien!
Tog snaaks hoe vinnig ’n mens se oë gewoond raak om vir ánder dinge uit te kyk as waaraan jy gewoond was. Normaalweg sou ek dit glad nie eens opgemerk het nie. Ek het weer gekyk of ek reg gesien het. Maar hy het duidelik in die sand gelê – ’n smal spoor met langerige tone.
“Ons wil saam jag,” het die jagter langs my gepraat. “Nie een-een nie, dis lekkerder so saam-saam.”
Hulle het eers vuurhoutjies getrek vir wie eerste gaan skiet, toe klim hulle saam met die spoorsnyer agterop die bakkie en gee vir hom ook ’n sigaret aan. Hy het bakhand gerook. ’n Mens sou sweer oom Ludwig was nog hier iewers rond. Naby die soetdorings het ek gehoor hy tik op die bakkie se dak. Ek het stilgehou en met die afspring het hy ’n handjie vol sand in die lug opgegooi en vir my geknik.
Dit het vroeg warm geword en ek het die bakkie teen ’n hoogte in die skaduwee gestop. Later het ek die geweer gevat en deur die teleskoop oor die plaas gekyk. Ver onder my het die opstal gelê. Ek het die kruis oor die werf getrek. Was dit ’n skaduwee? Wragtig. Iets, iemand het op die werf beweeg. My asemhaling het die lens toegewasem en ek het dit met my mou skoongevee. Ek het weer deur die teleskoop gesoek. Maar ek kon sien niks nie. Toe ek die geweer laat sak, het ek die skoot in die verte hoor klap.
“Is jy ’n cradle snatcher?” het ek gevra toe ek die penkoprooibokkie oor die spoorsnyer se skouer sien hang.
Ek het ’n oomblik stilgebly. Het ek tog in Bullet se taal gepraat?
Maar die jagter het breed geglimlag en sy pel met die elmboog in die ribbes gestamp. “So, ek het eerste bloed getrek.”
“Nie gisteraand nie.”
Ek kon nie agterkom waarvan hulle praat nie.
Hulle het saam geposeer vir die foto’s. Die een jagter het ’n knipmes uitgehaal en twee gate in die bol van sy rugbypet gesny. Hulle het die hoed vir die penkop opgepas en ’n bril op sy neus gebalanseer. Regop soos ’n mens het die bok tussen hulle gesit. Toe gooi hulle hom agterop die bakkie en asof van nêrens het die bottel brandewyn verskyn.
Op pad terug het ek stilgehou en hulle die rooi plastieksak hoog in ’n boom gewys waar poachers ’n ruk gelede ’n karkas kom merk het.
“Kan jy dit glo? Die bliksems. Dan is dít hoe hulle maak? ’n Mens moet hierdie tipe mense uitroei.”
Hulle het sigaretstompies in die plaaspad ingeskiet.
Die jagter met die opgepofte oë het besluit hy gaan nie weer veld toe nie – hy het klaar geskiet. Eintlik het dit my gepas, want ek het intussen besluit om nie ’n spoorsnyer saam te vat nie. Ek wou die skietbok sommer self uitwys.
’n Mens drink nie saam met jagters nie, het ek oom Ludwig se woorde gehoor, maar ek het die tot brandewyn gevat. “Ons het darem bloed getrek,” het ek in jagterstaal gesê.
Die penkoppie was ’n wins vir die plaas. Groot ram of klein ram, die prys het dieselfde gebly. Wie weet? Ek moes net wakker loop. Miskien was daar vir my ook iets te skep uit die boktransaksie.
Toe sien ek die langtoonspoor die tweede keer. Al met ’n draai van die tent af na die veldstort toe. Eers het ek die water hoor loop, toe sien ek ’n meisie se bene onderdeur die stort se skerm. Ek kon my donnerse oë nie glo nie. Maar tog: smal voete en gladde kuite in die plas water. Dit het my tussen die oë getref. Hoe kon ek so stupid wees? Die veghoender. Dis mos wat die jagter by die bakkie gemompel het. Dan was dít wat hy bedoel het.
Ek kon bleddiewil nie ophou kyk nie. Genuine. Hakke, kuite, enkels, maar heelwat mooier en slanker as die gewone. Dit kon ek darem ook sien. Maar wat sou ek dan eintlik
