is klein, koue kluitjies materie wat stadig in die gaskolk verkorrel het. Dít is die planete en mane wat om die sterre wentel.
Tussen al die duisende miljoene sterre stel ons baie in een kleinerige, gelerige sterretjie belang, want dit is ons son. Soos stoffies in ’n draaikolk slinger ook stukkies koelerige materie om hierdie nietige sterretjie. Die korreltjies word dof deur die sterretjie verlig. Dit is klontjies yster, silikon en ander minerale: die planete van ons eie sonnestelsel.
Party van die groot planete soos Jupiter en Saturnus is koel gasballe wat hoofsaaklik uit waterstof en helium bestaan, met ringe of satellietmane wat daarom hang. Ander planete is kleiner, digter en warmer as die gasballe.
“God sprei die hemel uit oor die leë ruimte, Hy laat die aarde hang waar niks is nie.” – Job 26:7
’n Gedeelte van die gas om één van die ronde, tollende kluitjies het gekondenseer soos dit afkoel. Dit het ’n lagie vloeistof op die kors gevorm: die eerste oseane. Die planeet se ander gasse het nie gekondenseer nie, want die verdigtingstemperatuur is nie bereik nie. Dit word die eerste, primitiewe atmosfeer – ’n digte, troebel misgordyn waardeur die lig skemerig syfer.
Só, in die ontsaglike, sidderende heelal met sy oneindige vuurwerk van sterre en hemelliggame, is ons aarde gebore. En veel later ons, die wonderwerk van die Skepping. Ons is deel van die Groot Werklikheid. Ons is egter ongelooflik, want ons is werklikheid wat kan dink.
Die eerste aardse atmosfeer was baie anders as vandag s’n. Dit was hoofsaaklik metaan, ammoniak, swawelwaterstof, waterstof en waterdamp. Ons, en alle hoë lewensvorme, sou daarin verstik het. Daar was geen suurstof nie.
Die aarde was woes en leeg, of soos dit in die nuwe Bybelvertaling staan, “die aarde was heeltemal onbewoonbaar, dit was donker op die diep waters”.
Geweldige storms het gewoed. Die donderweer het gebulder. Die modderlandskap, met hier en daar swart rotse en vulkane, is deur die elektriese flakkering van onophoudelike bliksems verlig.
Die aarde is deur geweldige skuddings geruk. Vulkane het rooi vlamme teen die wolke uitgeblaas, witwarm lawa het sissend in die modder gestort en stoomwolke omhoog laat ontplof.
Gasmolekule is deur die weerlig en die kokende lawa versplinter. Nuwe, ingewikkelder molekule is gevorm. Organiese molekule het ontstaan.
Toe het God gesê: Laat die aarde lewende wesens voortbring, elkeen na sy aard
DIE DERDE FASE
Wat is lewe? Wat is die verskil tussen ’n paar molekule wat in ’n ingewikkelde verbinding daar lê, ’n chemiese samestelling sonder lewe, en ’n identiese molekulêre samestelling wat lééf?
Niemand weet wat lewe is nie. Niemand weet hoe die eerste lewe ontstaan het of waarvandaan dit gekom het nie. Al wat ons weet, is dat een mooi dag, naastenby 4 550 miljoen jaar gelede, lewe op die aarde opgewek is. Om die Bybel aan te haal: “Toe het God gesê: Laat die aarde lewende wesens voortbring, elkeen na sy aard.”
Die kort, derde fase van die Skepping het begin: die fase van lewende wesens op die aarde.
’n Molekuul het ontstaan wat in staat was om in ’n ewebeeld van homself te verdubbel. Die eerste splytplante, dit wil sê bakterieë en eensellige blougroen wiere, het hul verskyning gemaak.
Dít was ’n wonderwerk so groot soos die onverklaarbare Oerknal waaruit alles uit ’n tydlose niks tot stand gekom het. ’n Wonderwerk so groot soos die hele verloop van die Skepping tot vandag toe, tot met die koms van die mens met sy soekende verstand wat al hierdie wonderlike dinge probeer verstaan.
Lewe het in die see ontstaan. In minstens sewe-agstes van die bestaan van lewe op aarde het die lewende organismes in die see gebly.
