was dit in die loop van ’n vuurwapen.
Hulle het haar beveel om al die geld in die kasregister aan hulle te oorhandig.
Sy het doodluiters van die leer afgeklim – en die rower wat die vuurwapen op haar gerig het onverwags betrap deur hom met ’n harde vuishou vol op die mond te slaan. Die hou het hom laat terugsteier, wat haar die geleentheid gegee het om die winkel se alarmknoppie te druk. Al twee rowers het besluit dis beter om eerder vinnig pad te gee. In hul haas om weg te kom het hulle by die deur in mekaar vasgehardloop voordat hulle kon vlug.
De Swardt en Charles was in hul polisievoertuig in die omgewing toe hulle ’n uitkykberig oor die voorval oor hul polisieradio ontvang. Hulle het hulle na die toneel gehaas en ’n verbete Chrissie aangetref wat die verdagtes ’n hele ent van die winkel steeds te voet agternagesit het. Teen dié tyd het die twee rowers in ’n vlei ingevlug.
Intussen het nog ’n polisievoertuig by hulle aangesluit. In die vlei het die voertuig, wat deur Charles bestuur is, in ’n driffie vasgeval. Terwyl Charles agter die twee voortvlugtiges aanhardloop, het die ander polisiemanne De Swardt gehelp om die voertuig uit die moeras te kry. Nadat hulle daarin geslaag het, het die twee polisievoertuie kontak met mekaar verloor.
Charles het ook sig van die polisievoertuie sowel as die verdagtes verloor. Met sy terugkeer sien hy op ’n afstand dat De Swardt by hul voertuig in ’n worsteling met die twee rowers gewikkel is. Dit was vir hom duidelik dat dit om lewe en dood gaan en dat die twee rowers besig is om die oorhand te kry. Hy moes vinnig reageer indien hy sy maat se lewe wou red. Die ander polisiemanne was nêrens in sig nie.
Kort tevore was De Swardt besig om een van die rowers te arresteer toe die ander hom onverwags vanuit die bosse bestorm. Hy is oorweldig nog voordat hy die gearresteerde man kon boei, waarna die twee hom saam getakel het. Een van die rowers het hom aan die keel beetgekry en begin wurg. De Swardt kon hoor hoe die rower in Sotho aan sy makker sê om sy dienspistool af te vat en hom te skiet. De Swardt moes al sy kragte inspan om beheer oor sy pistool te behou, maar kon hom nie terselfdertyd teen die gewurg verweer nie.
Hy was besig om sy bewussyn te verloor toe Charles aangehardloop kom.
Charles kon nie op die rowers vuur sonder om De Swardt ook in gevaar te stel nie. Hy het skote in ander rigtings afgevuur om die rowers se aandag af te trek. Dit het gelukkig gemaak dat die rowers De Swardt laat los het. Dit het Charles ’n kans gegee om op hulle aan te lê.
Met sy eerste skoot het hy een rower doodgeskiet. Die ander een is vier keer gewond met twee skote deur die bene, een deur die wang en een deur die sy. Hy het wonderbaarlik oorleef.
Die volgende dag het die koerante ’n foto van Chrissie met ’n opgeswelde hand gepubliseer. Hoewel die een rower sy pistool herhaaldelik op haar en die polisiemanne gerig het, het hy nooit gevuur nie. Later het dit aan die lig gekom dat die rowers nie geweet het hoe werk die veiligheidsmeganisme van die pistool nie.
Die rower het ’n lang lys van vorige veroordelings gehad en is tot 18 jaar gevangenisstraf gevonnis.
Op vlug ná ’n rooftog
Dit was ’n weeksmiddag in die winter van 1975 toe ’n aankomende voertuig teen ’n hoë snelheid op hul motor afpyl en op die laaste oomblik uitswenk en verder jaag. Instinktief het Charles en AO Willie van den Berg geweet dat die twee mans in die voertuig van ’n misdaadtoneel af vlug. Charles het onmiddellik ’n U-draai gemaak en hulle agternagesit.
Kort tevore het die twee mans ’n vrouekassier van die United-bouvereniging-agentskap in Discovery, Roodepoort, met ’n mes aangehou en van ’n aansienlike bedrag kontant beroof. Die twee speurders was toevallig op pad Roodepoort toe van ’n ondersoek af toe hulle die roekelose gejaag sien. Kort daarna het hulle ook ’n radio-uitkyk oor die rooftog ontvang.
