sommer bangmaakstories nie! Hy het gesê ek moenie vir julle sê nie, want julle sal bang word, maar die moeilikheid is hier. Ek gaan nie langer wag nie.”
Ouma Martha het verskrik na Anna gekyk. Stieneke kon die ongeloof op hul albei se gesigte sien. Ouma Martha het haar arm stil-stil om Anna se skouer geslaan en hulle het verdwaas na Simon gekyk.
Dit was al laatmiddag toe Simon hulle sonder ontsag op die wa kom bondel en hulle behoorlik van die werf af gedryf het. Dit is ’n gewone wa met ’n tentdak soos ’n ossewa, maar voor hierdie wa is vier perde ingespan, wat aansienlik vinniger beweeg as die osse.
Ouma Martha sit voor en het die leisels stewig in haar hande vas. Vandat die son gesak en die donker om hulle toegevou het, sak die vrees ook met klam vingers om die verskrikte groepie mense toe.
Anna het haar gekerm oor haar huis gestaak en sit nou net stil agter by die kinders. Sy druk Pietie, die jongste enetjie, styf teen haar vas en trek Annatjie, die naasjongste, met haar ander hand teen haar vas. Hierdie tweetjies is onderskeidelik ses en agt jaar oud. Daar is nog twee dogters. Martie is tien en Lettie behoort seker nou dertien of veertien te wees.
“Waarheen gaan ons, Ma?” Anna het ’n bietjie beheer oor haarself gekry en klink nie meer so verskrik nie.
“Ek dink nie ons moet Omaruru se kant toe gaan nie. Simon sê hulle konsentreer nou op hierdie kol – Omaruru, Okandjira, Oviombo . . .”
“Dink Ma nie ons moet maar probeer om by daardie klein fortjie op Ovikokorero uit te kom nie?”
“Ja, weet jy, Anna! Dis ’n briljante plan. Daar behoort darem ’n paar soldate te wees wat ons kan help.”
Stieneke kan aanvoel hoe hierdie paar woorde Anna krag en selfvertroue gee.
“Stieneke!”
“Ja, tannie Martha?”
“Hoe voel jy?”
“Ek is bang, tannie.”
“Ja, jy sal seker wees. Dis maar ’n wilde land en jy is dit nie gewoond nie. Moenie bang wees nie, my kind. Ons sal veilig hier uitkom.”
“Ja, tannie.” Stieneke se stemmetjie klink maar verlore en baie bang hier agter in die wa.
“Kom sit hier voor by my.”
Die vrees maak Stieneke se keel droog. Sy wil nie daar voor op die bankie gaan sit nie. Daar is sy ’n teiken vir elke vyandige koeël of assegaai.
Sy skraap egter haar moed bymekaar en gaan sit voor op die bankie langs tannie Martha.
“Tannie Martha, die . . . Wat is die stamgroep se naam nou weer?”
“Herero’s!”
“Het hulle gewere . . . of . . .”
“Ongelukkig, ja, my kind. Hier was ’n vreeslike gesmokkel met die goed. Hulle het heelwat gewere en ammunisie.”
Lank ry hulle in doodse stilte, met net die geklap van die perdepote op die grondpad wat hoorbaar is.
Dis doodstil agter in die wa en Stieneke loer om. Die kinders het een vir een omgeval op die matrassies agter in die wa en lê styf ingeryg langs mekaar. Anna stut haar rug teen die kant van die wa en Stieneke sien hoe haar kop ook knik.
“Snaaks dat hulle aan die slaap kan raak.” Stieneke leun oor sodat sy naby ouma Martha kan praat.
Ouma Martha loer oor haar skouer en ’n sagte glimlaggie speel om haar mond. “Ja, ’n kind is mos ’n vreeslike aanpasbare ding. Arme ou Antjie! Sies tog! Ek praat soms so hard met haar, maar in hierdie land kan ’n mens nie sag en pieperig wees nie. Sy kom reg. Sy luister altyd as ek praat en leer gou. Ek is net woedend vir my seun, Piet. Hy sal darem ’n paar dingetjies te verduidelik hê wanneer ek hom weer in die hande kry. Dis te sê as ons lewend hier uitkom.”