Omdat sommige molekule hulleself kon vermeerder, het die getalle vinnig toegeneem. Bakterieë het in die see en moerasse gewemel. Die molekule het saamgekoek om ingewikkelder molekule te vorm wat na plekke kon beweeg wat vir hulle gunstiger was.
Die eerste primitiewe plante het verskyn. Die see en moerassige waters het ’n sop van tierende eensellige lewe geword. Geleidelik het dit die aanskyn van die aarde verander. Groen plante het suurstof vervaardig. Dit was meer as 3 000 miljoen jaar gelede.
Die atmosfeer het meer en meer suurstof ontvang. Die proses duur voort, tot vandag toe, tot 99 persent van vandag se atmosfeer ’n biologiese oorsprong het.
’n Duisendmiljoen jaar gelede het die klimaat matiger geword. Eensellige diere het verskyn. Diere? Dit is moeilik om te sê of die eensellige organismetjies plant- of dieragtig was. By primitiewe, eensellige wesens is dit byna onmoontlik om die streep tussen plant en dier te trek. Die eensellige wesentjies wat op daardie tydstip in die waters bestaan het, het nietemin begin om sekere dieragtige eienskappe te ontwikkel.
Alle lewe was in die onstuimige, moerassige see. Die droë grond was steeds ’n verlate maanlandskap, totaal sonder lewe.
Toe het God gesê: Laat uit die aarde groenigheid voortkom, groen plante wat saad gee
Dit is nou 400 miljoen jaar gelede. Die eerste plante verskyn op droë grond – primitiewe, varingagtige plante sonder wortels of blare.
Die kontinente het groen geword. Dit was een van die betekenisvolste gebeurtenisse in die geskiedenis van lewe op aarde. Dit het nuwe ekologieë tot stand laat kom. Dit het gehelp om die grond te ontwikkel en te stabiliseer. Dit het nuwe, groot bronne van atmosferiese suurstof geskep. In die see het yslike skerpioenagtige goggas geswem.
Toe het God gesê: Laat die waters krioel van lewende wesens, en laat daar voëls onder die hemelgewelf oor die aarde vlieg
Die eerste primitiewe visse het verskyn: haaie, longvisse en selakante. Die see het gewemel met ’n groot verskeidenheid van visse. “God het die groot seediere geskep en al die ander lewende wesens waarvan die waters krioel.”
Op die aarde groei die eerste boomvormige varingplante, en later woude in die vogtige moerasstreke.
Miljoene jare sleep verby. Daar kom diere wat op plante parasiteer. Die eerste gewerwelde amfibieë kruip op die strand uit. Duisendpote, myte en vlerklose insekte kruip op die land rond. Suid-Afrika is met ys bedek en Europa het ’n tropiese klimaat.
Dit is 320 miljoen jaar gelede. Reptiele en vlieënde insekte wemel op die aarde. Die ys verdwyn oor Suidelike Afrika, maar Midde-Afrika is steeds toe onder gletsers.
Groot plantvretende reptiele speel in die moerasse van die Karoo. Die lewe op aarde neem steeds toe in kompleksiteit en omvang. Tyd gaan verby. Die lewe word uiters gespesialiseerd, sodat dit by tallose mikro- en makrotoestande kan aanpas.
Soogdiere verskyn. Die wêreld is nou oortrek met broodbome en ander keëldraende plante. Afrika en Suid-Amerika skei met ’n geskud wat berge ontwortel en kranse laat neerstort. Die Atlantiese Oseaan skeur oop en loop vol water.
Dit is 180 miljoen jaar gelede. Eers krap lopende voëls in die naalde onder die denne en sipresse, en later sing vlieënde voëls in die takke. Dit is 100 miljoen jaar gelede.
Die eerste blomme verf helder spatsels tussen die bome, en die eerste eike trotseer die storms. Dit is 70 miljoen jaar gelede.
Die kontinente skei verder. Die aarde begin lyk soos ons dit ken. Bladwisselende bome word algemeen en daar is palmbome in Sentraal-Europa. Die voorvaderlike erdvark snuffel onder die bome.
Dit
