moet dit wees. Die dirigent moes dit al eerder onder beheer gekry het.
Nols staan regop en beduie met ’n denkbeeldige dirigeerstok vir die orkes wat hy asof in lewende lywe voor hom sien. Maar dis nie lewende lywe hier voor jou nie, nè, ou pel? sê die smalende stem wat nog sy lewe lank in sy kop woon, hom deurentyd kritiseer, koggel, verkleineer en uitlag. Op hoërskool, toe hulle die gedigte van Eugène Marais behandel het, het Nols dadelik aanklank gevind by die gedig oor Skoppensboer. Ja, hy het verstaan dit gaan eintlik om die wete van sterflikheid, maar die beeld van daardie een wat als beloer en laaste lag – dit was ’n presiese beskrywing van die stem wat hom so gepla en gedryf het. Stilkry is min, maar deur uit te blink, deur sukses te behaal, kon hy darem die smalende innerlike kommentaar laat bedaar.
Sien nie meer kans vir lewende lywe nie, nè? Banggat. Staan nou soos ’n fool en swaai jou arms rond in jou sitkamer. Ag foei tog. Hoe zijn de helden gevallen.
Ek luister nie meer vir jou nie. Jy’s nie meer my baas nie. Ek’s afgetree, ek kan maak soos ek wil. Nols hou wrewelig vol met die magistrale gebare waarmee hy die denkbeeldige orkes voor hom lei.
Nero blaf weer.
“Is die mense hier? Ek het niks gehoor nie.”
Traag skakel Nols die musiek af. Hy het nie lus vir hierdie besoek van ’n vreemde kind nie. Wat het Stien tog nou weer besiel? Hy is lief vir dié susterskind van hom, maar sy het ’n manier om te wil inmeng in sake wat haar nie aangaan nie. Nou ja, Stien en ma Kate moet maar opsnork met die kind. Hy gaan nie kinderoppasser speel nie.
Hy maak die voordeur oop.
“Stien!”
“Nols!”
Sy het hom nog nooit as oom aangespreek nie. Sy gee hom ’n liefdevolle druk en hy ruik haar kenmerkende parfuum, iets met jasmyn in, en rose.
“En dis Jannie,” stel Stien die kind voor, wat oogknippend half agter haar skuil.
Nols kyk met groot verbasing na die koddige figuur: ’n maer bruin seuntjie met een bloupers toegeslane oog en ’n koperrooi borselkop in ’n blou sweetpakbaadjie en vaalgewaste jeans. Jene tog, maar Stien kan darem die vreemdste mense optower.
“Naand,” sê hy kortaf.
“Naand, meneer.”
“Moenie vir die hond bang wees nie,” sê Stien. “Dis ’n Ierse wolfhond, hulle is groot, maar hulle’s eintlik baie mensliewend.”
“Lyk meer na ’n jong perd,” sê die kind.
Stien beveel: “Nero! Sit! Gee poot!”
Nero gehoorsaam. Sittend is sy kop amper so hoog soos Jannie s’n. Hy steek ’n poot uit. Jannie lag klokhelder, en skud dan ewe beleef blad met die hond.
“Julle is seker honger, ma Kate het kos reggesit,” sê Nols. “Maar ons kan eers klaar aflaai en julle goed in die kamers kry. Stien, jy kry jou ou kamer en Jannie kry die kleintjie langsaan. Kom, ek help met julle tasse.”
“O! O, so waar as wragtie, hier’s ’n baby grand!”
Jannie laat die sportsak met klere kaplaks op die vloer val en hardloop na die klavier wat swart en glimmend in die hoek staan. Dan steek sy vas, tree stadig nader. Streel met ’n versigtige hand oor die gepoleerde hout.
Nols moet hom inhou om die kind nie onmiddellik af te jak nie. Dit lyk darem of Jannie weet om die instrument met respek te behandel.
“Kan ek speel, meneer, kan ek speel?”
