ek nie? Wie het so gesê?”
Die majoor kyk kopskuddend na Jaap. Hy is woes en gevrees, maar almal hou nogtans van hom. Hy sal geen mens kwaad aandoen nie; hulle moet net nie met hom sukkel nie. Die inboorlinge het ’n heilige ontsag vir hom. “Seun van die donder” noem hulle hom. Dit is vir majoor Leutwein altyd so ’n goeie beskrywing van Jaap met sy harde stem en sy vreeslose geaardheid.
“Het jy nog nie tot dusver moeilikheid met jou werkers op die pad gehad nie, Jaap?”
“Nee wat, ek het mos die Bergdamaras wat my help met die transportryery. Hulle beskou my as hul opperhoof.”
“Dis mos die verarmde nasie wat as slawe vir die Herero’s en die Namas gewerk het?”
“Ja. En hulle werk eerder vir my as vir die Herero’s.”
“Hulle voel natuurlik veiliger by jou en jy betaal hulle ook beter. Wanneer gaan jy terug?”
“Môreoggend vroeg. Ek wil my osse net vandag so ’n bietjie laat rus. Dis darem ’n moordende stuk pad vir ’n os hier van Swakopmund af. Party skofte is vier-en-twintig uur lank, voordat ’n mens weer water kry vir hulle. Wanneer ons hier kom, gee ek hulle altyd so ’n ou blaaskansie.”
“Trek jy weer jou ou roete, hier om die Wilhelmsberg?”
“Ja! Die een wa het ek op Otjimbingwe gelos en een bly hier op Okahandja. Jul goed en ou Matty s’n daarin. Ek wil juis vir jou ’n guns vra.”
“Ja, seker! Ek help graag as ek kan.”
“Die een wa moet deurgaan Ovikokorero toe. Ek wil my een wa wat noorde toe moet gaan, so ’n rukkie hier los. Dis nou onveilig in die veld met so ’n lomp trek. Sal jy so gaaf wees om volgende Donderdag vir my mense te sê om hiervandaan te begin trek? Dan sal ek hulle op pad kry nadat ek die wa op Ovikokorero besorg het.”
“Seker, Jaap. Jy kan die wa in die fort trek, dan is jou goed sommer veilig ook.”
“Dankie, majoortjie! Ek het gehoop jy sal dit aanbied. Daar is belangrike goedjies in daardie wa. Ek het my huis al so halfpad gebou en nou die laaste benodigdhede gaan oplaai, sodat ek my blyplek kan begin klaarmaak.”
“Jaap! Ek wonder . . . Kan ’n paar van my manne nie sommer saam met jou ry nie? Ons wil ’n patrollie uitstuur in daardie rigting ook. Dan kan ons mos daardie groep ’n bietjie verminder?”
“Ja, natuurlik! Maar ek kan ook mos maar vir jou die patrolliewerkie doen. Soek julle na die Herero-bendes?”
Majoor Leutwein verduidelik breedvoerig wat die hele opset is en wat die patrollie alles behels.
Jaap luister diep ingedagte. “Jy kan net een man saamstuur, majoortjie. Dan kan hy vir jou die inligting terugbring. Ek het vier mense by my en hulle kan al vier skiet.”
“Dankie, Jaap! Ek maak met graagte van die aanbod gebruik. Ons verwag nie juis moeilikheid in daardie rigting nie. Die fort daar is maar klein. Daar is mos nie veel plase in daardie rigting nie. So! Daar is dus ook nie juis beeste wat hulle kan buitmaak nie.”
“Nee, reg! As jy my nog ’n bier aanbied, dan doen ek sommer vir jou al die patrolliewerk tot bo in die noorde.”
Die majoor lag en wink die soldaat nader.
2
“Luister, nou wil ek nie weer een woord van julle hoor nie!”
Ouma Martha se stem is kwaai en gebiedend en dit maak die groepie verskrikte, vreesbevange mense agter haar op die wa onmiddelik stil.
