rel="nofollow" href="#fb3_img_img_f6d10ec1-a625-5173-9860-6460d243273d.jpg" alt="125639.jpg"/>
In hierdie aktiwiteit gaan jy
’n kort stukkie uit ’n storie lees
vrae oor die storie beantwoord
die storie vir hardoplees oefen
taalkennis toepas.
In die vorige module het julle ’n kortverhaal gelees. Lees nou wat die kenmerke (features) van ’n jeugroman is.
Die hoofkenmerke van ’n jeugroman is:
Dit word gewoonlik uit ’n tiener se oogpunt vertel.
Volwassenes speel dikwels geen rol nie of ’n baie klein rol in die verhaal.
Die tempo van die verhaal is gewoonlik vinnig.
In die meeste verhale moet hoofkarakters sukkel met probleme waarmee vandag se tieners sal identifiseer.
Die boeke kan ’n eerste- of derdepersoonsverteller hê.
Jeugverhale het gewoonlik ’n realistiese einde en nie noodwendig ’n gelukkige einde nie.
Jeugverhale word nie net deur tieners gelees nie; jong volwassenes en self ouer mense lees dit soms.
Die taal is soms loslit. Sleng en gemengde taal kom voor om veral dialoog natuurlik te laat klink.
Fanie Viljoen
Lees eers die volgende uittreksel uit Jasper, die atleet.
Jasper, die atleet
C.F. Beyers-Boshoff
Aan die begin van die atletiekseisoen op Leliesvlei trek Jasper se hart met ’n punt (he desires) na ’n paar spykerskoene (spikes) wat hy in die sportwinkel se venster sien lê. Maar waar om die geld te kry, is die groot vraag. Ses rand en dertig sent is sommer baie geld!
Prelees
Bespreek die volgende vrae met jou maat.
Wie is, volgens die titel, die hoofkarakter?
Aan watter sportsoort neem die hoofkarakter deel?
In watter dorp speel hierdie verhaal af?
Hoe sal jy die karakter se gesigsuitdrukking in die illustrasie beskryf? Waarom sê jy so?
Hierdie jeugroman is in 1961 geskryf. Dink jy jongmense sal van die boek hou? Gee ’n rede vir jou antwoord.
Kan jy raai waaroor die storie gaan?
Lees weer die titel en kyk na die illustrasie. Raai nou waaroor die storie gaan. Teken die tabel op bladsy 28 in jou werkboek. Merk jou antwoord in die eerste kolom. Nadat jy die uittreksel uit die verhaal gelees het, gaan jy die derde kolom afmerk. Vergelyk dan jou antwoorde met mekaar. Hoe reg kon jy voorspel?
| Voordat jy die uittreksel lees. | Stelling | Nadat jy die uittreksel gelees het. |
| Stem saamStem nie saam nie | Niemand hou van Jasper nie. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Jasper kan nie spykerskoene bekostig nie. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Jasper hou nie van atletiek nie. | Stem saamStem nie saam nie |
Vluglees die gedeelte uit Hoofstuk 1 wat hierna volg vir die antwoorde op die volgende vrae.
1. Waar staan Jasper volgens paragraaf 1?
2. Waarna kyk hy volgens die uittreksel van die boekomslag? (Skryf net een woord neer.)
3. Wie is die ander seun (volgens paragraaf 6) wat hy in die venster se weerkaatsing/refleksie sien?
Gebruik jou soekleesvaardighede om die antwoorde op die volgende vrae te kry.
4. Hoe oud is Jasper?
5. Hoeveel kos die spykerskoene?
6. Watter kleur is Mossie se hare?
7. Hoeveel ander atlete spring in sy verbeelding saam met hom weg?
Selfstandige lees
Lees die gedeelte nou aandagtig op jou eie deur.
Hoofstuk 1
1Voor Leliesvlei se enigste sportwinkel staan daar ’n dertienjarige seun. Hy is ’n stewige geboude (well-built) kêreltjie, en in die weerkaatsing (reflection) van die vertoonvenster kan ’n mens sien dat sy pa net gister weer die knipper deur sy hare gestoot het. Ja, dis borselkop Jasper, en sy neus is feitlik plat teen die venster gedruk, want agter daardie helder glas is daar feitlik alles wat ’n sportman se hart begeer.
2Daar is ’n rugbybal, krieketkolf, bokshandskoene, tennisrakette en talle ander sportitems – selfs gholfstokke ook, maar dis nie een van daardie dinge wat sy hart op ’n punt laat trek nie. Nee, daar is iets anders . . .
3“As ek tog maar net ses rand en dertig sent gehad het . . .” gesels sy gedagtes, maar dit is ’n bedrag wat vir hom net so onbereikbaar is as die moontlikheid om voor agtien ’n kuif te hê wat hy kan sien.
4In die weerkaatsing van die vertoonvenster sien hy ’n ander seun na hom toe aangestap kom. Die middagson is op die seun se wortelrooi hare, en hy kom met sy sproetgesig hier langs Jasper staan.
5“Hallo.”
6“Haai, Mossie.”
7“Waarna kyk jy?”
8Jasper antwoord nie, want sy gedagtes is te besig om ’n prentjie van ’n atletiekbaan te skilder. Daar is ses van hulle wat in sy verbeelding aan die honderdmeterwedloop gaan deelneem. Die afsetter het hulle reeds beveel om op hulle merke neer te sak en elke spier in sy liggaam trek gespanne saam. “Gereed . . . !”
(Uit: Jasper, die atleet. J.P. van der Walt en Seun. 1984)
afsetter – die persoon wat atlete met ’n knalpistool laat wegspring
borselkop – haarstyl, baie kort hare
hart trek met ’n punt – hy wil dit baie graag hê
knipper deur sy hare gestoot het – hare is met ’n knipper baie kort gesny
moontlikheid