Stieneke loer verskrik rond. Ouma Martha se woorde het weer al die vrees in haar wakker gemaak.
Die donker veld lê spookagtig en onheilspellend om hulle. Die hol geklap van die perdepote en die veraf naggeluide laat haar ril van angs.
Die bosse kraak skielik hier langs hulle. Stieneke versteen op die bankie en gooi haar lyf agtertoe.
Ouma Martha sit verskrik meer regop. Sy behou egter haar teenwoordigheid van gees en klap met die sweep terwyl sy die perde met ’n harde stem aanjaag.
Dan sien Stieneke hoe ouma Martha se hele liggaam weer ontspan saam met die harde uitblaas van haar asem.
“Dit was net ’n koedoe. Kyk, daar hardloop hy!”
Stieneke sien egter niks nie. Dis te donker en haar oë sal in elk geval eers aan die veld gewoond moet raak. Ouma Martha sal nou haar vinger in die koedoe se oog moet steek voordat sy hom sal sien.
Stieneke kyk na ouma Martha en sien die spanning op die maer, seningrige gesig. Ouma Martha is ’n lang, skraal vrou met ’n stywe bolla agter haar nek. Dit laat haar streng en onverbiddellik lyk – en niks kan verder van die waarheid af wees nie. Sy is ’n steunpilaar en die spil waarom hierdie familie draai, maar daar skuil onmeetbare liefde en deernis agter die doelgerigte bekwaamheid.
Anna se stem klink sag agter haar. “Kom sit jy hier agter by die kinders. Hulle slaap nou. Probeer jy ook ’n bietjie slaap. Ek sal voor by my ma sit. As ’n mens slaap, vergeet ’n mens van die vrees en spanning.”
Dankbaar skuif Stieneke agter by die kinders in. Sy druk haar kop op haar opgetrekte knieë en dan gee al die onsekerheid, al die opgekropte frustrasies skielik pad sodat die warm trane hul walle oorstroom en in blink voortjies oor haar wange rol. Haar liggaam ruk en die snikke laat haar in ’n stywe bondeltjie opkrul.
“Ag, my hartjie!” Anna is langs haar en vryf liggies oor die blonde hare. “Wat is dit dan? Sies tog! Jy is so ver van jou mense af en dan gebeur hierdie vreeslike ding ook nog met jou.”
“Dis goed as sy huil, Anna. Los haar maar so ’n bietjie. Huil maar, my kind! Weet net een ding. Tannie Martha sal sorg dat jy veilig hier uitkom.”
Anna klim weer stil terug op die bankie langs ouma Martha. Stieneke kan met die beste wil in die wêreld nie die snikke keer nie. Sy huil haar moeg en leeg. Sy huil oor haar drome wat so in die lug hang soos ’n seepbel wat elke oomblik kan bars. Sy verlang na Teuns en sy wil hom hier by haar hê. As hy net hier was, dan sou sy gerus en tevrede gevoel het.
Sy moet tóg ingesluimer het, want toe sy wakker skrik, begin die dag al grys in die ooste breek.
Stieneke kyk bekommerd na ouma Martha, wat nog steeds met die leisels in haar hande sit.
Haar oë voel dik en sy is dankbaar dat niemand vanoggend na hul voorkoms sal kyk nie. Die kinders lê nog stil, maar Stieneke weet dat hulle al wakker is. Elkeen worstel seker maar met sy eie vrese en bekommernis.
“Is tannie nie al baie moeg nie?” Stieneke vee die hare wat wanordelik langs haar gesig hang agtertoe en probeer dit weer by die rol agter haar kop indruk.
“Ek kan hou, my kind. Die perde sal egter nou eers moet rus.”
“Maar, Ma!”