Nols frons.
“Nie nou nie, Jannie,” maan Stien. “Môre is nog ’n dag. Nou eers iets eet.”
Jannie neem verlangend afskeid van die klavier en volg hulle kombuis toe. Ná ’n bord sop en etlike snye tuisgebakte brood is die kind duidelik morsdood van die vaak.
“Jy moet in die bed klim,” sê Stien. “Kom, ek wys jou waar jou kamer en die badkamer is.”
“Goed. Nag, dan … meneer.”
Groot gaap. Sleepvoetend dra die kind die sportsak by die trap op.
Stien loop agterna. “Onthou nou, ek is Stien. En sê tog vir my oom net Nols.”
Nols bly sit met sy grimmige gedagtes alleen voor die vuur. Dít het hy nie gesoek nie. En dis al weer een van Stien se afvlerk voëltjies waaroor sy haar so dikwels ontferm. Laat die kind tog net nie ’n tikverslaafde of so iets wees nie. Die moontlikhede vir moeilikheid is legio. Hy kap met ’n grafie ’n halfgebrande stomp middeldeur en krap die brandende stukke op ’n hoop. Vonke spat en die vlamme spring hoër.
Na ’n rukkie draf Stien by die breë houttrap af en gaan sit langs haar oom op een van die twee groot, sagte leerbanke vol kussings wat teenoor mekaar staan.
“Die kind is heel tuis, pak self uit.” Op die olienhoutkoffietafel wag haar glas whisky, wat sy dankbaar optel. “So ja!” sug sy. “Dit was ’n lang dag.”
“Christina Terblanche!” spreek Nols haar aan. “Wat het jy aangevang? Vir wat moes jy ’n vreemde seunskind hiernatoe bring? En dit nogal so ’n snaakse …”
“Dis erger as wat jy dink,” sê Stien. “Dis nie eers ’n seun nie, dis ’n meisiekind.” Sy loer skuins na hom.
Nols pers sy lippe opmekaar. “O,” sê hy.
“Man, ek is jammer, maar dit was ’n fout. Ek wou nog sê ’n seun, maar die kind lyk toe nes ’n seun en met die naam Jannie, en sy was so bly toe sy hoor sy’s genooi en …”
“En nou moet ek dit maar verdra?”
“Moenie met my raas nie, Nols. Ek is broos. Uitgemaak met Riaan. Jy sal seker bly wees, jy’t nooit van hom gehou nie, ek weet.”
“Doodreg, ek het nie. Kon sommer sien hy’s die soort wat homself in elke winkelvenster spieël. Maar jy sien altyd net die goeie kant van mense. Dan’s jy diep bedroef as hulle jou teleurstel.”
“Ek is seker maar naïef,” sug Stien. “En goedgelowig. Maar dis nou alles oor, glo my!”
Nols weet dit sal in elk geval nie help om te sê sy moes nie die meisiekind gebring het nie. Jannie is nou hier, hy moet maar net uithou. Dis gelukkig nie ’n lang vakansie nie.
Hy merk dat daar trane onder Stien se ooglede uitgly en dit vermurwe sy hart.
Hy leun agteroor. “Nou ja, vertel vir jou oom.”
In die kamer langs Stien s’n lê Jannie nog wakker, gespanne in die vreemde omgewing. Bo-oor die beddegoed het sy die lappieskombers oopgegooi wat sy saamgebring het. Sy lê opgekrul in die driekwartbed, arms styf om ’n warmsak met ’n gehekelde oortreksel wat iemand in die bed gedruk het. Die sak is nie meer regtig warm nie, maar dis goed om iets te hê om aan vas te hou.
“Lyk my die nagte is koud hier, Pa,” gesels sy in haar kop met haar pa soos haar gewoonte is. Sy onthou hom van die foto wat altyd op haar ma se bedkassie gestaan het, saam met die vet ronde wekker en die rooi naellak en