’n Wilde jaagtog van sowat twintig minute het deur die buitewyke van Maraisburg tot in Hoofrifweg gevolg. Dit sou tot ’n einde kom op die terrein van die CMR-goudmyn. Toe die rowers op ’n verlate grondpad agter die myn begin inry, is twaalf skote op hul voertuig gevuur. Net toe het een van die rowers ’n aktetas by die venster uitgeslinger.
Hul voertuig het etlike kilometers verder tot stilstand gekom. Die rowers is met verskeie koeëlwonde in die motor aangetref – al twee was dood. Die gesteelde geld was nog net so in die aktetas.
Hinderlaag
Dit was in 1980. ’n Beriggewer het Charles ingelig oor rowers wat op ’n sekere aand ’n fabriek op Vanderbijlpark gaan beroof. Onder bevel van Jaap le Roux stel speurders van die Wes-Randse Moord-en-rooftak daardie aand ’n hinderlaag op die fabriek se perseel.
Dit was nog vroegaand toe ’n hele klompie rowers in ’n gesteelde bus opdaag, wat hulle buite die fabriek parkeer. ’n Hele ruk lank doen hulle niks nie en bly in die bus sit, terwyl hulle die perseel waarskynlik fyn dophou. Iets moes hulle agterdogtig gemaak het, want hulle het skielik weggejaag.
’n Wilde jaagtog het op die pad na Sebokeng gevolg waarin die speurders die rowers in drie voertuie agternagesit het. Die voertuig waarvan Charles die bestuurder was, het amper omgeslaan toe hy die bus wou verbysteek en van die pad gedruk word. Nog ’n polisievoertuig is ook amper te pletter gery toe dit die bus van die pad wou dwing.
Die speurders het verskeie skote deur die agterruit van die bus gevuur waarna dit gelyk het of die bestuurder beheer oor die bus verloor. Dit het van die pad geloop en naby die Wawielbrug skielik tot stilstand gekom.
Die speurders het uit hul voertuie gespring en ’n woeste oor-en-weer-skietery het gevolg. Een van die rowers is platgeskiet toe hy al skietende uit die bus geklim en op Charles afgestorm het. Hy het enkele meters voor Charles dood neergeval. “Dit was ’n bestiering dat nie een van ons getref is nie,” sê Charles.
In die bus is die lyk van ’n tweede rower gevind, wat reeds tydens die agtervolging moes gesterf het. Die ander rowers het op die vlug geslaan, maar is later tydens ’n opvolgoperasie vasgetrek.
“Cuffed in the scull”
Charles kon wel nie altyd sy vuurwapen gebruik om ’n misdadiger in sy spore te stuit nie. Een middag in 1974 het hy in ’n systraat van die nywerheidsgebied in Reefhaven, Roodepoort, afgekom op ’n groot groep mense wat twee mans uit ’n sementfabriek jaag. Hy sou later vasstel dat die twee ’n jong vrou probeer verkrag het.
Hy het die een met sy motor ingehaal en in hegtenis geneem. Nadat Charles hom vir sy eie veiligheid in die polisiemotor toegesluit het, het hy die ander man te voet agternagesit. Hy het ’n waarskuwingskoot afgevuur, maar die man het aanhou hardloop. Toe hy hom inhaal, het die man skielik ’n mes uitgepluk. Charles kon nie waag om op hom te skiet nie omdat daar soveel omstanders was. Die verdagte het Charles se huiwering gesien en die kans gebruik om oor ’n heining te probeer wegkom.
Dis toe dat Charles met al sy krag sy oop stel boeie na die man gooi en hom teen die agterkop tref. Hy het agteroor geval en roerloos bly lê. Al was die boeie se oop punte stomp, het een punt sowat 4 cm in sy agterkop weggesak. Die boeie is later die aand in ’n noodoperasie verwyder en die man het mettertyd herstel. ’n Engelse dagblad het oor die voorval berig onder die opskrif “Cuffed in the skull”.
Die Strafprosesreg van ’n vergange era
Charles kan nie sê in hoeveel skietgevegte met misdadigers hy in sy loopbaan betrokke was nie. Waarskynlik is daar te veel om te onthou. Hy kon ook nie my vraag beantwoord oor hoeveel mense hy doodgeskiet het nie. Soos ek inligting oor die voorvalle uit ander bronne opgediep het, kon dit sy geheue meestal verfris. Daar was egter ook gevalle wat hy glad nie kon oproep nie.