“Skaam julle nie vir julle om so te sit en kerm nie? As dit nie vir ou Simon was nie, dan was ons nou almal dood! Nie een van julle was nog een oomblik dankbaar omdat hy ons vanoggend kom waarsku het nie.”
“Maar, Ma!” Die plomp vroutjie druk haar sakdoek voor haar gesig. “Hulle gaan my huis afbrand! My pragtige huis! Daar gaan niks oorbly nie, net ’n hopie as! Wat gaan Piet sê as hy dit sien?”
“Wat gaan Piet sê?” Ouma Martha is sommer woedend. “Piet moet net oppas dat ek nie vir hom ’n paar dingetjies sê nie. As hy op die plaas was, sou dit nie gebeur het nie.”
“Maar, Ma!”
“Ag! Stil tog, Anna! Jy maak my so moeg as jy so kerm. Wees dankbaar dat ons nog almal lewend is.”
Stieneke Kitshoff kruip diep agter in die ossewa in. Die vrees laat haar keel toetrek.
Is dit hoe haar drome en ideale gaan eindig? Met ’n koeël in haar liggaam of dalk nog erger, ’n assegaai! Of gaan sy dalk ’n leeu of ’n giftige slang ten prooi val?
Hierdie groot uitgestrekte land met sy bome en gras en digte bosse maak haar bang! Dit jaag die vrees in golwe deur haar.
Sy kom uit ’n ryk en vooraanstaande familie van Stellenbosch, is ’n onderwyseres wat al ’n hele jaar lank onderwys gee. Tot ’n maand gelede was haar lewe een lang onbekommerde tydperk van sonskyn en lag.
Vir Teuns Marais het sy op ’n partytjie ontmoet toe sy net begin skoolhou het. Eers was dit net vriendskap, maar so ongemerk het dinge verander, totdat haar gevoel vir hom haar hele wese gevul het.
Verlede jaar het sy sommerso sonder aankondiging alles net so gelos en besluit om terug te kom Suidwes toe. Sy ouers is skielik oorlede en het vir hom ’n plaas hier in Suidwes nagelaat. Hy was haastig en ongeduldig om te kom boer. Die twee jaar aan die universiteit waar hy hom probeer bekwaam het as prokureur, het hy net so vaarwel toegeroep en dit afgeskryf as ’n lekker tydjie en goeie ondervinding.
Hy het haar gesoebat om saam met hom te kom. Dit was Junie en sy kon nie sommer alles net so los in die middel van die jaar nie.
’n Rukkie nadat hy weg is, het sy ’n brief van sy buurman, meneer Piet Coetzee, gekry. Hy het vier kinders en wou weet of sy nie dalk kans sien om as hul goewernante na die plaas te kom nie. Hy het genoem dat Teuns sy buurman is en hom van haar vertel het.
Die salaris was buitensporig hoog. Stieneke kon daaruit aflei dat hierdie meneer Coetzee ’n ryk man moet wees. Alles het so aantreklik en avontuurlik geklink.
Teuns se brief was ook met dieselfde pos daar. Hy het haar aangemoedig om dit aan te neem sodat sy naby hom kon wees. Hy het weer eens sy liefde vir haar verklaar. Hy was nog besig om sy plaas op te bou en hy wou vir haar ’n groot en gerieflike huis oprig voordat hy haar as sy bruid daarheen wou bring. Intussen sou hulle mekaar gereeld kon sien en ten minste net verloof raak.
Alles was net een groot heerlike droom! Die groot ongetemde Suidwes met die blouoog Teuns wat so ongeduldig in sy liefde vir haar wag, het haar hart telkens laat bons van vreugde.
Haar ouers was buite hulself van vrees. Hoe kon sy, hul enigste dogter, so iets oorweeg? Hoe kon sy weggaan en hulle alleen agterlaat? Hoe kon sy haar aan soveel gevare gaan blootstel?
Vir alles het sy in haar gelukkige toestand ’n antwoord gehad.
Haar vrees en die knaende onrus het eers begin die dag toe sy op Swakopmund se hawetjie aan wal gaan en daar niemand was om haar te verwelkom nie.
Sy
